Không ít trẻ đi khám vì có vấn đề tâm lý khi học online tại nhà thời gian dài
Nguyễn N.A (14 tuổi, Hà Nội) được gia đình đưa đi Bệnh viện Nhi Trung ương khám vì cảm thấy lo sợ vô cớ, lo lắng quá mức, dễ cáu gắt, rối loạn giấc ngủ. "Cháu hay lo lắng vô cớ nhưng do nghỉ nhiều ở nhà khiến cháu càng lo sợ hơn. Gần đây cháu sợ hãi nhiều không tập trung học được"- chị Hoa, mẹ của bé, cho biết.
Sau khi thăm khám, các bác sĩ kết luận trẻ bị rối loạn lo âu lan tỏa và phải điều trị tâm lý. Đây là một trong số các trường hợp trẻ bị ảnh hưởng tâm lý do nghỉ học kéo dài và tới khám ở khoa Sức khoẻ Vị thành niên thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương, theo TS.BS Đỗ Minh Loan – Trưởng khoa.
Theo TS Loan, khi học trực tuyến, trẻ bị gò bó ở môi trường hẹp, không có cơ hội tương tác với bạn bè và thầy cô, trong khi theo sự phát triển của lứa tuổi thì nhu cầu giao lưu và các hoạt động tập thể khá cao.
Ngoài ra, cách thức học và kiểm tra bằng hình thức trực tuyến khác so với phương pháp truyền thống cũng làm cho trẻ dễ bị lo lắng, căng thẳng.
"Đây có thể xem là những stress đối với trẻ và khi stress xảy ra thường xuyên, liên tục sẽ dẫn đến các rối loạn tâm lý" - TS Loan phân tích.
Trẻ có thể gặp những vấn đề tâm lý gì khi quay trở lại trường học và cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý cho con ra sao?
Hà Nội và nhiều tỉnh thành đã cho học sinh quay lại trường học trực tiếp. Riêng tại Thủ đô, từ 21/2, học sinh tiểu học và lớp 6 các quận nội thành sẽ tới trường sau thời gian dài học online.
Nhiều phụ huynh lo lắng không chỉ về dịch bệnh mà còn vì sự thay đổi tâm lý của trẻ khi một lần nữa phải chuyển đổi môi trường học bởi trẻ em là đối tượng dễ bị tác động tâm lý nhất do đang trong quá trình hình thành nhân cách.
TS Loan cho hay, khi đi học trở lại, cuộc sống và sinh hoạt của trẻ có nhiều thay đổi do trước đó trẻ đã ở nhà trong một thời gian dài. Tuỳ độ tuổi, tâm lý của trẻ sẽ có sự biến động khi chuyển từ môi trường này sang môi trường khác.
Đơn cử, với một số trẻ nhỏ cấp Tiểu học, trẻ đã quen với việc học ở nhà, có bố mẹ chăm sóc, bao bọc, kèm cặp thì tới đây, khi đến trường học, trẻ phải làm quen với môi trường mới. Khi tới trường học trực tiếp, trẻ sẽ không còn là trung tâm của mọi hoạt động vì một cô giáo sẽ cùng chăm sóc cho nhiều bạn.
"Đây cũng là một sang chấn tâm lý đối với trẻ, khiến trẻ gặp nhiều bỡ ngỡ và khó khăn trong thời gian đầu mới quay trở lại trường" - bác sĩ nói.
Theo TS. BS Đỗ Minh Loan, chuẩn bị tâm lý vững vàng cho trẻ trước khi đến trường là hết sức cần thiết. Nhiều trẻ tỏ ra hứng thú khi được đến trường học tập, vui chơi giao lưu cùng thầy cô, bạn bè. Tuy nhiên, không ít trẻ tỏ ra hụt hẫng sau thời gian quá dài học trực tuyến và nghỉ Tết.
Ngoài chia sẻ thông tin sẽ quay lại trường học, cha mẹ hãy cho trẻ biết một số vấn đề có thể gặp phải khi quay trở lại trường học như: Phải dậy sớm hơn để có thời gian vệ sinh cá nhân, chuẩn bị quần áo, cặp sách đi học vì thế cần đi ngủ sớm hơn để đảm bảo đủ thời gian ngủ, tránh bị mệt mỏi, buồn ngủ khi đến lớp.
Ngoài ra, trẻ có thể sẽ ăn bán trú ở trường, thức ăn sẽ được nấu và chế biến khác với đồ ăn do cha mẹ chuẩn bị ở nhà.
Việc trao đổi và cùng trẻ xây dựng thời gian biểu cho việc học tập và sinh hoạt hàng ngày phù hợp với việc học trực tiếp ở trường cũng rất quan trọng; Cha mẹ cần cung cấp cho con thông tin đầy đủ, chính xác và dễ hiểu nhất về dịch bệnh, tránh cho con tâm lý hoang mang, lo lắng khi đến trường học trực tiếp.
Đặc biệt, người lớn cần hướng dẫn con các quy tắc phòng dịch COVID-19 như đeo khẩu trang và sát khuẩn tay để đảm bảo an toàn cho bản thân và bạn bè, thầy cô.
Trẻ em ở độ tuổi tiểu học có thể gặp tính trạng dễ sợ hãi, hung hăng, đeo bám, gặp ác mộng, trốn học, kém tập trung, và rút lui khỏi các hoạt động và bạn bè. Trẻ vị thành niên có thể bị rối loạn ăn và ngủ, kích động hoặc buồn bã, gia tăng xung đột, phàn nàn về thể chất, từ chối đi học, kém tập trung trong việc học tập.
Quá trình thích nghi cần một thời gian do đó cha mẹ cũng không nên trầm trọng hoá vấn đề khiến trẻ càng thêm lo lắng mà chỉ để trẻ hiểu rằng đó là những kỹ năng, cách thức bảo vệ chính bản thân và những người xung quanh.