Những thực phẩm dễ gây ngộ độc nhất
Thực phẩm nào cũng có thể gây ngộ độc nếu bị ô nhiễm và bảo quản không đúng cách. Tuy nhiên, dưới đây là những thực phẩm có nguy cơ cao gây ngộ độc:
- Thực phẩm đóng hộp
Đóng hộp là cách bảo quản thực phẩm giúp kéo dài thời gian sử dụng và đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, nếu chế biến, bảo quản hoặc sử dụng không đúng cách, thực phẩm đóng hộp có thể tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, đặc biệt là nhiễm độc tố Botulinum.
Các sản phẩm từ thịt, rau củ quả, hải sản đóng hộp không đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm có thể bị nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum, sinh ra sinh độc tố botulinum. Đây là độc tố được hình thành trong môi trường yếm khí và điều kiện vệ sinh kém, có độc lực mạnh hơn tất cả các loại độc tố vi khuẩn khác.
Thời gian ủ bệnh thường từ 8 - 10 giờ, có trường hợp chỉ 4 giờ. Triệu chứng bao gồm: nôn, buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, yếu ớt, da khô, đau bụng, bụng chướng, táo bón, giãn đồng tử, mất phản xạ ánh sáng, liệt cơ, suy hô hấp...
Vì vậy, chỉ sử dụng sản phẩm đóng hộp có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Không sử dụng thực phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, méo mó, biến dạng, gỉ sét, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc bất thường. Sau khi mở hộp nên ăn ngay, không nên để lâu vì vi khuẩn có thể xâm nhập, gây hư hỏng.
- Sữa và các sản phẩm từ sữa
Nhiều loại vi khuẩn có thể được tìm thấy trong sữa tươi và các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng như: Brucella, Campylobacter, Cryptosporidium, E. coli, Listeria và Salmonella.
Triệu chứng ngộ độc khác nhau tùy loại vi khuẩn và sức đề kháng của từng người, phổ biến gồm: tiêu chảy, đau quặn bụng, nôn mửa. Trường hợp nặng có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Để phòng ngừa chỉ nên dùng sữa và các sản phẩm từ sữa đã được tiệt trùng, sản xuất và bảo quản đúng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Ngộ độc thực phẩm là bệnh xảy ra do ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm.
Trứng
Trứng là thực phẩm bổ dưỡng, nhưng cũng là nguồn dễ gây ngộ độc nếu ăn sống hoặc nấu chưa chín kỹ, do có thể mang vi khuẩn Salmonella. Vi khuẩn này có thể làm nhiễm bẩn cả vỏ trứng lẫn bên trong, ngay cả khi trứng còn mới và sạch.
Triệu chứng ngộ độc do Salmonella thường xuất hiện trong vòng 8 - 72 giờ sau khi ăn, bao gồm: đau bụng, co thắt, ớn lạnh, tiêu chảy, sốt, đau cơ, buồn nôn, nôn, mất nước, phân có máu. Trẻ em dễ bị mất nước nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng.
Để phòng ngừa ngộ độc do vi khuẩn Salmonella, không nên ăn trứng sống hoặc trứng nấu chưa chín kỹ. Chọn trứng có nguồn gốc rõ ràng, bảo quản ở 4°C hoặc thấp hơn. Bỏ trứng bị nứt, bẩn và rửa tay sạch sau khi chế biến.
Thịt gia cầm sống hoặc chưa nấu chín
Các loại thịt như gà, vịt, ngan, ngỗng nếu chưa nấu chín kỹ có thể chứa vi khuẩn Campylobacter và Salmonella. Triệu chứng thường gặp gồm: tiêu chảy có máu, sốt, co thắt dạ dày, buồn nôn, nôn…
Người dùng có thể bị nhiễm khuẩn nếu ăn thịt chưa chín kỹ hoặc để nước của thịt sống rò rỉ ra trong tủ lạnh, bề mặt bếp. Vi khuẩn cũng có thể lây qua dao thớt… khi không được rửa sạch trước khi dùng cho các thực phẩm khác.
Để phòng ngừa ngộ độc cần sử dụng thịt gia cầm có nguồn gốc rõ ràng, không để chung với thực phẩm khác. Rửa sạch các dụng cụ sạch sẽ trước và sau khi chế biến. Chỉ ăn khi đã nấu chín kỹ, không còn màu đỏ hoặc tái.
Biểu hiện của ngộ độc thực phẩm
Khi bạn hoặc người xung quanh có những biểu hiện sau sau khi ăn, cần nghĩ đến nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm:
- Đường tiêu hóa: nôn, đau bụng, tiêu chảy…
- Mất nước - mất muối: khát nước, môi và da khô, nước tiểu ít và sẫm màu.
- Nhiễm trùng (do vi khuẩn): sốt, lưỡi bẩn…
Biểu hiện nặng, nguy hiểm:
- Thần kinh: rối loạn cảm giác, yếu, liệt, cứng cơ, nhìn mờ, co giật, lẫn lộn, lơ mơ, hôn mê….
- Tim mạch, hô hấp: đau ngực, loạn nhịp, tụt huyết áp, khó thở…
- Dấu hiệu tiêu hóa nặng: đau bụng kéo dài, tiêu chảy không giảm, phân có máu, ít tiểu…
Đối tượng có nguy cơ cao: người già, trẻ nhỏ, người có hệ miễn dịch yếu…
Một số bệnh cấp cứu có biểu hiện tương tự như ngộ độc thực phẩm, cần chẩn đoán phân biệt: nhồi máu cơ tim, thủng dạ dày, viêm ruột thừa, viêm tụy cấp, giun chui ống mật, thai ngoài tử cung...
Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
- Không mua thực phẩm chưa qua kiểm dịch.
- Tránh chọn rau củ dập nát, thịt - hải sản có mùi khác lạ.
- Chế biến sạch sẽ, không để thực phẩm sống và chín gần nhau.
- Giữ vệ sinh trong ăn uống và nấu nướng. Chú ý đến hạn dùng, chất lượng. Tuyệt đối không ăn thức ăn lạ hoặc có dấu hiệu hư hỏng.
- Dụng cụ ăn uống, nồi niêu phải sạch sẽ. Thức ăn cần nấu chín, đun sôi trước khi ăn.
- Đậy kỹ thức ăn, tránh ruồi, gián, chuột...
- Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Nếu nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm hoặc có các triệu chứng như tiêu chảy, nôn, sốt… cần đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
