Bẫy 'vay trả góp' ở phòng gym
Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia vừa phát đi cảnh báo tới người tiêu dùng trước tình trạng gia tăng các chiêu thức biến chi phí tập luyện tại phòng gym thành các khoản vay tín dụng trá hình, tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và tài chính.
Theo Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, thời gian gần đây đã ghi nhận nhiều phản ánh cho thấy nhân viên tại một số phòng tập tư vấn sai lệch, khiến người tiêu dùng ký kết hợp đồng vay tín dụng. Thông qua các phản ánh của người tiêu dùng, có thể nhận diện một số thủ đoạn phổ biến mà nhân viên phòng tập sử dụng nhằm khiến người tiêu dùng ký vào hợp đồng vay tín dụng mà không nắm rõ bản chất của giao dịch.
Cảnh giác với chiêu lừa 'bẫy' tín dụng núp bóng gói tập gym trả góp.
Thủ đoạn phổ biến là nhân viên hướng dẫn khách hàng cài đặt các ứng dụng tài chính, nhưng giải thích mập mờ đây chỉ là bước kỹ thuật để kích hoạt gói tập, thanh toán linh hoạt, hỗ trợ tài chính từ đối tác phòng tập hoặc đứng tên để giữ ưu đãi. Tuy nhiên, các ứng dụng này thực chất là nền tảng cho vay, khiến người tiêu dùng phát sinh khoản nợ mà không hề hay biết. Nhiều ứng dụng còn yêu cầu quyền truy cập dữ liệu cá nhân, làm gia tăng nguy cơ rò rỉ thông tin.
Trong quá trình ký kết, người tiêu dùng thường chỉ được giải thích hợp đồng dịch vụ tập luyện, còn hợp đồng vay được thao tác nhanh trên thiết bị của nhân viên, với các thuật ngữ dễ gây nhầm lẫn như "hợp đồng trả góp", "hỗ trợ tài chính", "trả dần hàng tháng", "trả góp không lãi suất". Điều này khiến người tiêu dùng lầm tưởng đây chỉ là phương thức thanh toán, không phải hợp đồng tín dụng.
Sau khi tư vấn hoặc kết thúc buổi tập thử, nhân viên phòng tập còn sử dụng các chiêu thức gây áp lực tâm lý như "ưu đãi chỉ áp dụng hôm nay", "số lượng có hạn" để buộc khách hàng đưa ra quyết định nhanh chóng, không có thời gian kiểm tra kỹ hợp đồng. Việc trao đổi thường diễn ra tại nơi đông người, thiếu không gian riêng tư, sử dụng thuật ngữ không rõ ràng, khiến người tiêu dùng dễ bỏ qua các điều khoản bất lợi.
Để tránh rơi vào "bẫy vay trả góp", Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến nghị người tiêu dùng cần xác định rõ bản chất giao dịch, không cài đặt hoặc đăng ký ứng dụng khi chưa được cung cấp đầy đủ thông tin về khoản vay, lãi suất, phí và nghĩa vụ tài chính. Người tiêu dùng không nên cho phép ứng dụng truy cập dữ liệu cá nhân khi chưa hiểu rõ mục đích sử dụng.
Trước khi ký kết, cần dành thời gian đọc kỹ hợp đồng, đặc biệt là các điều khoản về thanh toán, phí phạt, hủy hợp đồng trước hạn. Trường hợp thông tin không rõ ràng hoặc bị che giấu, người tiêu dùng nên từ chối ký và yêu cầu giải thích cụ thể. Đồng thời, nên lưu giữ các bằng chứng như ghi âm, chụp màn hình ứng dụng, bảng giá để làm căn cứ khi phát sinh tranh chấp.
Nếu phát hiện đã ký hợp đồng vay mà không được thông tin đầy đủ, người tiêu dùng cần liên hệ ngay với tổ chức cho vay để làm rõ và yêu cầu hủy hợp đồng theo quy định, đồng thời khiếu nại phòng tập về hành vi tư vấn sai lệch.
Người tiêu dùng có thể gửi đơn thư phản ánh đến cơ quan nhà nước trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng hoặc Sở Công Thương tại địa phương để được tiếp nhận giải quyết theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng có thể truy cập website www.bvntd.gov.vn hoặc liên hệ trực tiếp Tổng đài tư vấn, hỗ trợ bảo vệ người tiêu dùng 1800.6838 - kênh tiếp nhận, giải đáp miễn phí các phản ánh, khiếu nại, kiến nghị của người tiêu dùng trên phạm vi toàn quốc để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.
