Nguyên nhân và sự lây lan
- Ô nhiễm môi trường: Mưa lớn, bão lũ cuốn theo rác thải, đất cát và vi sinh vật gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt và ăn uống.
- Vệ sinh kém: Điều kiện vệ sinh không đảm bảo là yếu tố chính tạo điều kiện cho bệnh lỵ phát triển và lây lan nhanh chóng.
- Nguồn lây nhiễm: Bệnh lỵ có thể lây lan qua việc tiếp xúc với người bệnh, chạm vào bề mặt nhiễm khuẩn, ăn uống thực phẩm hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm.
Các dạng bệnh lỵ chính
Bệnh lỵ được chia thành hai dạng:
Lỵ trực khuẩn
- Nguyên nhân: Do vi khuẩn Shigella gây ra.
- Đường lây nhiễm: Không rửa tay sau khi đi vệ sinh. Chạm vào bề mặt nhiễm khuẩn rồi chạm vào mặt. Ăn thức ăn bị nhiễm khuẩn. Uống nước sông, hồ khi bơi.
Lưu ý: Vi khuẩn Shigella có thể còn trong phân người bệnh 1-2 tuần sau khi hết triệu chứng, cần duy trì vệ sinh nghiêm ngặt để tránh lây lan.
Lỵ amip
- Nguyên nhân: Do ký sinh trùng Entamoeba histolytica gây ra.
- Đường lây nhiễm: Thường xảy ra khi ăn phải thức ăn hoặc nước uống nhiễm phân có chứa trứng amip.
- Triệu chứng: Tổn thương chính: Đại tràng.
Mùa mưa bão tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là các bệnh lý đường tiêu hóa như bệnh lỵ.
- Lỵ amip mạn tính: Nếu không điều trị khỏi sau 4-6 tuần, bệnh có thể kéo dài, triệu chứng giảm nhẹ nhưng vẫn có thể bùng phát các đợt cấp. Biểu hiện: đau bụng từng cơn, tiêu chảy kéo dài, chán ăn, khó tiêu, suy nhược.
Biến chứng nguy hiểm
Biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh lỵ có thể dẫn đến suy tuần hoàn và tử vong, đặc biệt là ở những trường hợp lỵ trực khuẩn thể nặng do nhóm A gây ra nếu không được điều trị kịp thời.
Ngoài ra, các biến chứng khác cũng rất nghiêm trọng có thể kể đến như:
- Mất nước nghiêm trọng: Gây rối loạn điện giải, ảnh hưởng đến chức năng các cơ quan.
- Suy dinh dưỡng: Do kém hấp thu dinh dưỡng kéo dài.
- Nhiễm khuẩn huyết: Một tình trạng nhiễm trùng lan rộng, có thể đe dọa tính mạng.
- Hội chứng tán huyết tăng urê máu (HUS): Một biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây suy thận cấp.
- Viêm khớp phản ứng: Có thể kéo dài và gây đau đớn. Co giật: Thường gặp ở trẻ em
Chủ động phòng bệnh
Để phòng ngừa bệnh lỵ và các bệnh tiêu hóa khác trong mùa mưa bão, cần chú trọng các biện pháp sau:
- Đảm bảo vệ sinh: Xử lý nguồn nước ăn uống, vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân.
- Thực hiện nguyên tắc "Ăn chín, uống sôi". Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Cung cấp đủ nước sạch: Đảm bảo nguồn nước sạch cho sinh hoạt và ăn uống.
- Vệ sinh tay: Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Việc phòng bệnh chủ động là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng, đặc biệt trong những điều kiện thời tiết bất lợi.
Vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn.
Uống hoặc tiêm vaccine phòng bệnh khi có chỉ định đối với các bệnh đã có vaccine. Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.
