Câu hỏi thường gặp về bệnh jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời)

24-04-2025 16:42 | Tra cứu bệnh

SKĐS - Jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời) là tình trạng tạm thời và không cần thiết điều trị. Các triệu chứng thường giảm dần và biến mất trong vòng vài ngày.

1. Sử dụng liệu pháp ánh sáng để điều trị jet lag như thế nào?

Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn chịu ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời, cùng với các yếu tố khác. Khi bạn di chuyển qua các múi giờ, cơ thể bạn phải điều chỉnh theo lịch trình ban ngày mới. Điều này cho phép bạn ngủ và thức dậy đúng giờ.

Một cách để điều chỉnh theo lịch trình ban ngày mới là thông qua liệu pháp ánh sáng. Điều này bao gồm việc tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo hoặc đèn sáng mô phỏng ánh sáng mặt trời. Bạn sử dụng ánh sáng trong một khoảng thời gian cụ thể khi bạn cần phải thức. Liệu pháp ánh sáng có nhiều dạng khác nhau, bao gồm hộp đèn đặt trên bàn, đèn bàn hoặc tấm che sáng mà bạn đội trên đầu. Liệu pháp ánh sáng có thể hữu ích nếu bạn là người đi công tác và thường xuyên ở xa ánh sáng mặt trời tự nhiên vào ban ngày ở múi giờ mới.

2. Có thể uống caffein để hạn chế các triệu chứng của jet lag không?

Đồ uống có chứa caffeine như cà phê, espresso và nước ngọt có thể giúp bù đắp cơn buồn ngủ vào ban ngày.  Không uống caffeine sau buổi trưa vì nó có thể khiến bạn khó ngủ.

3. Jet lag có thể gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe không?

Đa phần các trường hợp jet lag không cần điều trị. Tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài có thể gây ra các tác động đến sức khỏe như:

- Béo phì/ bệnh tiểu đường tuýp 2

Lệch múi giờ liên tục có thể gây ra các biến chứng cho chu kỳ trao đổi chất hàng ngày của một cá nhân do có mối liên hệ giữa nhịp sinh học và cơ chế trao đổi chất/biểu sinh. Sự thay đổi liên tục của đồng hồ sinh học do lệch múi giờ làm thay đổi thói quen ăn uống, gây ra thời gian ăn uống không đều đặn, ăn quá nhiều/quá ít và sự không nhất quán về trao đổi chất dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và nguy cơ béo phì cao hơn.

Câu hỏi thường gặp về bệnh jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời)- Ảnh 1.

Nếu các biểu hiện của jet lag không cải thiện, bạn nên trao đổi với bác sĩ để được điều trị thích hợp.

- Bệnh ung thư

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự phát triển của ung thư có liên quan tiềm tàng đến tác động của lệch múi giờ lên nhịp sinh học. Điều này là do bản chất của khả năng lệch múi giờ làm rối loạn các cấu trúc phân tử của đồng hồ và bao gồm các tế bào trong cơ thể. Nhịp sinh học điều chỉnh tốc độ của các quá trình tế bào như phân hủy và phát triển, và sự rối loạn đối với nhịp sinh học được lý thuyết hóa để hiểu rõ hơn về sự phát triển của khối u. Điều này thậm chí còn đáng lo ngại hơn đối với các nhà khoa học khi xem xét các tế bào miễn dịch được cho là phụ thuộc rất nhiều vào đồng hồ phân tử của nó và hiện có nguy cơ phát triển khối u và giảm chức năng do lệch múi giờ.

- Các bệnh lý viêm mạn tính

Các nghiên cứu gần đây đã chứng minh sự cân bằng tinh tế mà nhịp sinh học cung cấp đối với hệ vi sinh vật đường ruột. Chứng lệch múi giờ gây ra nhiều rối loạn trong ruột có khả năng gây ra nhiều vấn đề như viêm. Điều này là do sự mất cân bằng của đồng hồ điều hòa kiểm soát các quá trình trao đổi chất làm tăng đột biến nồng độ insulin khi thời gian nạp thức ăn không đều gây ra tình trạng viêm. Các nhà nghiên cứu từ lâu đã tin vào mối tương quan giữa sự cân bằng nhịp sinh học và quá trình trao đổi chất thích hợp mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu các cơ chế cơ bản.

4. Chế độ dinh dưỡng có thể khắc phục jet lag một cách hiệu quả

Theo nghiên cứu của Đại học Surrey vào năm 2016, việc ăn theo múi giờ của nơi bạn đến sẽ giúp cơ thể nhanh chóng thích nghi với sự thay đổi múi giờ. Đôi khi, cách làm này còn có hiệu quả hơn nhiều so với những cách như tạo thói quen ngủ đúng giờ, tạo môi trường tối để dễ ngủ…

Câu hỏi thường gặp về bệnh jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời)- Ảnh 2.

Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn chịu ảnh hưởng của ánh sáng mặt trời, cùng với các yếu tố khác.

Các nghiên cứu cho thấy, ăn bữa sáng đầy đủ chất dinh dưỡng và hạn chế ăn tối giúp điều chỉnh nhịp sinh học cũng như cải thiện sức khỏe. Bữa sáng kích hoạt đồng hồ sinh học, trong khi ăn tối muộn có thể gây rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình trao đổi chất. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đang nghiên cứu về mối liên hệ giữa thời gian ăn uống và khả năng phục hồi sau lệch múi giờ. Một số nghiên cứu cho thấy việc điều chỉnh thời gian ăn uống có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu của tình trạng này.

5. Địa chỉ thăm khám và điều trị jet lag

Để thăm khám và điều trị hội chứng jet lag hoặc các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, người bệnh nên đến các chuyên khoa về thần kinh tuyến tỉnh hoặc trung ương. Dưới đây là một số địa chỉ thăm khám và điều trị jet lag tại Hà Nội người bệnh có thể tham khảo:

  1. Khoa Thần kinh – Bệnh viện Bạch Mai/ Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc Gia - Bệnh viện Bạch Mai. Địa chỉ:78 Đường Giải Phóng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội.
  2. Viện Thần kinh – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Địa chỉ: Số 1 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội
  3. Khoa Tâm thần - Bệnh viện Quân Y 103. Địa chỉ: Số 261 Phùng Hưng, Hà Đông, Hà Nội.

  4. Trung tâm Y khoa số 1 - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội 
  5. Khoa sức khỏe Tâm thần - Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Địa chỉ: Số 1A Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội
Vận động giúp vượt qua tình trạng jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời)Vận động giúp vượt qua tình trạng jet lag (rối loạn giấc ngủ tạm thời)

SKĐS - Tập thể dục rất tốt cho cơ thể và tâm trí, giúp bạn vượt qua tình trạng jet lag, đi vào giấc ngủ nhanh hơn, cải thiện chất lượng giấc ngủ…


ThS.BS Lê Bá Tuấn
Chuyên ngành Nội thần kinh, Phòng Bảo vệ sức khỏe TW5 - Bệnh viện Hữu Nghị
Ý kiến của bạn