Với nhiều lời mời chào “100% nhà làm”, “hoàn toàn yên tâm về chất lượng”, “nhà ăn sao bán vậy”, “không có chất bảo quản”… các sản phẩm “nhà làm” đã nhận được nhiều quan tâm cũng như tin tường của người tiêu dùng, tạo cơ hội cho một thị trường có tiềm năng lớn. Người tiêu dùng có thể tìm thấy vô vàn loại thực phẩm khác nhau từ các loại hình ăn vặt khác nhau như bim bim, khoai lang sấy, khô gà… cho đến những món ăn cần sự cầu kỳ trong chế biến như pate, cà ri gà…. Và trong giai đoạn này, thị trường bánh trung thu “nhà làm” đang trở nên sôi động hơn bao giờ hết.
Bùng nổ thị trường bánh “nhà làm”
Liên hệ với tài khoản facebook có tên là “Bếp N** M**” , một trang chuyên kinh doanh các thực phẩm nhà làm, chúng tôi nhận được sự chia sẻ của chủ cửa hàng: “Tranh thủ thời gian rảnh rỗi mình có làm các loại thực phẩm khác nhau như chả giò, chả hấp… để biếu tặng bạn bè, nhưng sau một thời gian được phản hồi tốt thì mình mới thử kinh doanh thử. Với bánh trung thu thì đây là năm thứ 2 mình kinh doanh. Bánh chủ yếu được bán cho bạn bè và người thân quen, số lượng không lớn, mình cũng không dám nhận nhiều để đảm bảo chất lượng”.
Dạo một vòng trên các trang facebook, zalo, instargram hay các trang thương mại điện tử, người tiêu dùng có thể nhận thấy sự phong phú đáng ngạc nhiên của các sản phẩm bánh trung thu nhà làm từ màu sắc, mẫu mã, giá cả, hương vị… Người tiêu dùng rất tiện lợi trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và túi tiền của bản thân.
Chị Trương H.S ngụ tại An Giang cho biết, mỗi mùa trung thu đến nhu cầu bánh ăn thì ít, nhu cầu bánh tặng biếu thì nhiều gấp mấy lần. Để tiết kiệm một phần chi phí cũng như tạo sự khác biệt, chị đã lựa chọn các loại bánh “nhà làm”, sau đó sử dụng các loại túi, hộp để đóng gói lại cho tươm tất. Đánh giá về chất lượng của các bánh “nhà làm” chị S cho biết, bánh “nhà làm” có hương vị phù hợp và đa dạng. Với người bán quen, chị có thể yêu cầu điều chỉnh để có khẩu vị, loại nhân phù hợp, chứ không phải theo công thức cố định như bánh ngoài thị trường. Một điểm được chị S đánh giá cao là bánh “nhà làm”, nên không có chất bảo quản(?!).
Bánh trung thu “nhà làm” được nhiều người tiêu dùng lựa chọn
Có thể ngon và an toàn, nhưng cũng cần lưu ý
Thị trường đa dạng mang đến cho người tiêu dùng nhiều sự lựa chọn khác nhau, tuy nhiên cũng là cơ hội để các đối tượng gian thương trục lợi. Thị trường bánh trung thu đang ngày một sôi động với đa dạng chủng loại từ bình dân đến cao cấp, nội địa đến nhập khẩu. Nếu một chiếc bánh trung thu thông thường có giá khoảng 40.000 - 135.000 đồng/chiếc, thì có nhiều bánh trung thu không rõ nguồn gốc chỉ có giá 3.000 - 5.000 đồng/chiếc. Trên các trang mạng và các chợ đầu mối, nhiều người rao bán những chiếc bánh trung thu mini với lời quảng cáo hấp dẫn như hàng đảm bảo thơm ngon, hạn sử dụng tới 6 tháng, khách hàng có thể yên tâm về việc bảo quản trong mùa trung thu.
Giá thành rẻ, mẫu mã đa dạng, chỉ cần qua bàn tay phù phép của những “người thợ”, bánh trung thu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ an toàn vệ sinh thực phẩm đã trở thành chiếc bánh “nhà làm”, với những lời quảng cáo đầy hấp dẫn.
Theo chia sẻ ThS.BS Nguyễn Văn Tiến - Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam: “Bánh trung thu là một sản phẩm có đa dạng các loại thực phẩm, các loại gia vị, phụ gia thực phẩm (chất tạo mầu, chất bảo quản, chất chống mốc),... Mỗi loại nguyên liệu đều có nguy cơ mất an toàn thực phẩm: thực phẩm bị ôi thiu, nhiễm các loại nấm mốc, vi khuẩn gây bệnh (nấm mốc, tụ cầu, tả, lỵ,...), nhiễm hóa chất độc hại (chất tăng trọng, kháng sinh, chất bảo quản, hóa chất bảo vệ thực vật, chất tạo mầu cấm sử dụng,... do sản phẩm quá thời hạn sử dụng, bảo quản không đúng yêu cầu...). Đặc biệt, các nguyên liệu như bột, nhân bánh, trứng muối, chất bảo quản, phẩm màu,… để lâu dễ bị mốc, nguyên liệu có thể nhập lậu, trôi nổi trên thị trường chưa được kiểm soát. Trong khi chế biến không đảm bảo quy trình về vệ sinh: từ sơ chế nguyên liệu, nơi chế biến, dụng cụ chế biến, vệ sinh và sức khỏe của người chế biến đã khiến cho sản phẩm không hề an toàn cho người sử dụng”.
Về mặt dinh dưỡng, một số sản phẩm, bánh trung thu chứa nhiều chất béo bão hòa từ mỡ động vật, do vậy nó cung cấp nhiều năng lượng. Vì bánh giàu năng lượng từ đường và chất béo, với người thừa cân béo phì và những người mắc bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng thì đây là một mối nguy cơ tới sức khỏe. Lượng chất béo trong 1 chiếc bánh trung thu bằng 1 - 2 lần lượng chất béo trong 1 bát phở bò, gà. Chất đạm trong bánh nướng khá cao, thường là đạm động vật, nếu bảo quản không tốt chúng dễ bị ôi, mốc gây ra ngộ độc. Các vitamin trong bánh không nhiều , qua chế biến và bảo quản cũng đã hao hụt đáng kể.
Một chiếc bánh “nhà làm” không đạt chất lượng được người tiêu dùng phát hiện
Do đó, dù có lựa chọn một sản phẩm bánh trung thu “nhà làm”, một cửa hàng bánh trung thu truyền thống hay một thương hiệu sản xuất uy tín nào, người tiêu dùng cần quan tâm đến nhiều vấn đề như dinh dưỡng, an toàn vệ sinh thực phẩm để vừa thưởng thức được những chiếc bánh thơm ngon, nhưng đảm bảo an toàn cho sức khỏe trong một mùa trung thu đoàn viên, đầm ấm.
