Số người dự kiến được cấp thuốc Methadone nhiều ngày tỉnh Nghệ An trong năm 2023 là 595 người và trong năm 2024 là 1.035 người.
Từ tháng 7/2022, Nghệ An bắt đầu thực hiện thí điểm cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện tại cơ sở điều trị. Số người dự kiến được cấp thuốc Methadone nhiều ngày trong năm 2023 là 595 người; trong năm 2024 là 1.035 người.
Thuận lợi cho người bệnh
Bác sĩ Trần Mạnh Cường, phụ trách cơ sở điều trị Methadone Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Nghệ An, cho biết tại Việt Nam, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone đã được triển khai từ năm 2008.
Cán bộ y tế kiểm tra việc sử dụng Methadone tại nhà của bệnh nhân.
Còn tại Nghệ An, chương trình điều trị Methadone được triển khai từ năm 2012. Đến nay đã có 1.162 bệnh nhân tham gia điều trị tại 12 cơ sở điều trị, 20 cơ sở vệ tinh cấp phát thuốc. Hiệu quả chương trình điều trị Methadone mang lại là rất lớn. Tuy nhiên chương trình này vẫn chưa toàn diện khi yêu cầu bệnh nhân phải có mặt hàng ngày tại cơ sở điều trị để uống thuốc.
Xuất phát từ vấn đề đó, để giúp cho bệnh nhân đỡ mất thời gian, kinh phí, thuận lợi cho việc lao động mưu sinh, từ tháng 4/2021, Cục phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế đã triển khai thực hiện Đề án thí điểm cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện về sử dụng tại nhà. 3 địa phương đầu tiên thực hiện là Lai Châu, Điện Biên và Hải Phòng. Đến năm 2022, Bộ Y tế mở rộng thêm chương trình thí điểm tại 3 địa phương khác, trong đó có tỉnh Nghệ An.
Cấp thuốc Methadone nhiều ngày đã khẳng định được tính ưu việt như: góp phần cải thiện sức khỏe người bệnh; giảm lây nhiễm HIV, nâng cao thể lực, phục hồi về thể chất và tâm thần, cải thiện về an ninh, trật tự xã hội, đem lại hiệu quả về kinh tế cho người bệnh; đồng thời giúp cho người bệnh phát triển kinh tế của gia đình, giảm chi phí của xã hội cho các vấn đề về pháp lý và y tế dành cho người nghiện…
Thực hiện chương trình này, ngày 23/6/2022 tỉnh Nghệ An đã ban hành kế hoạch triển khai thí điểm cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện. Theo đó, Nghệ An đã triển khai cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày tại 12 cơ sở điều trị Methadone trong tỉnh, gồm 11 cơ sở trực thuộc Sở Y tế, một cơ sở trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý. Trong năm 2022, 12 cơ sở này đã tiến hành cấp thuốc Methadone cho 185 bệnh nhân (tính đến tháng 1/2023).
Tại Nghệ An chương trình điều trị Methadone được triển khai từ năm 2012.
Trong quá trình điều trị, tất cả các bệnh nhân đã tuân thủ quy định điều trị cũng như bảo quản thuốc; không làm mất mát, không mua bán trao đổi thuốc. Hoạt động giám sát tuân thủ quy định sử dụng thuốc của người bệnh tại nhà của cán bộ y tế và cơ sở điều trị đã được thực hiện tốt; đảm bảo an toàn cho người bệnh và người nhà người bệnh khi được cấp thuốc Methadone nhiều ngày. - Bác sĩ Trần Mạnh Cường nêu rõ.
Cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày cho bệnh nhân đã đáp ứng mong muốn, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh. Anh N.V.A. 35 tuổi – trú tại phường Hà Huy Tập thành phố Vinh (là bệnh nhân đang điều trị tại cơ sở Methadone của Trung Tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Nghệ An) chia sẻ: "Việc cấp phát thuốc nhiều ngày đã giúp cho chúng tôi đỡ mất thời gian, kinh phí đi lại, thuận lợi cho việc làm ăn. Ngoài ra chương trình còn giúp chúng tôi đỡ phần nào mặc cảm của một người nghiện, tạo động lực để phấn đấu hướng thiện".
