Trai là loại động vật thân mềm, hai mảnh vỏ dài, dạng đĩa hình trứng dẹt. Bên trong là lớp thịt trai nhầy màu trắng. Trong đông y vỏ trai nung đỏ, tán bột, có tên thuốc là bạng phấn: vị mặn, tính hàn, không độc chủ trị đờm đặc, bạch đới, nôn, buồn nôn, thủy thũng, các chứng đau mắt. Thịt trai vị ngọt mặn, tính hàn, vào kinh vị có công năng tư âm, lợi thủy, hóa đờm, nhuyễn kiên, tán kết. Dùng cho các trường hợp âm hư, sốt nóng, ho khan, mất ngủ, đau mỏi thắt lưng, phù nề, tiểu ít, bạch đới, huyết trắng, u tuyến giáp...
Sau đây là một số món ăn, bài thuốc thường dùng:
Chữa tăng huyết áp, u xơ tuyến tiền liệt, giải nhiệt ngày hè: Trai làm sạch luộc lấy nước, thịt trai thái rồi ướp gia vị, nấu cháo nhừ rồi cho trai vào quấy đều, cho hành răm, vài lát gừng thái chỉ nếu dùng cho người lớn. Nếu dùng cho trẻ em thì cho lá dâu, ăn nóng trị chứng mồ hôi trộm.
Trai có mặt trong nhiều bài thuốc, cho tác dụng chữa bệnh rất tốt.
Trị cơ thể suy nhược, sợ lạnh, sợ gió, tay chân lạnh: Thịt trai 200g, xuyên khung 15g, cà rốt 20g, đậu đỏ 100g. Thêm nước hầm mềm làm canh, vớt bỏ bã xuyên khung, gia vị vừa đủ, chia ăn trong ngày. Ăn liên tục 5-7 ngày là một liệu trình.
Trị bệnh tiểu đường, lao phổi suy nhược, ho khan, mồ hôi trộm: Trai luộc chín thái nhỏ ướp mắm muối gia vị, xào lăn. Nước luộc trai lọc trong, đun sôi, cho trai đã xào vào, cho rau hẹ làm canh, ăn nóng. Có thể dùng ăn với cơm.
Chữa yếu sinh lý: Trai to, cậy khéo (không làm sứt vỡ) lấy trai ra băm nhỏ cùng mộc nhĩ, giò sống, hành củ băm nhỏ, gia vị trộn đều viên tròn cho vào trong vỏ trai. Nướng trên bếp than, ăn nóng chấm mắm chanh ớt.
Trị chứng vàng da, phù nề, sưng hạch, bướu cổ, khí hư, huyết trắng: Thịt nạc băm nhỏ, trộn gia vị cùng trai thái nhỏ, cho vào vỏ rồi xếp vào nồi hấp chín.
Chữa nhức mỏi cơ xương khớp, ho có đờm: Trai làm sạch, cắt miếng, thịt ba chỉ cắt miếng ướp gia vị, sau đó bọc lá xương sông hoặc lá lốt, xếp vào vỉ kẹp nướng, ăn nóng.
Chữa tăng huyết áp, nhức đầu, thủy thũng: Thịt trai 100g, ngô non 30g, râu ngô gừng tươi 3 lát, đun chín bỏ râu ngô thêm gia vị, ăn cái, uống canh.