Nhận diện 4 chiêu trò "phù phép" khoản vay
Ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Nghiên cứu, tư vấn phát triển công nghệ và hợp tác quốc tế, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, các dấu hiệu nhận biết lừa đảo tín dụng (vay tiền) thường gặp bao gồm: Yêu cầu cọc/phí trước (phí hồ sơ, phí bảo hiểm, phí giải ngân); Lãi suất "khủng" so với thị trường; Thủ tục "siêu tốc", bỏ qua thẩm định; Thiếu thông tin công ty/người cho vay rõ ràng (chỉ qua Zalo/Facebook, không có văn phòng); Dọa dẫm, đe dọa khi chậm trả; và Dùng thông tin cá nhân của bạn (ảnh, CCCD) để tạo hợp đồng giả mạo, đòi nợ hoặc lừa đảo tiếp.
Cách phòng tránh là người dùng chỉ vay từ ngân hàng, công ty tài chính chính thức bằng cách kiểm tra giấy phép trên website NHNN (Ngân hàng Nhà nước) và website Bộ Tài chính. Tuyệt đối không đóng bất kỳ khoản phí nào trước khi nhận tiền. Cẩn trọng với tin nhắn, cuộc gọi lạ mời vay tiền. Báo ngay cho cơ quan công an nếu có dấu hiệu lừa đảo.
Qua quá trình rà soát và tổng hợp từ các đơn thư khiếu nại, Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia đã chỉ ra những thủ đoạn phổ biến mà các phòng tập thường xuyên sử dụng để đưa khách hàng vào tròng:
Thứ nhất, đánh tráo khái niệm bằng công nghệ. Nhân viên thường yêu cầu khách hàng tải các ứng dụng tài chính về điện thoại nhưng lại giải thích mập mờ rằng đây là "app quản lý hội viên" hoặc "công cụ kích hoạt gói tập". Thực chất, đây là các nền tảng vay tiền trực tuyến. Việc quét khuôn mặt hay CCCD mà khách hàng tưởng là để làm hồ sơ tập luyện, thực ra là quy trình định danh điện tử (eKYC) để giải ngân khoản vay.
Thứ hai, che giấu hợp đồng vay bằng thao tác nhanh. Trong khi khách hàng chỉ được đọc kỹ hợp đồng dịch vụ tập luyện, thì các điều khoản vay vốn lại được nhân viên thực hiện nhanh trên thiết bị cá nhân hoặc máy tính bảng. Nhiều người chia sẻ rằng họ chỉ thấy màn hình hiển thị các ô ký tên hoặc mã OTP, trong khi nội dung về lãi suất, phí phạt và nghĩa vụ trả nợ hoàn toàn bị ẩn đi hoặc được giải thích nhẹ nhàng là "hỗ trợ trả dần".
Thứ ba, tạo áp lực thời gian và không gian. Các cuộc tư vấn thường diễn ra ngay sau buổi tập thử khi khách hàng đang hưng phấn và mệt mỏi, hoặc tại những khu vực ồn ào nhằm làm suy giảm sự tập trung. Những thông điệp như "Ưu đãi chỉ dành cho 5 người cuối cùng trong ngày hôm nay" được đưa ra liên tục nhằm thúc ép khách hàng ký kết ngay lập tức mà không có thời gian xem xét kỹ lưỡng.
Thứ tư, xâm phạm dữ liệu cá nhân. Các ứng dụng vay tiền này thường yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, tin nhắn và vị trí. Nếu khách hàng không hiểu rõ và chấp thuận, họ không chỉ đứng trước rủi ro tài chính mà còn đối mặt với nguy cơ bị rò rỉ thông tin cá nhân, bị quấy rối đòi nợ khi có tranh chấp phát sinh.
Theo chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu, mỗi người dùng cần học cách bảo vệ mình ngay từ những hành động nhỏ nhất. "Không có phần mềm bảo mật nào mạnh hơn sự tỉnh táo và hiểu biết" là câu nói anh luôn nhấn mạnh.
Anh khuyến nghị người dân hãy kiểm tra thông tin tại các nền tảng uy tín như chongluadao.vn hoặc các trang web chính thức của Bộ Công An, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học - Công nghệ và Truyền thông. Cùng với đó, hãy bật xác thực hai lớp cho mọi tài khoản và tuyệt đối không chia sẻ mã OTP hay thông tin cá nhân cho bất kỳ ai.
