Theo Địa chí Quảng Trị, căn cứ Dốc Miếu - Cồn Tiên là tên của hai cứ điểm quân sự trong tuyến phòng thủ chiến lược mang tên hàng rào điện tử Mc.Namara. Di tích được Bộ VHTT xếp hạng cấp Quốc gia theo quyết định ngày 12/12/1986.
Trong toàn bộ phòng tuyến điện tử Mc.Namara, căn cứ Dốc Miếu - Cồn Tiên giữ một vai trò trọng yếu. Trong đó, căn cứ Dốc Miếu có quy mô lớn nhất, được mệnh danh là "con mắt thần" bất khả xâm phạm. Hàng rào điện tử Mc.Namara ra đời, căn cứ Dốc Miếu nhanh chóng trở thành một mắt xích cứng nhất trong toàn tuyến.
Video cận cảnh hiện vật xe tăng tại di tích Dốc Miếu bị cây cỏ bủa vây.
Ngày 1/4/1972, trong chiến dịch tiến công nổi dậy mùa xuân 1972, căn cứ Dốc Miếu - Cồn Tiên bị quân ta đánh chiếm. Địch phải rút khỏi vị trí, bỏ lại nhiều vũ khí và phương tiện chiến tranh, chấm dứt gần 5 năm tồn tại của một vị trí phòng thủ được coi là mạnh nhất trong cuộc chiến tranh ở Đông Dương của Mỹ.
Căn cứ Dốc Miếu được xây dựng trên điểm dốc thứ 3 của một ngọn đồi đất đỏ bazan, ở vị trí án ngữ trục Quốc lộ 1A (thuộc địa phận xã Phong Bình, huyện Gio Linh). Theo thời gian, nơi đây chỉ còn hiện vật là một chiếc xe tăng hoen gỉ đang "ẩn mình" giữa cây cỏ.
Anh Nguyễn Văn Đô (32 tuổi, trú huyện Gio Linh) cho biết, đây là một trong những di tích quan trọng tuy nhiên lại không được quan tâm phục hồi, tôn tạo xứng tầm với một di tích lịch sử được xếp hạng cấp Quốc gia.
"Là những thế hệ trẻ của mảnh đất Gio Linh, chúng tôi mong rằng các cơ quan chức năng sớm có phương án để di tích trở thành nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ sau", anh Đô nói.
Một số hình ảnh do PV Báo Sức khỏe & Đời sống ghi nhận:
Tại di tích Dốc Miếu hiện nay chỉ còn hiện vật là một chiếc xe tăng hoen gỉ.
Không một biển chỉ dẫn, nhiều người khi tới đây không thể hình dung về một căn cứ lịch sử.
Được biết, ngày 9/12/2021, HĐND tỉnh Quảng Trị ban hành nghị quyết về đầu tư bảo tồn, tôn tạo, phát huy hệ thống di tích lịch sử văn hoá tỉnh giai đoạn 2022-2025.
Trong đó, di tích Dốc Miếu – Cồn Tiên sẽ được đầu tư hạng mục gồm cắm mốc chỉ giới và Dự án phục hồi, tôn tạo di tích Dốc Miếu – hàng rào điện tử Mc.Namara. Tổng kinh phí thực hiện 70,5 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách tỉnh (đối ứng) 3 tỷ đồng; ngân sách Trung ương và xã hội hóa 67,5 tỷ đồng.
Tuy nhiên đến nay dự án vẫn chưa được triển khai.
Trao đổi với PV, ông Dương Đức Hạnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Gio Linh cho biết, hiện nay di tích Dốc Miếu chỉ còn phế tích là một chiếc xe tăng hoen gỉ. Tại các kỳ tiếp xúc cử tri HĐND và ĐBQH người dân địa phương đều kiến nghị, mong muốn dự án phục hồi, tôn tạo sớm được triển khai. Nhưng do khó khăn về nguồn vốn nên tỉnh vẫn chưa bố trí ngân sách để thực hiện.
"Việc triển khai đầu tư dự án, đặc biệt là phục dựng lại hàng rào điện tử Mc.Namara đưa nơi đây trở thành địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm đối với thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, sẽ tạo nên điểm tham quan cho người dân, du khách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, du lịch cho địa phương", ông Hạnh chia sẻ.
