Năm 1964, ông bị kết án ở tù không thời hạn, nhưng năm 1988 ông đã được trả tự do và bị quản thúc tại nhà, đến năm 1990 ông mới thực sự được tự do. Ông hoạt động để duy trì nền hòa bình trong nhân dân ở đất nước của ông, ông được nhận Giải thưởng Nobel Hòa bình năm 1993. Ông đã thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống đầu tiên mang tính dân chủ của đất nước vào năm 1994.
Ngày 27/4/1994, cuộc bầu cử đầu tiên Tổng thống Nam Phi đã diễn ra. Nelson Mandela đã trở thành Tổng thống nước cộng hòa Nam Phi. Ông đã tuyên thệ nhậm chức ở Pretoria ngày 10/5/1994 trước quảng đại các chính khách quốc tế. Trong bài diễn văn nhậm chức của mình, ông đã nhắc đến những giờ phút đen tối của chủ nghĩa Apartheid nhưng ông cũng kêu gọi dân da đen Nam Phi tiến tới thời kỳ lạc quan hơn.
Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela (1918-2013).
Hôm nay chúng ta có mặt trong buổi lễ long trọng tại đây và ở những nơi khác trong đất nước chúng ta và trên thế giới. Chúng ta tôn vinh tất cả niềm tin và hy vọng cho nền tự do vừa mới ra đời.
Từ những trải nghiệm về một tai họa vô cùng to lớn của con người kéo dài quá lâu, cần phải sinh ra một xã hội mà toàn nhân loại sẽ tự hào.
Những hành động hằng ngày của chúng ta, với tư cách là những người dân Nam Phi bình thường phải tạo ra một hiện thực Nam Phi cụ thể, điều này sẽ củng cố lòng tin của loài người vào công lý, sẽ tăng cường sự tin tưởng vào tính vĩ đại của tâm hồn con người và nuôi dưỡng tất cả mọi hy vọng của chúng ta, để cho cuộc sống của tất cả chúng ta được tuyệt vời.
Có được những điều ấy là do chúng ta và do các dân tộc trên toàn thế giới đại diện đầy đủ ở đây ngày hôm nay.
Đối với đồng bào của tôi, tôi không ngần ngại nói rằng, mỗi chúng ta đã gắn bó mật thiết với mảnh đất của một xứ sở đẹp đẽ với những cây tử uy nổi tiếng và hoa mimosa trong những cánh rừng thưa.
Mỗi lần đặt chân lên mảnh đất của Tổ quốc, mỗi người trong chúng ta đều thấy như được hồi sinh, trạng thái tinh thần dân tộc thay đổi như các mùa thay đổi.
Chúng ta vui mừng phấn chấn khi cỏ xanh non tươi và hoa bừng nở.
Sự thống nhất này về tinh thần và thể chất mà chúng ta chia sẻ với Tổ quốc chung, đã làm sáng tỏ nỗi đau xé ruột mà chúng ta đã chịu đựng khi chúng ta đã thấy Tổ quốc ta khóc than, bị xâu xé trong một cuộc xung đột kinh khủng, bị miệt thị, bị tẩy chay và cô lập khỏi nhân dân thế giới. Chính là vì nó đã trở thành cơ sở toàn cầu của tư tưởng và thực hành chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và ức hiếp dân tộc.
Chúng ta là nhân dân Nam Phi, chúng ta đang thỏa mãn vì được nhân loại xòe cánh che chở.Cách đây không lâu, chúng ta còn bị coi là những kẻ bị bỏ ra ngoài pháp luật, hôm nay, chúng ta nhận được một đặc quyền hiếm hoi làm khách ngang hàng các dân tộc thế giới trên mảnh đất của chính mình.
Chúng ta cảm ơn những khách mời quốc tế lỗi lạc đến chia sẻ với nhân dân ta, có nghĩa là thắng lợi cho công lý, cho hòa bình, cho phẩm giá của con người.
