Có dịp trò chuyện với những người dân trong chuyến đi Thụy Điển, tôi thấy Bellman rất được ưa thích, trìu mến, mặc dầu ông không phải là nhà văn vĩ đại của dân tộc như Strindberg hay Lagerlof.
Carl Michael Bellman xuất thân từ một gia đình trung lưu. Học hành dở dang, ông làm công chức. Rồi ông bị lôi cuốn vào cuộc sống yên hoa hưởng lạc, nợ nần do chơi bời, có lần phải trốn sang Na Uy. Trở về quê hương, tài thơ ông phát triển, ông hay soạn những bài ca chuốc rượu kiểu Pháp, do đó nổi tiếng. Ông được Vua Gustav III nâng đỡ, cho làm một chân thư ký ở triều đình rồi làm ở sân khấu Hoàng gia. Vua bị ám sát, ông mất vị trí xã hội, ốm đau, nợ nần nên bị tù. Được bạn bè chuộc ra, ông bị ho lao và mất năm 55 tuổi.
Nhà thơ Ben-man (1740-1795).
Người ta thường ví Bellman với nhà thơ Pháp Villon thời Trung cổ. Có lẽ họ chỉ giống nhau ở đời sống lang thang, tìm thú vui trước mắt. Nhưng tâm tính và rung cảm trữ tình thì khác nhau. Villon đằm mình trong tội ác của giới trộm cướp để rồi hối hận, sám hối trước bàn thờ Chúa, thèm cái trong trắng và ngây thơ đã mất. Bellman là tiểu công chức vui đời, say sưa rượu chè và ca hát nhảy múa, không hối tiếc cuộc đời ở quán rượu. Ông kết bạn với thợ thủ công, chủ quán rượu, những anh nát rượu cuồng nhạc, những ả giang hồ. Nhân vật trung tâm của tác phẩm nổi tiếng của ông (Thư văn vần của Fredman) là anh thợ đồng hồ Fredman, bệnh hoạn và chết do nghiện rượu. Bellman đùa rỡn viết những thư văn vần kiểu Thư tông đồ (Epistle) phong cho Fredman làm thần rượu, y như thần rượu Hy Lạp - La Mã Bácquýt. Xoay quanh Fredman ở quán rượu là cô ả Ulla xinh đẹp cùng các gái giang hồ khác, các tu sĩ của Thần rượu, lão chủ quán đa tình...
Bài ca chuốc rượu kiểu ca tụng Thần rượu Bácquýt là sở trường của Bellman. Ông sử dụng những khuôn sáo cổ điển như tình tri kỉ của các tay mê rượu thoát ly nỗi thống khổ của xã hội. Thần Bácquýt được tôn là chúa tể của vương quốc hạnh phúc say sưa, hưởng lạc trong giây phút. Nhưng Bellman đã phá vỡ nội dung các bài ca chuốc rượu cũ bằng cách đưa vào lời thơ không khí thời đại, cuộc sống và con người chốn ăn chơi. Sự chè chén say sưa đã vượt qua việc hoan hỉ tầm thường của thể loại.
Dù ông không ngụ ý giáo huấn, ông đã miêu tả rất hiện thực cuộc truy hoan phá hoại cả cuộc đời những kẻ tối ngày say sưa.
Nhạc, nhảy múa, ca hát, vui thỏa thích, với rượu là chất men của nội dung bài ca. Rượu ở đây không chỉ có nghĩa khuây khỏa nỗi chán chường của lý trí như trong văn chương cổ Hy Lạp - La Mã. Rượu ở đây không gợi lên cái vui cay đắng của nhà thơ Ba Tư Omar Khayyam với băn khoăn siêu hình. Rượu của Bellman bắt nguồn từ Thần rượu cổ Hy Lạp - La Mã để nhập vào cuộc đời trần thế buồn vui hàng ngày.
Những bài ca chuốc rượu của ông thể hiện những cảnh đương thời kệch cỡm, vừa có dáng dấp cổ xưa như những cảnh giao duyên mục ca. Nhạy cảm dục tình, nhẹ nhàng, nỗi buồn bàng bạc. Ngày nay, ta dạo chơi trong khu phố cổ Stockholm với những tên cũ còn lại, dễ tưởng tượng lại không khí cách đây hai trăm năm lẻ.
Thư văn vần số 36 tả một cảnh huê tình: cô gái giang hồ Ulla đang thiêm thiếp giấc nồng. Lão chủ quán rượu rón rén vào buồng, hé tấm chăn, ôi cả một tòa thiên nhiên! Mặt lão rạng rỡ, lão đi đi lại lại, thần người ngắm nghía, quên hết cả sự đời, công việc, khách hàng đang đợi. Lão chăm nom cô rối rít. Rồi nàng xuống cửa hàng, mang đến niềm vui cho mọi người. Bỗng có 4 tên sen đầm (cảnh sát) xuất hiện, phỗng nàng đi. Ông già đa cảm khóc thút thít bên quầy. Dư âm Ulla để lại chỉ là chiếc cốc mẻ, rỗng không...
Bài số 30 phác họa chân dung một lão nghiện rượu ho lao. Bài số 23 tả một sâu rượu nằm ở một rãnh nước bên quán rượu. Chủ đề tình dục đôi khi gắn với cái chết và xung năng phá hoại của rượu:
Hàng nghìn cái chết ca quanh bạn
Trong phút giây yêu đương
Bạn phải cảm thấy cái chết
Con sâu ẩn mình trong hoa
Báo hiệu cái chết của hoa
Trong nghệ thuật miêu tả, Bellman sử dụng bút pháp “biểu hiện chủ nghĩa”, dùng truyền thuyết tô đậm nội tâm về cái mà giác quan chỉ nhận thấy bên ngoài.
Ở Thụy Điển, ngày 2/7 là ngày hội Bellman. Từ 1920, Viện Hàn lâm Thụy Điển trao giải thưởng Bellman cho nhà thơ nào xuất sắc trong năm.