Các quốc gia thành viên Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sẽ thảo luận về việc cắt giảm khoảng 400 triệu USD trong ngân sách của mình, sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi tổ chức này.
Phát biểu tại phiên khai mạc cuộc họp thường niên của ban điều hành, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã bảo vệ công việc của tổ chức này cũng như các cải cách gần đây, đồng thời kêu gọi Mỹ xem xét lại quyết định rút lui và tham gia đối thoại với WHO về các thay đổi tiếp theo.
Ông nêu rõ WHO hoan nghênh các đề xuất và ý tưởng từ Mỹ cũng như tất cả các nước thành viên nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của tổ chức này trong việc hỗ trợ tốt hơn cho người dân trên toàn thế giới.
Việc cắt giảm ngân sách sẽ được thảo luận tại cuộc họp ở Geneva (Thụy Sĩ) từ ngày 3 đến 11/2, trong đó đại diện của các quốc gia thành viên sẽ thảo luận về nguồn tài trợ và công việc của WHO cho giai đoạn 2026-2027.
Theo tài liệu được công bố vào ngày 3/2, ban điều hành WHO đề xuất cắt giảm phần ngân sách cho các chương trình cơ bản từ mức 5,3 tỷ USD xuống còn 4,9 tỷ USD.
Đây là một phần trong tổng ngân sách 7,5 tỷ USD cho giai đoạn 2026-2027, bao gồm tiền cho việc xóa sổ bệnh bại liệt và ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
Mỹ là nhà tài trợ chính phủ lớn nhất của WHO, đóng góp khoảng 18% tổng kinh phí của tổ chức.
Với sự ra đi của nhà tài trợ tài chính lớn nhất, ngân sách không thể "hoạt động như thường lệ", tài liệu của WHO viết. Tuy nhiên, một số đại diện muốn gửi thông điệp rằng WHO sẽ duy trì định hướng chiến lược của mình bất chấp những thách thức.
Trước đó, chỉ vài giờ sau lễ nhậm chức ngày 20/1, tân Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh rút nước này khỏi WHO. Trong sắc lệnh, ông yêu cầu các cơ quan liên quan dừng ngay việc chuyển ngân sách, hỗ trợ và nguồn lực cho WHO.
Ông cũng chỉ đạo việc rút nhân sự Mỹ đang làm việc tại WHO, đồng thời tìm kiếm các đối tác khác để thay thế các hoạt động mà WHO đang đảm nhận.
Quyết định của Mỹ rút khỏi WHO sẽ có hiệu lực trong 12 tháng nữa và nếu không có gì thay đổi thì Mỹ sẽ chính thức rời khỏi WHO vào ngày 22/1/2026. Khi đó, Washington cũng sẽ cắt mọi đóng góp tài chính cho tổ chức này.
Giới chuyên gia y tế cho rằng động thái này sẽ làm suy yếu vị thế của Washington trong cộng đồng y tế toàn cầu, đồng thời khiến cho việc ứng phó với đại dịch tiếp theo trở nên khó khăn hơn.
Trong khi đó với WHO, việc mất đi khoản tài trợ này sẽ làm suy yếu khả năng ứng phó của tổ chức này trước các cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu, như các đợt bùng phát dịch bệnh và các tình huống khẩn cấp khác./.
