Nhiều người thường nghĩ đau dạ dày chủ yếu do ăn uống không điều độ, sử dụng thực phẩm kém khoa học hoặc do vi khuẩn HP gây ra. Tuy nhiên, đau dạ dày do stress, căng thẳng thường xuyên và kéo dài cũng là một nguyên nhân khá phổ biến nhưng ít người biết đến.
Thực tế, đau dạ dày dù do nguyên nhân nào cũng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Các triệu chứng không chỉ gây khó chịu, mệt mỏi mà còn tác động tiêu cực đến công việc và sinh hoạt. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể tiến triển thành mạn tính với nhiều biến chứng nguy hiểm.
Stress có thể gây ra sự co thắt ở thực quản, làm tăng axit trong dạ dày và gây khó tiêu. Trong nhiều trường hợp, stress khiến dạ dày hoạt động rối loạn, gây buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón. Không phải mọi trường hợp căng thẳng đều dẫn đến viêm loét, nhưng chắc chắn nó làm tình trạng dạ dày xấu đi và nếu kéo dài, có thể gây viêm loét dạ dày.
Triệu chứng viêm loét dạ dày do stress
- Khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn: Một số triệu chứng khác như ợ hơi, ợ chua, khó chịu sau khi ăn cũng thường xuyên xuất hiện ở bệnh nhân mắc viêm loét dạ dày – tá tràng. Đây thường là hậu quả của sự tổn thương niêm mạc dạ dày, gây rối loạn chức năng tiêu hóa.
- Đau ở vùng thượng vị: Đây là một trong những biểu hiện chính của loét dạ dày. Nếu loét ở vùng bao trùm ruột, cơn đau thường xuất hiện khi đói hoặc khoảng 2–3 giờ sau khi ăn, có thể đau vào ban đêm và lan ra sau lưng. Cơn đau có thể âm ỉ, đau nhói hoặc quặn từng cơn. Người bệnh nên tránh ăn đồ chua, cay khi đang đói.
- Mất ngủ, ngủ không sâu: Khó ngủ hoặc giấc ngủ thường xuyên bị gián đoạn có thể do cảm giác đầy bụng, khó tiêu hoặc do cơn đau xuất hiện lúc đói, thậm chí vào ban đêm.
- Rối loạn tiêu hóa: Có thể biểu hiện bằng tiêu chảy hoặc táo bón.
- Ợ chua, ợ hơi, nóng rát vùng thượng vị: Đây là dấu hiệu thường gặp, đặc biệt ở bệnh nhân bị trào ngược dạ dày – thực quản.
Để chẩn đoán chính xác, người bệnh cần thăm khám và thực hiện các xét nghiệm, đặc biệt là nội soi dạ dày – tá tràng. Phương pháp này giúp xác định vị trí, mức độ tổn thương và có nhiễm vi khuẩn HP hay không, từ đó bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Nếu stress kéo dài sẽ làm tình trạng viêm loét dạ dày trầm trọng hơn.
Cách cải thiện tình trạng đau dạ dày do stress
Việc điều trị đau dạ dày do stress cần kết hợp sử dụng thuốc và thay đổi thói quen sinh hoạt nhằm giảm căng thẳng thần kinh, cải thiện sức khỏe và phòng bệnh tái phát. Một số biện pháp:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, chất xơ, vitamin và thực phẩm dễ tiêu; chia nhỏ bữa ăn; không ăn quá no; hạn chế nước ngọt có ga, rượu bia, thuốc lá, thực phẩm lên men,...
- Điều chỉnh giờ giấc sinh hoạt: Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày, nên đi ngủ trước 23h. Giấc ngủ đủ và đúng giờ giúp cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng, giảm căng thẳng cho hệ thần kinh.
- Tạo thói quen nghỉ giải lao khi làm việc: Tránh làm việc liên tục cường độ cao. Nên nghỉ ngắn khoảng 5 phút sau mỗi 1 giờ làm việc, kết hợp vận động nhẹ, hít thở sâu để thư giãn và lưu thông máu.
- Sử dụng thuốc cải thiện triệu chứng tạm thời: Có thể dùng thuốc giảm tiết axit, thuốc trung hòa dịch vị, thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày hoặc thuốc an thần. Tuy nhiên, cần có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ để đảm bảo an toàn.
- Tập thể dục thường xuyên: Vận động giúp cơ thể tiết endorphin, cải thiện tâm trạng và giảm tác động tiêu cực của stress. Các môn như chạy bộ, yoga, thiền rất hữu ích. Nên tập 15–30 phút mỗi ngày để tăng tuần hoàn máu, cải thiện tiêu hóa, miễn dịch và giấc ngủ.
Tóm lại: Stress có thể là nguyên nhân dẫn đến viêm loét dạ dày thông qua nhiều cơ chế: tăng tiết axit, rối loạn tuần hoàn máu, suy yếu miễn dịch, thay đổi thói quen ăn uống. Dù không phải mọi trường hợp căng thẳng đều gây viêm loét, nhưng nếu kéo dài, stress sẽ làm tình trạng viêm loét dạ dày trầm trọng hơn.
Để bảo vệ sức khỏe dạ dày, cần kiểm soát căng thẳng, duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, thường xuyên tập luyện thể dục và thăm khám định kỳ. Nếu có triệu chứng đau dạ dày, buồn nôn, khó tiêu hoặc xuất huyết tiêu hóa, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
