1. Đông y có chữa được hội chứng Lyell không?
Hội chứng Lyell là hoại tử thượng bì nhiễm độc – thường do nhiễm độc thuốc. Vì vậy đông y không chữa được bệnh này.
2. Các phương pháp điều trị hội chứng Lyell
Chủ yếu có thể dựa trên các triệu chứng lâm sàng như ở phần trên, nhưng quan trọng là phải được chẩn đoán sớm để có thể điều trị kịp thời, nhằm chống lại các triệu chứng nặng của bệnh.
Nguyên tắc chung điều trị hội chứng Lyell là phải ngừng sử dụng các thuốc nghi ngờ dị ứng. Cần đánh giá người bệnh một cách toàn diện để có kế hoạch điều trị cụ thể. Đánh giá chức năng sống và làm các xét nghiệm cần thiết.
Điều trị bằng cách chăm sóc tại chỗ
- Cần điều trị tại phòng cấp cứu, vô khuẩn.
- Chăm sóc da như điều trị người bệnh bỏng nặng.
- Rửa các vùng da tổn thương hàng ngày bằng nước muối sinh lý, dung dịch thuốc tím loãng 1/5.000 - 1/10.000. Có thể đắp hoặc quấn băng gạc có tẩm thuốc kháng sinh hoặc vaselin.
- Niêm mạc: Vệ sinh bằng nước muối sinh lý, bôi miệng bằng dung dịch glycerin borat, súc miệng bằng nước oxy già pha loãng 1,5%, bôi kamistad gel (lidocain hydroclorid).
- Các thương tổn mắt cần sớm được đánh giá và điều trị theo mức độ, tra thuốc mỡ kháng sinh, dầu vitamin A, bóc tách mi mắt tránh hiện tượng viêm, loét kết mạc, dính mi mắt, mù lòa.
Điều trị toàn thân
Bệnh nhân cần có chế độ ăn lỏng, đủ dinh dưỡng, nhiều đạm, tốt nhất là sữa, cháo dinh dưỡng, ăn nhiều bữa, cần thiết có thể ăn qua sond.
Truyền đạm, bổ sung nước và điện giải; Thuốc giảm đau; Kháng histamine… theo chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng:
- Kháng sinh: Thường dùng kháng sinh phổ rộng, ít gây dị ứng như clarithromycin, azithromycin để chống nhiễm khuẩn da, phổi, nhiễm khuẩn huyết.
- Thuốc corticoid được chỉ định có thể điều trị khi tổn thương da và toàn thân tiến triển tốt, có thể giảm nhanh liều để tránh các tai biến do thuốc.
Ngoài ra cần điều trị các triệu chứng, biến chứng ở gan, thận, rối loạn nước và điện giải, các xuất huyết tiêu hóa, chít hẹp thực quản, âm đạo.
Các điều trị khác có thể là kháng sinh chống nhiễm khuẩn; Giảm đau; Dùng thuốc chống đông cho các bệnh nhân nằm lâu.
Hội chứng Lyell còn được gọi là hoại tử thượng bì do nhiễm độc.
3. Hội chứng Lyell có chữa khỏi được không?
Người bệnh mắc hội chứng Lyell thường có tiên lượng nặng, nếu điều trị và cấp cứu kịp thời có thể chữa khỏi. Còn nếu để muộn bệnh nhân nặng có thể tử vong, nguyên nhân tử vong thường do nhiễm khuẩn, rối loạn nước điện giải, suy đa tạng.
Một số biến chứng khác là giảm thị lực, loét giác mạc không hồi phục gây mù lòa, nhiễm độc gan, thận, suy thận cấp, chít hẹp thực quản, xuất huyết tiêu hóa, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết…
Bệnh thường tiến triển trong 3 - 4 tuần, các thương tổn da sau khi khỏi thường để lại các dát thâm, tăng sắc tố.
