Trước thực trạng này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, nhằm hạn chế tình trạng sử dụng loại đồ uống này đang tăng nhanh chóng, gây ra những hệ lụy lớn về sức khỏe đối với người Việt. Đây là các thông tin được nhấn mạnh tại hội thảo công bố các khuyến nghị của WHO về kiểm soát tiêu thụ đồ uống có đường để phòng chống bệnh không lây nhiễm do Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế phối hợp với WHO tổ chức cuối tuần qua
Mỗi năm người Việt tiêu thụ gần 5 tỷ lít nước ngọt
Hiện tỷ lệ người trưởng thành ở nước ta bị thừa cân, béo phì chiếm khoảng 25% dân số. Đáng chú ý là tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị béo phì tăng nhanh từ 0,6% năm 2000 lên khoảng 6% hiện nay. Cá biệt, tại TP. Hồ Chí Minh tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị béo phì chiếm hơn 10%. Một trong những nguyên nhân chính do chế độ ăn uống thừa năng lượng, đặc biệt là có liên quan đến các đồ uống có đường.
Nên hạn chế cho trẻ dùng đồ uống có đường . (ảnh minh họa).
Tại hội thảo, TS. Trương Đình Bắc - Phó Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng đưa ra những thông tin đáng báo động về tình trạng sử dụng đồ uống có đường đang ngày càng gia tăng tại Việt Nam: Hiện người Việt tiêu thụ gần 5 tỷ lít nước ngọt trong mỗi năm, tỷ lệ tiêu thụ theo đầu người đã tăng lên nhanh chóng, mạnh nhất là trà uống sẵn và nước có ga, đồ uống thể thao, nước tăng lực và cuối cùng là nước ép trái cây.
Ông Bắc cũng cho biết thêm, hiện nay, trung bình một người Việt Nam tiêu thụ khoảng 46,5g đường tự do/ngày, gần bằng mức giới hạn tối đa (50g/ngày) và cao gần gấp đôi so với mức tiêu thụ dưới 25g/ngày theo khuyến cáo của WHO. Điều tra về mức sống của hộ gia đình Việt Nam cho thấy, 62,86% số hộ gia đình có tiêu dùng nước giải khát. Riêng với trẻ em, kết quả điều tra toàn cầu về sức khỏe học sinh năm 2013 cho thấy, tỉ lệ học sinh Việt Nam thường xuyên sử dụng đồ uống có ga trong 30 ngày của lứa tuổi 13-17 tuổi trung bình là 31,1%, trong đó nam là 35,1% và trẻ gái là 27,6%.
“Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, nhiều muối, nhiều đường, chất béo bão hòa, ăn ít rau, trái cây, thiếu hoạt động thể lực là những yếu tố làm tăng các bệnh không lây nhiễm hiện nay”- TS. Trương Đình Bắc cảnh báo.
Cũng theo TS. Bắc, đồ uống có đường có thể mang lại cảm giác sảng khoái, ngon miệng, ăn được nhiều hơn đồ chiên, nướng. Tuy nhiên, có nhiều báo cáo cho thấy, sử dụng đồ uống có cồn sẽ thừa năng lượng dẫn đến tích lũy mỡ, rối loạn chuyển hóa, là nguy cơ cho các bệnh không lây nhiễm như thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, loãng xương... Hoặc có thể gây những biến chứng nặng về bệnh tim mạch và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay (chiếm tới 33%/tổng số 73% nguyên nhân tử vong hằng năm).
Tăng thuế để giảm tiêu thụ đồ uống có đường
Để hạn chế hệ lụy cho sức khỏe người dùng, TS. Jun Nakagawa, Phó trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam khuyến cáo: Để giảm mức tiêu thụ quá nhiều đường và ngăn nạn dịch béo phì, tiểu đường, Việt Nam cần đánh thuế đồ uống có đường. Đây là biện pháp hiệu quả nhằm giảm tiêu thụ đường. Bằng chứng cho thấy đánh thuế vào đồ uống có đường làm tăng giá đồ uống lên 20% sẽ đem lại kết quả giảm lượng tiêu thụ khoảng 20%.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia của WHO, cần hạn chế quảng cáo đồ uống có đường cho trẻ em, giáo dục nâng cao nhận thức về ảnh hưởng có hại của việc tiêu thụ đồ uống có đường, giúp làm thay đổi thói quen tiêu thụ quá nhiều đồ uống có đường. Hiện nay trên thế giới đã có hơn 40 quốc gia đã áp dụng biện pháp đánh thuế đồ uống có đường, trong đó ở khu vực Đông Nam Á, có Lào và Campuchia đã thực hiện biện pháp này.