Chúng tôi hy vọng rằng các bạn tiếp tục sát cánh cùng chúng tôi, với những thách thức trong xây dựng nền hòa bình thịnh vượng, xây dựng nền dân chủ.
Chúng ta thực sự đánh giá cao vai trò của nhân dân ta và cuộc diễu hành chính trị của những nhà lãnh đạo dân chủ, tôn giáo, những thanh niên, doanh nhân, những nhà lãnh đạo truyền thống và những nhà lãnh đạo khác để đạt đến kết quả này.Trong số những người không kém phần quan trọng, phải kể đến vị Phó Tổng thống thứ hai Frederik Willem D Klerk.
Chúng ta cũng đồng thời cần vinh danh lực lượng an ninh, dù họ ở cấp bậc nào, đã có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên, trong sự chuyển biến sang nền dân chủ chống lại lực lượng khát máu luôn khước từ ánh sáng.
Thời điểm chữa lành vết thương đã đến.
Thời điểm lấp đầy hầm hố ngăn cách đã đến.
Thời điểm để xây dựng đã đến.
Cuối cùng, thì chúng ta đã hoàn thành cuộc giải phóng về mặt chính trị.
Chúng ta nguyện đưa hòa bình cho nhân dân ta thoát khỏi ách nô lệ, khỏi nghèo đói, thiếu thốn, đau khổ, khỏi phân biệt giới tính và mọi sự phân biệt khác.
Chúng ta đã thành công cấy niềm hy vọng vào trái tim của hàng triệu người dân ta. Chúng ta nguyện xây dựng một xã hội, mà trong đó những công dân Nam Phi dù là da trắng, da đen đều có thể đứng thẳng và bước đi không sợ hãi, vững tin vào quyền không thể xâm phạm, vào phẩm chất con người - một dân tộc có nhiều màu sắc yên bình với chính họ và với thế giới.
Như là một minh chứng của lời nguyền canh tân đất nước ta, một chính phủ mới, bằng hành động quyết định thống nhất quốc gia coi như một vấn đề khẩn cấp về ân xá và các loại khác nhau của công dân đang bị cầm tù.
Chúng ta cũng hiến ngày hôm nay cho tất cả các nam nữ anh hùng của đất nước này và của cả thế giới - những người bằng mọi cách đã hy sinh cuộc sống của họ cho chúng ta có được tự do.
Ước mơ của họ đã trở thành hiện thực. Nền tự do là phần thưởng cho họ.
Chúng ta cảm nhận vừa khiêm tốn, vừa tự hào về sự vinh quang và đặc quyền mà các bạn, nhân dân Nam Phi chúng ta đã thực hiện việc cử tôi làm Tổng thống đầu tiên của một Chính phủ liên minh dân chủ, không phân biệt chủng tộc và không phân biệt giới tính.
Chúng ta có ý thức rằng, con đường dẫn tới tự do không dễ dàng. Chúng ta tin rằng, không một người nào trong chúng ta có thể thành công đơn độc.
Chúng ta phải cùng nhau hành động như một dân tộc thống nhất, tiến tới hòa giải dân tộc, tiến tới xây dựng một dân tộc, tiến tới cho ra đời một thế giới mới.
Hãy để công lý là công lý cho tất cả mọi người.
Hãy để hòa bình cho tất cả mọi người.
Hãy để việc làm, bánh mì, nước và muối cho tất cả mọi người.
Mỗi người trong chúng ta biết rằng, thể xác, tinh thần và tâm hồn của mình được giải thoát để có thể phát triển.
Đừng để bao giờ và không bao giờ nữa, đất nước tuyệt vời này lại sống dưới sự áp bức của một dân tộc này lên một dân tộc khác, đừng để đất nước này lại phải chịu sự nhục nhã, bị coi là tiện dân của thế giới.
Ước mong sao cho tự do ngự trị!
Ước mong sao mặt trời không bao giờ lặn trên một thành tích nhân loại chói lọi đến thế!
Xin Chúa ban phước lành cho châu Phi!