Cảo thơm lần giở: Epiktetos nghĩ gì?

26-09-2016 08:33 | Văn hóa – Giải trí
google news

SKĐS - Theo Từ điển Triết học của Didier Julia, luân lý là môn học nghiên cứu mục đích đời người và những nguyên tắc hành động của con người.

Theo Từ điển Triết học của Didier Julia, luân lý là môn học nghiên cứu mục đích đời người và những nguyên tắc hành động của con người. Trên cơ sở mục đích đời người, có thể sắp xếp hai loại luân lý: đối tượng loại thứ nhất là đức hạnh (Kant: mệnh lệnh bất khả kháng của lương tâm), đối tượng loại thứ hai là hạnh phúc. Loại thứ hai có ba khuynh hướng: hạnh phúc thân thể (chủ nghĩa Khoái lạc - hédonisme), hạnh phúc tinh thần (chủ nghĩa Hưởng lạc - épicurisme), hạnh phúc do làm điều thiện, công lý và tiết dục (chủ nghĩa Khắc kỷ - stoicisme) mà sư phụ là Epiktetos (Ê-pic-tê-tôs) (50-138).

Khổng giáo có thể xếp vào loại thứ nhất. Nhưng nhà nho Việt Nam Hồ Phi Thống lại đề ra một triết lý canh tân Khổng học trong cuốn Nhân đạo quyền hành (1920): mục đích của cuộc sống con người là tránh khổ tìm vui, làm điều thiện cũng nằm trong triết lý tìm cái vui.

Sau đây là một số tư duy của Epirtetos:

Hạnh phúc không phải là chiếm hữu và hưởng thụ mà là không ước muốn gì hết vì hạnh phúc là tự do.

Ngươi có biết rằng ngọn nguồn của tất cả những khổ đau của con người không phải là cái chết mà là nỗi sợ cái chết.

Cái khiến con người rối loạn không phải là sự vật mà là những điều người ta nhận xét về sự vật.

Giàu có không do ngươi quyết định nhưng hạnh phúc lại do bản thân ngươi quyết định.

Hãy cố gắng im lặng nhiều nhất, chỉ nói điều gì cần và càng im lặng càng tốt.

Lắng nghe là cả một nghệ thuật.

Không phải bằng cách thỏa mãn những ước muốn mà chúng ta được tự do mà ta đạt được tự do nhờ tiêu diệt ước muốn.

Khi ai đó khiến ngươi tức giận thì hãy biết rằng chính cách nhìn nhận của ngươi đã khiến ngươi tức giận.

Bản thân cơ hội không có hay, dở. Những quyết định của con người khiến nó hay hoặc dở.


Hữu Ngọc
Ý kiến của bạn