Tháng 6/2025, Sở Y tế tỉnh Cao Bằng thông tin, tại tỉnh Cao Bằng, các hoạt động được sự hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia đã triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh bao gồm: Hỗ trợ tiếp cận, can thiệp trực tiếp phòng, chống suy dinh dưỡng, thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi; tăng cường hoạt động cải thiện chất lượng bữa ăn học đường và giáo dục chăm sóc dinh dưỡng, can thiệp phòng, chống thiếu vi chất dinh dưỡng.
Bảo vệ, chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ học đường (trẻ từ 5 đến dưới 16 tuổi); duy trì cân và theo dõi biểu đồ tăng trưởng hàng tháng, bổ sung đa vi chất cho trẻ dưới 5 tuổi, tăng cường công tác thông tin, truyền thông và tư vấn bà mẹ nuôi con nhỏ, người chăm sóc trẻ về lợi ích của việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em 0- 16 tuổi.
Theo thống kê tử sở này thông tin từ tháng 6/2025, cho biết, tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống còn 29% so với năm 2022 là 29,2 %, phấn đấu đến năm 2025 chỉ còn dưới 28% và dưới 27% vào năm 2030. Tỉ lệ suy dinh dưỡng gầy còm trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống 4,6% so với năm 2022 là 8,1%, phấn đấu đạt dưới 5% vào năm 2025 và dưới 3% vào năm 2030. Tỉ lệ nhẹ cân trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống còn 16,3%, so với năm 2022 là 16,4 %.
Các bác sĩ hướng dẫn thực hành dinh dưỡng cho bà mẹ nuôi con nhỏ tại một Trạm Y tế xã ở tỉnh Cao Bằng.
Công tác cải thiện tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi và phụ nữ tuổi sinh đẻ, phụ nữ có thai tại tỉnh hiện nay đang thực hiện: Duy trì tỉ lệ trẻ em dưới 5 tuổi được bổ sung vitamin A 2 đợt/năm, đạt 99,21%; duy trì tỷ lệ phụ nữ có thai được bổ sung viên đa vi chất từ khi mang thai đến 1 tháng sau sinh đạt trên 90%.
Đến nay, tỉ lệ phụ nữ đẻ được khám thai ít nhất 4 lần/3 kỳ, đạt 82,4 %, phấn đấu vào năm 2025 và đạt 85% vào năm 2030; tỉ lệ phụ nữ đẻ được nhân viên y tế đã qua đào tạo đỡ đẻ đạt 89,5%; phấn đấu đạt 89% vào năm 2025 và đạt 90% vào năm 2030; 56,3% phụ nữ có thai được cung cấp kiến thức, kỹ năng về lợi ích của việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ trong 1.000 ngày đầu đời; 38,2% phụ nữ có thai, bà mẹ nuôi con dưới 2 tuổi được tư vấn, hướng dẫn chăm sóc dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời lồng ghép trong chăm sóc trước sinh tại Trạm Y tế xã và tại cộng đồng.
Sở Y tế Cao Bằng cũng cho biết thêm, việc thiếu vi chất dinh dưỡng có thể dẫn đến mù lòa, tổn thương não, thai chết lưu, tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và tử vong ở phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, giảm năng suất lao động ở người trưởng thành. Thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển cả về thể chất và trí tuệ. Thiếu sắt và Iốt làm giảm chỉ số thông minh (IQ) ở trẻ em từ 10- 15 điểm.
Để ngăn ngừa thiếu vi chất dinh dưỡng, cần uống bổ sung vi chất dinh dưỡng là một giải pháp ngắn hạn quan trọng có thể giúp cải thiện được ngay tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng. Chương trình uống bổ sung vitamin A cho trẻ em đã được triển khai trên toàn quốc. Nhờ chương trình này, trẻ em Việt Nam từ 6 tháng tới 36 tháng tuổi (63 tỉnh/thành) và trẻ từ 37-60 tháng tuổi (ở 22 tỉnh khó khăn) được uống bổ sung viên nang vitamin A liều cao một năm 2 lần vào ngày 1-2/6 và ngày 1-2/12.
Tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm trong đó các thực phẩm như muối, nước mắm, hạt nêm, dầu ăn được bổ sung I-ốt, sắt, kẽm, vitamin A và phân phối trên toàn quốc...
Đa dạng hóa bữa ăn sử dụng nhiều loại thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày là giải pháp tự nhiên nhất nhằm cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng cho nhu cầu của cơ thể. Đây cũng là giải pháp chiến lược dài hạn cần phấn đấu đạt được và duy trì bền vững. Sử dụng đầy đủ các loại thực phẩm từ bốn nhóm thực phẩm, cân đối khẩu phần ăn, chú ý các thực phẩm nguồn gốc động vật có nhiều vi chất dinh dưỡng có giá trị sinh học cao trong chế biến vào bữa ăn hàng ngày cho bà mẹ mang thai và trẻ nhỏ.
Chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời của trẻ được ví là 1.000 ngày vàng, là sự đầu tư tốt nhất cho sự phát triển cả đời của trẻ.
Theo tư liệu tử UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, trong quá trình triển khai "Mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời" thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, trong năm 2024, tỉnh Cao Bằng lựa chọn 28 xã, và 81 thôn bản thuộc 7 huyện bao gồm: huyện Bảo Lạc (06 xã), Bảo Lâm (5 xã), Nguyên Bình (5 xã), Hòa An (4 xã), Hà Quảng (6 xã), Quảng Hòa (1 xã) và Thạch An (1 xã), thuộc vùng III theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ.
Mô hình dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời là một trong những hoạt động được hỗ trợ của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025; Nhằm Mục tiêu hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời và trẻ em suy dinh dưỡng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Tính đến tháng 8/2024 tất cả các xã được lựa chọn tại tỉnh đã triển khai thực hiện 7/9 bước theo hướng dẫn của Bộ y tế bao gồm: Lựa chọn địa bàn thực hiện mô hình; khảo sát đánh giá thực trạng tại xã triển khai mô hình; xây dựng kế hoạch, phê duyệt kế hoạch triển khai mô hình; quyết định thành lập Ban điều hành triển khai Mô hình và các nhóm thực hiện mô hình; tập huấn nâng cao năng lực triển khai thực hiện mô hình; chuẩn bị cơ sở vật chất để thực hiện mô hình; nội dung triển khai mô hình trong đó bao gồm: Tư vấn, hướng dẫn chăm sóc dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời lồng ghép trong chăm sóc trước sinh tại trạm y tế xã và tại cộng đồng, tổ chức khám sàng lọc và cân đo, đánh giá tình trạng dinh dưỡng, đánh giá chế độ ăn, bổ sung vi chất cho phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi.
Tuy nhiên, các hoạt động chủ yếu thực hiện lồng ghép tư vấn dinh dưỡng và cho con bú sữa mẹ theo hướng dẫn và trình diễn thức ăn cho trẻ dựa trên các sản phẩm/thực phẩm tại địa phương. 28/28 xã ( Đạt 100%) đã thực hiện được cả 02 cấu phần tại trạm y tế xã và tại cộng đồng
Đối với 2 bước còn lại là đánh giá kết quả mô hình hàng năm và đề xuất kế hoạch năm tiếp theo sẽ thực hiện vào cuối năm; duy trì hoạt động mô hình năm 2024, 2025 sẽ thực hiện trong giai đoạn II...
