Tại buổi họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội và công tác phòng chống dịch trên địa bàn TP.HCM tuần qua, Phó Chánh văn phòng Sở Y tế Lê Thiện Quỳnh Như cho biết: Ngày 4/1/2023, Sở nhận được thông báo giải trình tự gen của tổ chức OUCRU (Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford).
Theo đó, OUCRU đã phát hiện 3/52 mẫu phết họng từ người bệnh đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM có biến thể XBB trong tháng 12/2022. Theo kết quả này, chiếm ưu thế vẫn là biến thể BA.2.75.
Hệ thống giám sát biến thể SARS-CoV-2 từ cộng đồng trên địa bàn thành phố do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM phối hợp với Viện Pasteur TP.HCM thực hiện cũng ghi nhận 3 mẫu là biến thể XBB, xuất hiện vào trung tuần tháng 11.
Tuy nhiên, chiếm ưu thế vẫn là biến thể BA.2.75. Cả 2 hệ thống giám sát tại bệnh viện và tại cộng đồng của T.PHCM đều chưa phát hiện biến thể XBB.1.5.
T.PHCM chưa phát hiện biến thể XBB.1.5.
Thông tin về biến thể XBB, Phó Chánh văn phòng Sở Y tế cho biết, đây là biến thể thuộc chủng Omicron đã lưu hành tại 35 quốc gia trên thế giới từ tháng 10/2022. Tại châu Á, biến thể này đã xuất hiện ở Singapore, Ấn Độ.
Biến thể phụ XBB.1.5 là một nhóm phụ của XBB đang lưu hành tại Mỹ từ tháng 10/2022. Theo công bố mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) biến thể phụ XBB.1.5 đã xuất hiện tại 25 quốc gia trên thế giới. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy biến thể phụ XBB và XBB.1.5 gây bệnh nặng hơn so với các biến thể khác của Omicron.
"Sự xuất hiện nhiều biến thể mới của Omicron không ngoài dự báo của các chuyên gia dịch tễ học", bà Như nhận định.
Đại diện Sở Y tế cũng dự báo, thời gian tới, do sự gia tăng, giao lưu đi lại của người dân trong dịp Tết nên việc xuất hiện biến thể phụ XBB.1.5 tại Việt Nam là khó tránh khỏi. Việc quan trọng là cần tăng cường tiêm vaccine phòng COVID-19 để bảo vệ cơ thể, tránh bệnh nặng và giảm nguy cơ tử vong do biến thể mới của Omicron.
Do đó, ngành y tế kêu gọi người dân TP.HCM cùng bảo vệ và duy trì miễn dịch cộng đồng đối với COVID-19 bằng cách cho người thân trong gia đình và trẻ em từ 5 tuổi trở lên tiêm vaccine ngừa COVID-19 nếu chưa tiêm. Đồng thời tiêm bổ sung, nhắc lại vaccine theo quy định.
Biến thể phụ XBB của Omicron phát hiện tại TP.HCM có nguy hiểm?
Trước thông tin tại TP.HCM xuất hiện biến thể phụ XBB của Omicron, PGS.TS Đỗ Văn Dũng – Trưởng Khoa Y tế công cộng, Trường ĐH Y dược TP.HCM sáng nay (5/1/2023) đã chia sẻ về vấn đề này.
Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, biến thể phụ XBB đã được phát hiện trên 35 quốc gia từ đầu tháng 10/2022. Các nghiên cứu ban đầu cho thấy biến thể phụ này không làm tăng độc lực của virus nhưng có khả năng lẩn tránh miễn dịch một phần. Các biến thể phụ này làm tăng nguy cơ tái nhiễm COVID-19 ở người đã từng nhiễm với các biến thể COVID-19 cũ (nhưng có lẽ không gia tăng nguy cơ tái nhiễm ở người đã bị nhiễm các biến thể Omicron).
Qua báo cáo từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM cho thấy có sự xuất hiện của biến thể phụ XBB chiếm tỉ lệ khoảng 6%. Điều đó chỉ nêu lên đây là biến thể từ sự tái tổ hợp của của các biến thể phụ BA.2.10.1 và BA.2.75. Tuy nhiên, có thể bệnh viện chưa giải trình tự đầy đủ nên chưa thông báo là biến thể phụ được phát hiện có mang đột biến F486P hay không. Và như vậy chúng ta chưa rõ có phải là biến thể phụ XBB.1.5 đáng e ngại hay chỉ là các biến thể phụ XBB cũ ít lo ngại hơn.
"Nếu XBB.1.5 vẫn tiếp tục duy trì khả năng lây lan thì việc xâm nhập vào Việt Nam chỉ là vấn đề thời gian mà thôi", PGS.TS Đỗ Văn Dũng nói.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, biến thể phụ XBB của Omicron mới được phát hiện tại TP.HCM không đáng sợ bởi vì số ca nhập viện, số ca tử vong cũng không tăng nếu người dân tiêm ngừa vaccine đầy đủ theo khuyến cáo của ngành y tế và thực hiện đầy đủ các biện pháp chống dịch.
