Mới đây, ngày 10/11, P. (sinh năm 2007, trú tại Hà Nội) nhận được cuộc gọi của một đối tượng tự xưng là Công an, thông báo P. có liên quan đến việc rửa tiền và yêu cầu phải chứng minh tiền trong sạch. Đối tượng yêu cầu P. lấy hết tài sản có trong nhà rồi chuyển cho đối tượng. Do lo sợ, P. đã lấy gần 30 cây vàng trong két của gia đình mang đi bán rồi chuyển hết tiền vào tài khoản của đối tượng. Tổng số tài sản bị chiếm đoạt khoảng 4 tỷ đồng.
Cách đây gần 1 tháng, Công an xã Đại Thanh, thành phố Hà Nội cũng đã giải cứu thành công một nam sinh viên khỏi chiêu trò “bắt cóc online” tinh vi, đồng thời ngăn chặn kịp thời việc gia đình chuyển 150 triệu đồng tiền chuộc cho kẻ lừa đảo.
Cụ thể, Công an xã Đại Thanh, Hà Nội nhận được tin báo khẩn từ gia đình N. (sinh năm 2007, trú tại xã Đại Thanh, Hà Nội) về việc N. gọi điện thông báo bị bắt cóc và yêu cầu gia đình chuyển khoản tiền chuộc.
Nhận định đây là thủ đoạn lừa đảo giả danh cơ quan chức năng, Công an xã Đại Thanh trấn an gia đình, hướng dẫn không chuyển tiền và triển khai biện pháp nghiệp vụ. Sau khoảng 20 phút, N. được thuyết phục trở về nhà an toàn. Tại cơ quan Công an, N. cho biết bị đối tượng giả danh Công an liên hệ, đe dọa liên quan đến đường dây ma túy và buộc phải “hợp tác” bằng cách tự quay video, di chuyển đến nhà nghỉ rồi gọi điện cho bố mẹ thông báo bị bắt cóc, yêu cầu tiền chuộc.
“Bắt cóc online” là biến tướng mới trong hoạt động lừa đảo. Học sinh, sinh viên là nhóm dễ bị tác động tâm lý và thiếu kỹ năng nhận diện rủi ro. Nguyên nhân chính là các em sớm tiếp xúc với công nghệ nhưng thiếu kinh nghiệm sống. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân hạn chế tiếp xúc với người lạ trên không gian mạng, không nhấp vào đường link lạ… Vừa nêu cao tinh thần cảnh giác, người dân đồng thời chủ động tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này.
Các đơn vị nghiệp vụ Công an thành phố Hà Nội chỉ rõ kịch bản lừa đảo “bắt cóc online” dù dưới hình thức nào cũng thường trải qua năm bước, gồm: Thu thập thông tin cá nhân; tấn công tâm lý; cô lập nạn nhân; chiếm đoạt tài sản và xóa dấu vết.
Quá trình thực hiện lừa đảo trực tuyến, các đối tượng thường mặc đồng phục mạo danh các cơ quan, như: Công an, Viện kiểm sát, Tòa án và sử dụng công nghệ AI, Deepface để tạo giọng nói, khuôn mặt; tạo các bằng chứng giả mạo như biên bản, giấy triệu tập…
Công an thành phố Hà Nội khẳng định, để làm việc với người dân, cơ quan Công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua Công an địa phương; tuyệt đối không gọi điện yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra.
Bên cạnh đó, nhà trường cũng cần thường xuyên đẩy mạnh, tuyên truyền cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên để nâng cao nhận thức phòng, chống lừa đảo. Đặc biệt, học sinh, sinh viên, người trẻ cần tự trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo mới.
Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo như trên, người dân cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để có biện pháp xử lý kịp thời.
