Câu hỏi thường gặp liên quan đến bệnh giun móc

Bệnh giun móc là một loại nhiễm ký sinh trùng đường ruột mạn tính, phổ biến ở các vùng có điều kiện vệ sinh kém, đặc biệt là vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới như Việt Nam. 

1. Đông y có chữa được bệnh giun móc không?

Trong y học cổ truyền, nhiễm giun nói chung được xếp vào nhóm "trùng tích" hoặc "táo trùng". Đông y sử dụng nhiều loại thảo dược có tính sát trùng, kháng ký sinh trùng như hạt cau, hạt bí đỏ, trần bì, ngải cứu, hoàng liên… để trị giun.

Một số bài thuốc Đông y được truyền lại có tác dụng hỗ trợ trong điều trị giun móc, ví dụ:

• Hạt bí đỏ và hạt cau giã nhỏ uống vào buổi sáng sớm, được cho là giúp làm tê liệt giun và đẩy chúng ra ngoài.
• Bài thuốc trần bì – hoàng liên – ngải cứu có tác dụng điều hòa tiêu hóa, tẩy giun và kháng viêm.

Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu lâm sàng hiện đại nào chứng minh Đông y có thể tiêu diệt hoàn toàn giun móc ở mức độ tương đương thuốc tây. Do đó, nếu nghi ngờ hoặc được chẩn đoán nhiễm giun móc, người bệnh nên ưu tiên điều trị bằng thuốc tẩy giun đặc hiệu của Tây y, sau đó có thể dùng thêm Đông y để hỗ trợ phục hồi sức khỏe và hệ tiêu hóa.

2. Xử trí bệnh giun móc như thế nào?

Điều trị giun móc chủ yếu dựa vào thuốc kháng giun phổ rộng. Tùy theo mức độ nhiễm, tuổi và tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc và thời gian dùng phù hợp.

Các thuốc điều trị phổ biến:

• Albendazole 400mg, liều duy nhất uống 1 viên.
• Mebendazole 100mg, uống 2 lần/ngày, trong 3 ngày liên tiếp.

Trong trường hợp nhiễm nặng hoặc có biến chứng thiếu máu, bệnh nhân cần:

Bổ sung sắt (uống hoặc tiêm) để điều trị thiếu máu do mất máu mãn tính.

• Chế độ ăn giàu sắt và protein: thịt đỏ, gan, rau xanh đậm, trứng...
• Theo dõi lại phân sau 2–3 tuần để chắc chắn giun đã được loại bỏ hoàn toàn.

Lưu ý: Phụ nữ có thai dưới 3 tháng và trẻ em dưới 12 tháng tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ kỹ lưỡng trước khi dùng bất kỳ loại thuốc tẩy giun nào.

3. Chăm sóc người bị bệnh giun móc tại nhà

Điều trị tại nhà là một phần quan trọng trong quá trình hồi phục. Ngoài việc tuân thủ đúng hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ, người chăm sóc và bệnh nhân cần lưu ý các điểm sau:

Vệ sinh cá nhân: 

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Giữ móng tay ngắn, sạch để tránh trứng giun bám vào móng rồi đưa vào miệng.
• Không đi chân trần, nhất là khi ra vườn, ruộng hoặc nơi có đất ẩm, bẩn.

Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, giàu vitamin và khoáng chất để phục hồi sức đề kháng.

Giặt giũ quần áo, chăn mền bằng nước nóng hoặc phơi dưới nắng để tiêu diệt trứng giun nếu có.

Ngoài ra, cần nhắc nhở cả gia đình tẩy giun định kỳ 6 tháng một lần để tránh lây nhiễm chéo.

4. Bệnh giun móc có thể chữa khỏi không

Có. Bệnh giun móc hoàn toàn có thể điều trị khỏi bằng thuốc đặc hiệu nếu được phát hiện sớm và tuân thủ đúng phác đồ điều trị.

Tuy nhiên, bệnh dễ tái nhiễm nếu không cải thiện các yếu tố môi trường và vệ sinh. Ấu trùng giun móc có thể tồn tại nhiều tuần trong đất, sẵn sàng xâm nhập qua da người nếu tiếp xúc. Vì vậy, sau khi điều trị khỏi, phòng ngừa tái nhiễm là bước quan trọng không kém:

• Không dùng phân tươi làm phân bón trong canh tác rau.
• Xây dựng và sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh.
• Giáo dục trẻ em về thói quen vệ sinh đúng cách.

Điều đáng mừng là tỷ lệ biến chứng lâu dài của bệnh khá thấp nếu được điều trị kịp thời. Thiếu máu sẽ cải thiện rõ rệt trong vài tuần sau điều trị nếu có bổ sung sắt và dinh dưỡng đúng cách.

5. Chi phí chữa bệnh giun móc?

Chi phí điều trị giun móc khá thấp so với nhiều bệnh lý khác, đặc biệt là nếu được phát hiện sớm:

• Thuốc tẩy giun như albendazole hay mebendazole thường có giá chỉ khoảng 10.000–20.000 đồng/viên.
• Chi phí xét nghiệm phân để chẩn đoán thường dao động trong khoảng 30.000–70.000 đồng tại các phòng khám tư hoặc bệnh viện công.

Trường hợp cần xét nghiệm công thức máu, chi phí có thể tăng thêm 50.000–100.000VNĐ. Nếu có thiếu máu nặng, bổ sung sắt và vitamin sẽ làm tăng tổng chi phí lên khoảng 200.000–500.000VNĐ tùy tình trạng và thuốc sử dụng.

Nhìn chung, bệnh giun móc có thể điều trị dứt điểm với chi phí hợp lý nếu phát hiện và xử trí kịp thời. Tẩy giun định kỳ còn là giải pháp tiết kiệm và hiệu quả để phòng bệnh trong cộng đồng.