Việc cấp thuốc Methadone nhiều ngày không chỉ mang lại nhiều niềm vui cho các bệnh nhân mà ngay các cán bộ y tế cũng vậy. Bác sĩ Phạm Ngọc Đức, Phụ trách cơ sở Methadone Trung tâm Y tế Quế Phong cho hay: "Thực hiện việc cấp thuốc Methadone nhiều ngày, khối lượng công việc của cán bộ, nhân viên y tế tại cơ sở điều trị nhiều hơn, vất vả hơn trong việc kiểm soát, giám sát bệnh nhân. Tuy nhiên chúng tôi lại vui khi thấy hiệu quả đem lại của chương trình khi bệnh nhân không còn bỏ trị, yêu đời hơn và không còn quay lại với ma tuý. Với cán bộ y tế, không có niềm vui gì lớn hơn khi sức khoẻ của bệnh nhân được cải thiện, đảm bảo".
Nhân rộng mô hình
Để tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh nhân trong việc tiếp cận và nâng cao chất lượng dịch vụ điều trị nghiện các chất dụng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, góp phần giảm lây nhiễm HIV, cải thiện sức khoẻ và chất lượng cuộc sống cho người nghiện, ngày18/9/2023, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Kế hoạch triển khai cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2023-2024.
Cấp phát thuốc Methadone dài ngày cho bệnh nhân.
Theo đó, trong 2 năm 2023-2024, tỉnh Nghệ An tiếp tục duy trì triển khai cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày tại 12 cơ sở điều trị Methadone đã triển khai trong năm 2022, gồm 11 cơ sở trực thuộc Sở Y tế, 1 cơ sở trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; mở rộng triển khai cấp thuốc Methadone nhiều ngày cho 18 cơ sở cấp phát thuốc trên địa bàn toàn tỉnh (riêng 2 cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Đàn và Nghi Lộc hiện không có bệnh nhân điều trị sẽ triển khai tùy vào tình hình thực tế).
Thuốc Methadone được đảm bảo từ nguồn thuốc Methadone của tỉnh đã được mua từ nguồn ngân sách của địa phương. Các vật tư phục vụ chương trình như chai đựng thuốc, túi đựng thuốc, sổ theo dõi cấp thuốc hiện tại được đảm bảo từ nguồn kinh phí của Dự án Quỹ toàn cầu…
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An được giao là đơn vị thường trực, làm đầu mối để triển khai cấp phát thuốc Methadone nhiều ngày. Sau gần 1 tháng triển khai, đến nay đã có 112 bệnh nhân được tiếp tục cấp thuốc Methadone nhiều ngày, hiện tại đang chờ vật tư từ trung ương cấp để mở rộng số lượng bệnh nhân. Số lượng bệnh nhân được cấp thuốc nhiều ngày đang không ngừng được tăng lên… Tiến sĩ Chu Trọng Trang – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Nghệ An cho biết.
Đối với các bệnh nhân khi được tiếp tục lấy thuốc thuốc điều trị dài ngày, đều bày tỏ sự cảm kích. Anh L.T.K. (xã Đồng Văn, huyện Quế Phong) chia sẻ, khoảng cách từ nhà anh đến trạm y tế khá xa, cho nên mỗi ngày anh đều thức dậy từ sớm để xuống trạm y tế uống Methadone. Có những ngày trời mưa, đường lầy lội, xe máy không đi được, anh phải đi bộ. Sau khi uống thuốc xong, khi về đến nhà đã hơn 10 giờ, công việc dồn lại đến chiều mới làm được. Do vậy, khi chúng tôi được điều trị Methadone và cấp thuốc dài ngày sẽ giúp giảm thời gian, chi phí đi lại khi ngày nào cũng phải đi lấy thuốc.
Việc cấp phát thuốc Methadon nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone phù hợp với mong đợi của người bệnh, giúp người bệnh cải thiện cả về sức khỏe, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế gia đình, giữ gìn an ninh, trật tự tại địa phương.
Tuy nhiên để Đề án đạt hiệu quả như mong đợi, các cơ sở cần tiếp tục rà soát số lượng bệnh nhân đang điều trị đủ tiêu chí được cấp thuốc nhiều ngày. Bên cạnh đó, người bệnh cần nâng cao tinh thần tự giác tuân thủ điều trị và sự hỗ trợ, nhắc nhở từ phía gia đình.
