Ai cũng muốn mình sinh ra những đứa con khỏe mạnh, xinh xắn và thông minh. Muốn vậy, việc chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân rất quan trọng. Nhưng một điều không thể thiếu đó là người mẹ cần tiêm một số loại vắc-xin để phòng bệnh cho mẹ và con trước khi mang thai. Xin giới thiệu những vắc-xin thiết yếu đó.
Vắc-xin Rubella
Rubella là tên một loại virut có khả năng lây truyền mạnh qua đường hô hấp, bệnh rất dễ phát triển và lan rộng vào mùa đông, mùa xuân, virut này có thể hiện diện, phát triển ở khắp nơi trên thế giới với thời gian ủ bệnh trong cơ thể từ 12 - 23 ngày khiến chúng ta rất khó nhận biết chúng.
Bảo quản vắc-xin sởi - Rubella tại Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh.
Trong khoảng 12 tuần đầu tiên của thai kỳ là thời điểm nhạy cảm nguy hiểm nhất nếu người mẹ bị nhiễm virut Rubella, vì virut này có thể dễ dàng đi qua máu người mẹ để vào thai nhi trong giai đoạn khởi phát và toàn phát của bệnh, rồi phá hủy hoặc làm chậm sự phát triển của phôi thai, từ đó gây ra việc thai chết lưu hoặc hội chứng Rubella bẩm sinh (gây ra các khuyết tật ở não, tim, tai, mắt).
Thai nhi có nguy cơ mắc dị tật càng cao nếu bị nhiễm Rubella càng sớm, cụ thể:
Mẹ bị nhiễm Rubella khi thai nhi nhỏ hơn 12 tuần tuổi thì 90% thai nhi phát triển sẽ bị dị tật.
Khi mang thai 13 - 14 tuần, người mẹ nhiễm virut Rubella thì 30 - 40% thai nhi phát triển sẽ bị dị tật.
Mang thai được 15 - 16 tuần, người mẹ nhiễm Rubella thì 20% thai nhi phát triển sẽ bị dị tật.
Thai nhi được 16 - 20 tuần tuổi, nếu mẹ nhiễm Rubella thì 10% thai nhi sẽ bị dị tật.
Thai nhi trên 20 tuần tuổi dù mẹ nhiễm Rubella thì tỷ lệ thai nhi bị dị tật cực kỳ thấp (dưới 1%).
Nếu người mẹ nhiễm virut Rubella trước tuần thứ 18 của thai kỳ, bác sĩ sẽ cho định lượng IgM máu cuống rốn sau tuần thứ 22 để khẳng định hoặc loại bỏ tình huống virut Rubella bị mẹ truyền sang thai nhi:
Nếu IgM dương tính thì 94% trẻ bị nhiễm Rubella.
Nếu IgM âm tính thì trẻ hầu như không thể bị lây nhiễm Rubella từ mẹ sang.
Chính vì thế, trước khi muốn có con, các bạn nên tiêm phòng vắc-xin Rubella 3 tháng trước khi mang thai để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển toàn diện của con.
Vắc-xin thủy đậu
Trong quá trình mang thai, nếu mẹ bầu bị mắc bệnh thủy đậu sẽ rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé, vì thế cần tiêm vắc-xin thủy đậu trước khi mang thai ít nhất 1 tháng để phòng bệnh thủy đậu hiệu quả nhất, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé trong suốt thời kỳ mang thai và khi con chào đời. Các thống kê cho thấy, tỷ lệ phụ nữ mang thai bị tử vong do thủy đậu cao nhất trong số các trường hợp bình thường khác mắc bệnh thủy đậu. Nguy cơ mắc thủy đậu ở thai nhi như sau:
Trong 3 tháng đầu tiên mang thai, nhất là vào tuần thứ 8 - 12 trong thời kỳ mang thai, tỷ lệ thai nhi nhiễm hội chứng thủy đậu bẩm sinh là 0,4% với biểu hiện bên ngoài là sẹo ở da, tật đầu nhỏ, bệnh lý võng mạc, đục thủy tinh thể, nhẹ cân, chi ngắn, chậm phát triển tinh thần, nghiêm trọng nhất là có thể dẫn tới sẩy thai hoặc thai chết lưu.
Trong 3 tháng giữa, nhất là khi thai nhi được 13 - 20 tuần tuổi, tỷ lệ thai nhi nhiễm hội chứng thủy đậu bẩm sinh lên tới 2%.
Từ tuần thứ 20 của thai kỳ trở đi, hầu như thai nhi không bị ảnh hưởng bởi bệnh thủy đâu.
Nếu trước khi sinh 5 ngày và sau sinh 2 ngày, người mẹ bị nhiễm bệnh thủy đậu thì bé sơ sinh dễ bị nhiễm bệnh thủy đậu lan tỏa do mẹ chưa có đủ thời gian để tạo kháng thể truyền cho thai nhi trước sinh. Vì thế tỷ lệ trẻ sơ sinh nhiễm thủy đậu bị tử vong tăng lên đến 25 - 30%.
Vắc-xin phòng viêm gan siêu vi B
Viêm gan siêu vi B là do virut gây ra, chúng dễ dàng lây truyền qua đường máu và dịch cơ thể, vì thế khi mang thai, bà mẹ nhiễm virut viêm gan B dễ dàng lây virut sang cho thai nhi hoặc lây cho trẻ sơ sinh trong quá trình sinh nở. Theo nhiều thống kê, các mẹ bầu bị nhiễm viêm gan siêu vi B trong 3 tháng giữa của chu kỳ mang thai nguy cơ lây truyền cho con là 10 - 20%, tỷ lệ này sẽ tăng lên 90% nếu mẹ nhiễm bệnh trong 3 tháng cuối của thai kỳ.
Phụ nữ chuẩn bị mang thai muốn tiêm phòng viêm gan siêu vi B nên xét nghiệm huyết thanh học của cả 2 vợ chồng trước khi tiêm để có thêm dữ liệu và có thể tiêm phòng đối với cả bố và mẹ để đảm bảo an toàn cho sự phát triển toàn diện của bé sau này và phòng tránh nguy cơ bé bị mắc bệnh viêm gan siêu vi B bẩm sinh.
Vắc-xin phòng cúm
Cảm cúm là căn bệnh khá phổ biến mà bất kỳ người nào cũng có thể gặp phải, nhất là khi thời tiết chuyển mùa, thay đổi thất thường như ở Việt Nam. Trong quá trình mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu của thai kỳ, nếu mẹ bầu mắc phải những cơn cúm kéo dài sẽ dẫn đến khả năng thai nhi bị dị tật bẩm sinh. Chính vì vậy, chị em cần tiêm phòng cúm trước khi có ý định mang thai nhằm đảm bảo bào thai có sức khỏe tốt và phát triển toàn diện.
Tóm lại, tiêm phòng trước khi mang thai là rất cần thiết để an toàn cho cả mẹ và con, tùy theo điều kiện mà bạn có thể lựa chọn cho mình những loại vắc-xin phù hợp, tuy nhiên bạn cần tiêm đủ 4 loại vắc-xin như đã nêu ở trên để có thể yên tâm đảm bảo cho sức khỏe của mẹ và sự an toàn, phát triển toàn diện của bé sau này.
BS. Nguyễn Kim Dung
