Bệnh giun tóc là một loại nhiễm ký sinh trùng đường ruột phổ biến ở các nước đang phát triển, đặc biệt trong điều kiện vệ sinh kém. Dù không nguy hiểm ngay tức thì như một số bệnh nhiễm trùng cấp tính, nhưng nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ em.
1. Đông y có chữa được bệnh giun tóc không?
Trong y học cổ truyền, các bệnh giun sán được xếp vào nhóm "trùng tích" – chỉ tình trạng ký sinh trùng tồn tại trong cơ thể gây suy yếu tạng phủ, đặc biệt là Tỳ, Vị. Đông y sử dụng nhiều bài thuốc từ thảo dược có tác dụng sát trùng, tiêu tích, kiện tỳ, hỗ trợ loại bỏ giun ra khỏi đường ruột.
Điều trị bệnh giun tóc cần căn cứ vào mức độ nhiễm và triệu chứng cụ thể.
Một số vị thuốc phổ biến như:
- Hạt cau (Binh lang): có tác dụng tẩy giun, đặc biệt là giun tóc, giun đũa.
- Hạt bí đỏ: chứa cucurbitin, có tác dụng gây tê liệt giun.
- Tỏi, hạt na, ngải cứu, lá lốt: có tính kháng khuẩn, sát trùng, hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Tuy nhiên, hiệu quả của Đông y trong điều trị giun tóc còn phụ thuộc vào liều lượng, cơ địa từng người và mức độ nhiễm giun. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ Đông y và bác sĩ chuyên khoa để phối hợp điều trị hợp lý, tránh tự ý sử dụng thảo dược dễ gây ngộ độc nếu dùng sai liều.
2. Xử trí bệnh giun tóc như thế nào?
Điều trị bệnh giun tóc cần căn cứ vào mức độ nhiễm và triệu chứng cụ thể. Với những trường hợp nhiễm nhẹ, không triệu chứng, có thể điều trị bằng thuốc tẩy giun thông thường. Trong khi đó, các ca nhiễm nặng, đặc biệt ở trẻ em, cần theo dõi sát và điều trị tích cực hơn.
Thuốc điều trị đặc hiệu:
- Albendazole 400mg/ngày × 3 ngày.
- Mebendazole 100mg × 2 lần/ngày × 3 ngày hoặc liều duy nhất 500mg (ít hiệu quả hơn với giun tóc).
- Trong trường hợp kháng thuốc hoặc tái nhiễm nặng: có thể phối hợp Ivermectin.
Lưu ý khi xử trí:
- Không tự ý dùng thuốc tẩy giun liều cao hoặc kéo dài.
- Tẩy giun lại sau 2–3 tuần nếu cần, theo chỉ định bác sĩ.
- Trong trường hợp sa trực tràng (thường gặp ở trẻ nhỏ nhiễm giun nặng), cần can thiệp y tế sớm.
- Ngoài ra, nên xét nghiệm phân lại sau điều trị 1 tháng để đánh giá hiệu quả loại bỏ giun.
3. Chăm sóc người bị bệnh giun tóc tại nhà
Chăm sóc tốt tại nhà đóng vai trò quan trọng giúp người bệnh hồi phục nhanh, hạn chế tái nhiễm và giảm biến chứng.
Các biện pháp chăm sóc tại nhà bao gồm:
- Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ: Người bệnh thường bị suy dinh dưỡng, thiếu máu. Cần bổ sung thực phẩm giàu sắt, protein, vitamin (rau xanh, thịt đỏ, trứng…).
- Vệ sinh cá nhân kỹ lưỡng: Rửa tay bằng xà phòng trước ăn, sau khi đi vệ sinh.
- Vệ sinh thực phẩm: Rửa sạch rau sống, nấu chín kỹ thực phẩm. Hạn chế ăn ngoài hàng quán không đảm bảo vệ sinh.
- Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ: Không đi chân trần trên đất, dọn dẹp nhà vệ sinh thường xuyên.
- Tẩy giun định kỳ cho cả gia đình, đặc biệt ở vùng có tỷ lệ nhiễm cao.
Với trẻ nhỏ, nên theo dõi cân nặng, chiều cao thường xuyên để phát hiện chậm phát triển sớm. Nếu có dấu hiệu bất thường như đau bụng kéo dài, tiêu chảy, thiếu máu – cần đưa trẻ đi khám ngay.
4. Bệnh giun tóc có thể chữa khỏi không?
Câu trả lời là có. Bệnh giun tóc hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm và dùng thuốc đúng phác đồ. Tỷ lệ thành công cao, đặc biệt với các thuốc tẩy giun phổ rộng hiện nay.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phòng tránh tái nhiễm. Trong môi trường vệ sinh kém, người bệnh có thể nhiễm lại chỉ sau vài tuần hoặc vài tháng điều trị. Do đó, ngoài việc điều trị cá nhân, cần kiểm soát nguồn lây từ cộng đồng:
- Cải thiện hệ thống vệ sinh (xử lý phân, nước thải).
- Giáo dục sức khỏe cộng đồng.
- Tẩy giun định kỳ cho nhóm nguy cơ cao (trẻ em, người làm nông…).
Với sự phối hợp giữa cá nhân và cộng đồng, bệnh giun tóc có thể được kiểm soát hiệu quả, đặc biệt trong bối cảnh các tổ chức y tế đang đẩy mạnh chương trình diệt giun sán tại các vùng dịch tễ.
Bệnh giun tóc tuy không phải là bệnh nguy hiểm tức thời, nhưng nếu không kiểm soát có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, đặc biệt ở trẻ em.
5. Chi phí chữa bệnh giun tóc?
Chi phí điều trị bệnh giun tóc không quá cao và phụ thuộc vào mức độ bệnh, loại thuốc sử dụng và nơi khám chữa bệnh.
Chi phí tham khảo:
- Thuốc Albendazole hoặc Mebendazole: dao động từ 10.000 – 30.000 VNĐ/liều tại các nhà thuốc.
- Khám và xét nghiệm phân tại bệnh viện: khoảng 100.000 – 300.000 VNĐ/lần.
- Điều trị nội trú hoặc biến chứng (nếu có): có thể tốn vài trăm ngàn đến vài triệu VNĐ tùy trường hợp.
- Tại các trạm y tế xã/phường, đôi khi có chương trình tẩy giun miễn phí cho trẻ em và người dân. Một số tổ chức y tế quốc tế cũng hỗ trợ chương trình tẩy giun cộng đồng định kỳ.
Điều quan trọng là phát hiện sớm và điều trị đúng cách để tránh các biến chứng tốn kém hơn nhiều về sau.
Giun đũa đục thủng ruột non, người phụ nữ phải cấp cứu khẩn - SKĐS
