Trong ẩm thực Việt, có một loại thức ăn rất phổ biến là canh. Dù mâm cao cỗ đầy hay chỉ bữa cơm ngày thường đơn giản, canh dẫu là thiểu số vẫn có một vị trí nhất định. Mùa hè đến, nắng nóng càng khiến cho món canh dường như không thể vắng mặt trong mâm cơm. Canh cũng có nhiều món nhưng khi khí trời oi bức, trong người nực nội, người ta chỉ muốn được thưởng thức một bát canh vị thanh đạm mà không nhạt nhẽo, bổ dưỡng nhưng không ngấy ngán, phong phú mà vui mắt. Một ngày tôi được mệ Huế mời một thức canh đúng như vậy. Đó là canh chua nấu chay. Cách nấu có lẽ cần sự tỉ mỉ như mọi món Huế, nhưng lại không khó làm, cũng chỉ mười lăm phút là bạn có thể có được nó trên mâm cơm.
Canh chua đậu phụ nấu nấm.
Trước tiên cần có một bìa đậu phụ non (nếu không, có thể dùng đậu phụ thường cũng được), 1/4 quả dứa, 1,5 lạng nấm sò (nấm trắng hoặc nấm nâu đều ngon), 1-2 quả cà chua, 1 cây sả, kiệu, hành lá, mùi tầu.
Đậu phụ cắt miếng nhỏ hình quân cờ, xóc chút bột canh. Nấm sò rửa sạch, rửa lại với chút nước muối rồi vắt ráo. Dứa cắt thành miếng mỏng vừa. Cà chua bổ miếng cau. Sả, kiệu rửa sạch, cắt khúc ngắn cỡ 5cm. Hành lá, mùi tầu thái nhỏ.
Kiệu đập giập, băm nhỏ, phi thơm cùng với dầu đậu nành hoặc dầu oliu đến thơm, sau đó bỏ cà chua vào xào. Tiếp đó xào cùng với nấm. Nấm cần xào kỹ một chút cho ngấm. Đổ nước vừa đủ lượng canh vào nồi. Khi nước sôi, thả dứa, đậu phụ vào. Nêm bột canh cho vừa miệng. Tiếp tục cho sả vào. Khi nước canh sôi lại, thả hành lá, mùi tầu rồi bắc ra.
Canh chua nấu đậu phụ với nấm kiểu này có vị chua thanh, ngọt ngào tự nhiên. Thơm mùi sả, hành, mùi tầu. Cũng có thể thay bằng phi củ kiệu, ta phi hành khô. Nhưng hãy tin tôi, dù cả hai loại gia vị này đều cho mùi thơm nức khi phi lên, nhưng vẫn có sự khác biệt rất tinh tế khi bạn phối hợp kiệu trong món canh chay. Hãy thử làm với cả hai và sự lựa chọn tùy thuộc ở bạn. Tương tự, không nên cho quá nhiều sả và thời gian đun sả cũng không nên quá lâu, thời điểm thả sả vào trước khi thả hành mùi một chút là vừa đẹp. Hương đủ thơm, mà không nồng. Tinh chất quý giá của loại gia vị thuốc này cũng vừa khéo hòa vào món ăn.
Canh chua nấu chay là một món dễ làm, khi bưng lên mâm, không chỉ mắt, mũi của ta được thưởng thức mà khi ăn vào, tỳ vị đều thấy thỏa mãn.
