Theo kết quả nghiên cứu của Viện Dược liệu (Bộ Y tế) về cây xáo tam phân (tên khoa học là Paramignya trimera, dân địa phương gọi là “cây thuốc lạ”, “cây thần dược”…) do Sở Y tế Khánh Hòa cung cấp mẫu, bước đầu xác định, xáo tam phân có các thành phần: flavonoid, saponin, alcaoid và chủ yếu là courmarin và triterpenoid; có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp ở thực nghiệm trên chuột nhắt trắng; có tác dụng độc (ức chế, tiêu diệt) đối với 5 dòng tế bào ung thư: ung thư gan Hep-G2, ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8 và ung thư cổ tử cung Hela (mạnh nhất với ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung). Thí nghiệm cũng cho thấy, với độc tính thấp, xáo tam phân khá an toàn khi sử dụng. Tuy nhiên, các kết quả trên mới thực hiện trên động vật. Trước đó, theo mách bảo tự phát, nhiều người dân ở thị xã Ninh Hòa uống nước sắc xáo tam phân để chữa “bá bệnh”, kể cả ung thư, nhất là các bệnh về gan, thận. Cơn sốt làm dân địa phương đổ xô lên rừng Hòn Hèo và lân cận tìm kiếm, có thời điểm giá xáo tam phân phơi khô lên tới 500.000 đồng/kg.
Hải Yến