Lợi ích mà probiotics đem lại là có thật nhưng cũng có rất nhiều lợi ích đã được phóng đại và có thể là sai sự thật trong việc quảng bá các sản phẩm có chứa chúng.
Người tiêu dùng không nên quá tin tưởng vào những gì được quảng cáo. Từ năm 2016- 2017, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã kiểm tra hơn 650 cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng và phát hiện hơn 50% trong số đó có vi phạm. Các vi phạm liên quan đến độ tinh khiết, hiệu lực và thậm chí cả đặc tính của sản phẩm, chúng khác với những gì mà nhà sản xuất đã đăng ký lưu hành.
Probiotics có thể cải thiện sức khỏe bằng việc thay thế các vi khuẩn có hại, nhưng vấn đề ở đây là tác dụng của probiotics mới được thử nghiệm trên một quy mô rất nhỏ và được quản lý thiếu chặt chẽ hơn là thuốc. Nó không cần phải chứng minh hiệu quả trước khi đưa ra thị trường và việc kiểm soát chất lượng đối với chế phẩm này khá lỏng lẻo.
Trong một bài nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí y khoa uy tín hàng đầu thế giới - JAMA Internal Medicine, PGS. Pieter Cohen - Khoa Y Dược, Trường đại học Harvard đã kêu gọi mọi người hãy cân nhắc tác hại cũng như lợi ích của probiotics. Ví dụ, trong số những người bị suy giảm miễn dịch, sử dụng probiotics có thể dẫn đến nhiễm trùng. Trong các chế phẩm bổ sung probiotics cũng đã tìm thấy các vi sinh vật không phải là vi sinh vật có lợi.
Lợi ích men vi sinh đem lại là có thật, tuy nhiên nhiều khi nó bị thổi phồng.
Vậy lợi ích ở đây là gì?
Probiotic là những vi khuẩn “tốt” có lợi cho cơ thể. Probiotic tồn tại tự nhiên trong một số thực phẩm như một số loại sữa chua và rau lên men (dưa chua và dưa cải bắp) nhưng cũng có thể được dùng ở dạng bổ sung.
Mặc dù hệ thống tiêu hóa của chúng ta thường chứa hàng nghìn tỷ vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn “tốt” và “xấu” nhưng đôi khi sự cân bằng này lại bị phá vỡ. Bệnh tật, hành vi, lối sống kém (như không ăn đủ trái cây và rau quả, uống nhiều rượu, hút thuốc và không hoạt động thể chất) và lão hóa đều có thể phá vỡ sự cân bằng này. Men vi sinh có thể cải thiện số lượng và sự đa dạng của vi khuẩn đường ruột “tốt” giúp hệ tiêu hóa của chúng ta khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả.
Chế phẩm sinh học này được sử dụng phổ biến để điều trị rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy và hội chứng ruột kích thích, điều đó cho thấy các nhà sản xuất đang tập trung vào chỉ định của thuốc trên đường ruột.
Một số chủng có lợi trong việc ngăn ngừa tiêu chảy ở trẻ em và được kê đơn kèm thuốc kháng sinh. Sau khi sử dụng kháng sinh, probiotic giúp ngăn ngừa tiêu chảy do vi khuẩn Clostridium difficile khi dùng ở liều kiểm soát. Nó cũng ngăn ngừa viêm ruột hoại tử (một tình trạng nghiêm trọng của đường tiêu hóa) và tử vong ở trẻ non tháng.
Tuy nhiên, chỉ khi sử dụng probiotics được chỉ định trong các trường hợp cụ thể với các chủng vi khuẩn cụ thể thì tác dụng của nó mới thực sự hiệu quả.
Hãy cảnh giác với những ích lợi bị thổi phồng
Dường như không gì có thể ngăn cản sự phổ biến của probiotics. Năm 2012, gần 4 triệu người Mỹ đã sử dụng chúng. Năm 2014, thị trường toàn cầu về probiotics đạt hơn 32 tỷ đô-la.
Nhưng liệu probiotics có thể điều trị các bệnh rối loạn tiêu hóa khác hay không. Thật không may, điều đó không xảy ra. Lợi ích của probiotics không được tìm thấy trong điều trị bệnh tiêu chảy mạn tính. Các đánh giá về mức độ cải thiện bệnh Crohn khi sử dụng probiotics cũng chưa thực sự thuyết phục các nhà nghiên cứu. Tương tự, với bệnh viêm đại tràng cũng không có dữ liệu nào chứng minh probiotics có hiệu quả.
Cũng rất ít bằng chứng cho thấy bổ sung men vi sinh có thể làm giảm cholesterol ở người trưởng thành khỏe mạnh hay có thể cải thiện glucose (đường huyết) và phản ứng insulin. Uống men vi sinh sẽ không làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim hoặc ngăn ngừa bạn mắc bệnh tiểu đường loại 2 như nhiều người vẫn mong đợi.
Điều này cũng đúng trong điều trị bệnh gan, ngăn ngừa bệnh eczecma, sinh non, thai nghén, viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh dị ứng hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu... men vi sinh đều không mang lại hiệu quả.
Tuy nhiên, men vi sinh cũng mang lại một số kết quả tích cực trong điều trị hoặc phòng ngừa nấm Candida âm đạo ở phụ nữ, viêm phổi và cảm lạnh.
Vì vậy, nếu bạn có chế độ ăn uống kém lành mạnh: ăn quá nhiều thức ăn nhanh và không đủ trái cây, rau và các sản phẩm ngũ cốc hoặc bạn uống rượu quá nhiều, không tập thể dục thường xuyên... thì probiotics có thể sẽ mang lại lợi ích, mặc dù bạn sẽ phải dùng chúng lâu dài để có được hiệu quả. Nhưng nếu bạn khỏe mạnh, việc bổ sung men vi sinh có thể là một sự lãng phí tiền bạc.