4. Những chú ý quan trọng đối với hội chứng Lyell
Theo nghiên cứu hội chứng Lyell khởi phát như hội chứng Stevens - Johnson. Thống kê số ca nhiễm hội chứng Lyell ở Mỹ chiếm 35%, còn ở Việt Nam chiếm hơn 50%. Hội chứng thường xuất hiện ở những đối tượng đang bình thường, xuất hiện sau khi sử dụng một loại thuốc nào đó từ 10 đến 30 ngày, có thể xuất hiện ngay sau 1 ngày sử dụng thuốc. Mà trung bình thường là 14 ngày, tuy nhiên cũng có trường hợp lên đến 40 ngày. Hội chứng này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuổi càng cao thì tỉ lệ mắc càng cao. Trong đó nữ mắc nhiều gấp 2 lần so với nam.
Hội chứng Lyell xuất hiện đột ngột sau dùng thuốc từ một vài giờ, vài ngày, có khi tới 45 ngày. Người bệnh thường mệt mỏi, sốt cao, rét run, nhức đầu, cảm giác đau rát ngoài da. Trường hợp nặng người bệnh có thể li bì, hôn mê.
Thương tổn da:
- Là các ban đỏ hơi nề, xu hướng lan tỏa, ngứa, đôi khi có tổn thương hình bia bắn.
- Các bọng nước nông, xuất hiện đầu tiên ở thân mình, lòng bàn tay, bàn chân, rồi nhanh chóng lan ra khắp người, liên kết với nhau làm lớp thượng bì trợt, để lại nền da màu đỏ, tím, rỉ dịch, trường hợp nặng tiết dịch rất nhiều hoặc chảy máu.
- Da bong trợt, nhăn nheo, xô lại, bị xé rách từng mảng lớn, có khi hoại tử, trông giống như người bệnh bị bỏng lửa. Dấu hiệu Nikolsky thường dương tính.
- Thương tổn da thường chiếm trên 30% diện tích cơ thể. Đây là yếu tố quan trọng giúp tiên lượng bệnh.
Thương tổn niêm mạc:
- Gặp trên 90% trường hợp, biểu hiện chủ yếu là các bọng nước nông dễ vỡ, để lại vết trợt, loét hay gặp ở niêm mạc miệng, sinh dục, thương tổn tiết dịch, chảy máu, đóng vảy tiết nâu đen, người bệnh ăn uống khó, đau rát nhiều.
- Thương tổn ở niêm mạc họng, hầu, thanh quản, gây chít hẹp thanh quản, xuất huyết đường tiêu hóa.
- Thương tổn ở mắt gây viêm kết mạc làm mắt viêm đỏ, phù nề, không mở được mắt, có thể bị viêm dính kết mạc, loét giác mạc, nặng hơn có thể gây mù lòa.
5. Chi phí khám chữa bệnh
Các xét nghiệm cận lâm sàng có giá trị chẩn đoán và tiên lượng bao gồm:
Công thức máu: Bạch cầu, tiểu cầu giảm, có khi giảm cả 3 dòng.
Cấy máu: Theo dõi tình trạng nhiễm khuẩn huyết.
Cấy vi khuẩn tại tổn thương da.
Sinh hóa: Thường có tăng đường, urê, creatinin, men gan.
Một số phản ứng miễn dịch: Boyden, khuếch tán thạch, phản ứng phân hủy mastocyt, phản ứng ức chế di tản đại thực bào, chuyển dạng lympho bào để xác định thuốc gây bệnh.
Chẩn đoán xác định thường căn cứ bệnh nhân có tiền sử sử dụng thuốc nghi ngờ gây dị ứng.
Giải phẫu bệnh: Thượng bì bị phồng lên và tách ra khỏi lớp trung bì, hoại tử tế bào sừng, có thâm nhiễm lympho ở lớp nhú. Các xét nghiệm cận lâm sàng có giá trị chẩn đoán và tiên lượng.
Chính vì vậy việc chi phí thăm khám điều trị ở mỗi bệnh nhân khác nhau, nhưng nhìn chung chi phí ở bệnh nhân mắc hội chứng Lyell rất tốn kém bởi bệnh nhân được điều trị tại buồng cách ly đảm bảo vô trùng. Vì vậy người dân không tùy tiện sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng. Chỉ dùng thuốc khi thật sự cần thiết và phải có chỉ định của bác sĩ. Chỉ dùng thực phẩm chức năng khi thật sự cần thiết và luôn cảnh giác rằng nguy cơ dị ứng có thể xảy ra.
