Nếu như trước đây, bệnh xương khớp là một trong những bệnh lý chủ yếu gặp ở những người cao tuổi thì ngày nay đã có sự dịch chuyển sang cả đối tượng những người trẻ tuổi cũng mắc bệnh này.

PGS.TS Mai Hồng chỉ rõ, bệnh thoái hóa khớp gặp ở nhiều đối tượng trẻ là do lối sống tĩnh tại như ngồi một chỗ làm việc kéo dài khiến dịch khớp không lưu thông, dây chằng xung quanh cứng lại. Cùng với đó, chế độ dinh dưỡng nhiều người ăn kiêng, nhất là với nữ giới thực hiện ăn kiêng giữ dáng là một trong những yếu tố làm giảm bổ sung thành phần trong ổ khớp, dẫn tới thoái hóa khớp sớm.

Thoái hóa khớp nếu không được chẩn đoán, điều trị sớm sẽ dẫn tới tổn thương khớp nặng hơn, sụn khớp mỏng đi, dính khớp khiến bệnh nhân không đi lại được.

Tiếng lục khục khớp - Dấu hiệu cảnh báo sớm

Chia sẻ tại hội thảo Bước tiến mới trong điều trị thoái hóa khớp gối, PGS.TS Nguyễn Mai Hồng nhấn mạnh, dấu hiệu báo trước thoái hóa khớp là biểu hiện đau. Trong thoái hóa khớp, đau tăng khi vận động.

Đặc biệt trong mùa lạnh, bệnh lý cơ xương khớp thường đau tăng do thời tiết lạnh có hiện tượng co cơ, dịch khớp đặc quánh lại, bệnh nhân ít vận động… Đây là một trong những nguyên nhân hạn chế vận động, gây đau khớp.

Ngoài ra, bệnh nhân có dấu hiệu cứng khớp (15–30 phút), lục khục khớp gặp rất nhiều. Với thoái hóa khớp tổn thương ở sụn khớp, dịch khớp giảm tiết, các đầu xương cọ vào nhau gây dấu hiệu lục khục khớp.

“Tiếng lục khục khớp xuất hiện là do lượng chất nhờn trong khớp giảm đi, sụn khớp mỏng, các đầu xương cọ vào nhau. Đây là dấu hiệu sớm thoái hóa khớp.

Căn bệnh này khác với các bệnh lý khác, dấu hiệu toàn thân không có gì đặc biệt. Bệnh nhân không sốt, không gầy sút, đau thường âm ỉ… Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ chụp XQuang, siêu âm khớp. Trong một số trường hợp có thể thực hiện chụp cộng hưởng từ…” – PGS. Hồng nói.

PGS.TS Nguyễn Mai Hồng thăm khám cho bệnh nhân.

Tránh những sai lầm trong điều trị

Hiện nay, rất nhiều người mắc bệnh thoái hóa khớp mà không hề hay biết, do đó chưa được điều trị kịp thời. Chỉ đến khi đau tăng lên, bệnh nhân thường tự tìm cách điều trị theo mách bảo, theo các bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc, thậm chí tự uống thuốc, hoặc truyền dịch, tiêm khớp tại các cơ sở không đảm bảo… Điều này đã gây nên những hậu quả nặng nề, bệnh nhân nhiễm khuẩn khớp gây nhiễm trùng toàn thân, thậm chí phải tháo khớp.

“Người bệnh thường tự đi mua thuốc uống mà không biết rằng trong một số thuốc bắc, thuốc nam không rõ nguồn gốc có chứa corticoid, chính thành phần này có thể giảm đau cho bệnh nhân ngay tại thời điểm đó nhưng tác dụng phụ của thuốc rất nguy hiểm. Chẳng hạn như gây tăng huyết áp, loãng xương, đái tháo đường, phù toàn thân… do tác dụng của corticoid. Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị khớp lại tái  lại đau kèm các tác dụng phụ…”- PGS. Hồng cảnh báo.

Hoặc trong giai đoạn viêm khớp có đau khớp nhiều hoặc tràn dịch khớp, nhiều bệnh nhân lại tập đi bộ. Thực tế, tập đi bộ gây tải trọng lên khớp dẫn tới tình trạng nặng hơn. Với thoái hóa khớp cần tập làm sao để giảm tải lên bề mặt của khớp, chẳng hạn như các bài tập tốt là đạp xe, bơi để giãn cơ tránh hiện tượng đau do co thắt dây chằng quanh khớp.

Với người béo, tải trọng lớn, đi bộ nhiều càng làm mòn sụn khớp đi gây thoái hóa khớp sớm. Chính vì vậy khi điều trị thoái hóa khớp ở những người béo, giảm cân là chỉ định đầu tiên để điều trị.

Ở những bệnh nhân thoái hóa khớp, chườm nóng có thể có chỉ định được nhưng với trường hợp có viêm khớp hoặc bệnh lý viêm khớp dạng thấp, gout… không được chườm nóng vì càng kích thích tăng sinh các mạch máu gây viêm nặng. Việc bôi những thuốc làm nóng tại khớp cũng kích thích viêm.

Tư vấn phòng và điều trị bệnh thoái hóa khớp cho người dân.

Cũng theo PGS. Hồng, các trường hợp thoái hóa khớp trước đây chưa có nhiều biện pháp điều trị dứt điểm cho tình trạng đau, viêm và thường sử dụng thuốc chống viêm, thuốc uống hoặc tiêm tại chỗ. Tuy nhiên, thuốc chống viêm chỉ giải quyết những triệu chứng đau ở thời điểm đó mà không điều trị tận gốc thoái hóa khớp. Gần đây có một số liệu pháp mới để điều trị thoái hóa khớp như liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu, sử dụng máu của chính bệnh nhân sau đó tách phần tiểu cầu kích hoạt nhiều yếu tố tăng trưởng để làm lành những tổn thương ở trong ổ khớp cũng như làm tăng tế bào sụn khớp đã bị thoái hóa, tạo ra tế bào lành. Ngoài ra cũng có những liệu pháp hỗ trợ khác như tập vật lý trị liệu, chế độ dinh dưỡng để phối hợp điều trị bệnh hiệu quả.

Trong chuyên ngành khớp, điều trị bệnh lý thoái hóa khớp về các điểm bám gân như viêm các điểm bám gân ở khuỷu tay, cổ tay, cạnh cột sống hoặc có những biểu hiện như đứt dây chằng, liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu rất tốt vì có thể làm lành những tổn thương dây chằng tại ổ khớp. Ngoài ra, người ta cũng đã có những nghiên cứu làm liền những tổn thương gãy xương.

Kỹ thuật này rất đơn giản. Bệnh nhân có thể đến bệnh viện lấy máu tách chiết sau đó tiêm vào các ổ khớp, các điểm bám gân. Bệnh nhân có thể ra viện ngay trong ngày. Thời gian thực hiện chỉ vài giờ đồng hồ và gần như không gặp tác dụng phụ như đau tăng, nhiễm trùng, biểu hiện toàn thân khác…

Để phòng ngừa bệnh lý thoái hóa khớp, PGS. Hồng khuyến cáo chế độ dinh dưỡng phải hợp lý như ăn đủ canxi, tập những bài tập phù hợp với bệnh nhân để làm chắc những cơ quanh khớp, tránh những động tác mạnh thay đổi đột ngột làm chấn thương khớp.