Câu hỏi thường gặp về bệnh xơ vữa động mạch não

• Phẫu thuật nong và đặt stent mạch máu não.
• Phẫu thuật bóc tách mảng xơ vữa (nội mạch).
• Việc điều trị đòi hỏi kiên trì, theo dõi sát, và phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa tim mạch hoặc thần kinh.

5. Người mắc bệnh xơ vữa động mạch não cần lưu ý gì?

Người mắc xơ vữa động mạch não cần đặc biệt lưu ý để kiểm soát bệnh, ngăn ngừa đột quỵ và sống khỏe mạnh lâu dài. Dưới đây là những lưu ý quan trọng, dễ nhớ và dễ áp dụng:

5.1. Uống thuốc đúng và đủ

- Không tự ý ngưng thuốc, kể cả khi cảm thấy khỏe.

- Các thuốc thường dùng:

• Statin: hạ mỡ máu, ổn định mảng xơ vữa
• Thuốc chống kết tập tiểu cầu (Aspirin, Clopidogrel): ngăn hình thành cục máu đông.
• Thuốc hạ huyết áp, nếu có tăng huyết áp.
• Thuốc kiểm soát đường huyết, nếu có tiểu đường.

5.2. Chế độ ăn uống lành mạnh

• Giảm mỡ xấu (mỡ động vật, da gà, nội tạng, đồ chiên rán).
• Tăng rau xanh, trái cây, cá béo (cá hồi, cá thu), hạt dinh dưỡng.
• Hạn chế muối, không quá 5g/ngày.
• Uống đủ nước, hạn chế rượu bia

5.3. Tập thể dục đều đặn

• Ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.
• Môn nhẹ nhàng như: đi bộ, đạp xe, bơi lội, yoga, khí công.
• Không nên tập quá sức — quan trọng là duy trì đều đặn.

5.4. Bỏ thuốc lá, tránh khói thuốc

• Thuốc lá làm tăng nguy cơ mảng xơ vữa nứt vỡ và gây đột quỵ.
• Bỏ thuốc càng sớm càng tốt — sau vài năm, nguy cơ sẽ giảm rõ rệt.

5.5. Theo dõi sức khỏe định kỳ

• Đo huyết áp thường xuyên.
• Xét nghiệm: Cholesterol máu (LDL, HDL, triglyceride); Đường huyết.
• Nếu có chỉ định, cần siêu âm Doppler mạch cổ hoặc chụp cộng hưởng từ mạch máu não.

5.6. Nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ

Gọi cấp cứu ngay lập tức nếu có các triệu chứng:

• Méo miệng, yếu tay chân một bên.
• Nói ngọng, nói khó.
• Mất thăng bằng, chóng mặt đột ngột.
• Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
• Thời gian là não bộ – xử lý càng sớm, khả năng hồi phục càng cao.

6. Khi nào nên đi khám bác sĩ khi bị bệnh xơ vữa động mạch não?

Việc đi khám bác sĩ đúng lúc khi bị xơ vữa động mạch não là yếu tố quyết định để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ. Dưới đây là những thời điểm bắt buộc nên đến gặp bác sĩ, cũng như lịch khám định kỳ nên duy trì:

🔴 Dấu hiệu đột quỵ cảnh báo (FAST):

• Face: Méo miệng, liệt mặt một bên
• Arm: Yếu hoặc tê liệt tay chân một bên
• Speech: Nói khó, nói ngọng, lắp bắp

Khi có dấu hiệu trên, cần gọi cấp cứu ngay lập tức – thời gian vàng là dưới 3 giờ.

Các triệu chứng nghi ngờ mạch máu não bị hẹp hoặc thiếu máu:

• Đau đầu dữ dội, dai dẳng, hoặc mới xuất hiện.
• Hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng.
• Mất trí nhớ ngắn hạn, lú lẫn bất thường.
• Mắt mờ, nhìn đôi, hoặc mất thị lực thoáng qua.
• Tê bì vùng mặt, tay chân.

Ngoài ra, những người có yếu tố nguy cơ cao (dù chưa có triệu chứng) cũng nên đi khám. Đó là:

• Người trên 50 tuổi.
• Có bệnh nền: tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao.
• Hút thuốc lá, béo phì, ít vận động.
• Tiền sử gia đình có người từng bị đột quỵ.

7. Bệnh xơ vữa động mạch não có lây nhiễm không?

Không, bệnh xơ vữa động mạch não không phải là bệnh lây nhiễm.

Bởi vì, xơ vữa động mạch là một bệnh mạn tính của hệ tim mạch, xảy ra khi mỡ máu (cholesterol), canxi và tế bào viêm tích tụ trong thành động mạch, tạo thành mảng xơ vữa. Điều này làm hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng máu, và có thể dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu não.

Bệnh phát triển do các yếu tố nguy cơ bên trong cơ thể, không phải do vi khuẩn, virus hay nấm gây ra nên không thể lây từ người này sang người khác.

8. Khi nào có thể trở lại cuộc sống bình thường sau khi mắc bệnh xơ vữa động mạch não?

Bệnh xơ vữa động mạch não không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt bằng thuốc, chế độ ăn uống, luyện tập và thay đổi lối sống để làm chậm tiến triển và phòng ngừa biến chứng.

Điều này phụ thuộc vào mức độ tổn thương và biến chứng có hay không.

8.1. Chưa có biến chứng (chưa bị đột quỵ)

Nếu bệnh được phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ và chưa gây hẹp nghiêm trọng, người bệnh có thể:

• Tiếp tục sinh hoạt, làm việc, tập thể dục nhẹ nhàng bình thường.
• Chỉ cần điều chỉnh lối sống và uống thuốc theo hướng dẫn.
• Có thể đi làm, du lịch, tập luyện, sống như người khỏe mạnh nếu kiểm soát tốt.
• Thời gian trở lại bình thường: gần như ngay sau khi ổn định tâm lý, hiểu rõ bệnh và tuân thủ điều trị.

8.2. Đã có đột quỵ (tai biến mạch máu não)

Tùy mức độ nặng nhẹ của đột quỵ, thời gian hồi phục và trở lại bình thường sẽ khác nhau.

Trong mọi trường hợp, càng phục hồi sớm – hiệu quả càng cao. Có thể cần:

• Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng.
• Trị liệu ngôn ngữ, tâm lý (nếu cần).
• Hỗ trợ từ người thân và bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc điều trị bệnh xơ vữa động mạch não

SKĐS - Điều trị thuốc trong bệnh lý xơ vữa động mạch não là nền tảng quan trọng nhằm phòng ngừa đột quỵ và bảo vệ chức năng não. Việc lựa chọn và phối hợp thuốc cần cá thể hóa dựa trên yếu tố nguy cơ, mức độ tổn thương mạch máu và các bệnh lý kèm theo.