Trên mạng xã hội Facebook, người dùng dễ dàng nhìn thấy những lời quảng cáo, lời rao, bài đăng về dịch vụ đổi tiền mới."Em đủ mệnh giá. Riêng 50k em ôm nhiều cần đẩy nhanh rẻ để về bờ. Mới tinh nguyên seri nguyên thếp giao sẵn luôn. Tranh thủ đổi tiền sớm đi. Phí tăng cao lắm rồi, tăng theo từng ngày luôn" - lời giới thiệu của một Facebook có tên L.P. đã thu hút sự quan tâm, đổi tiền mới của không ít người dùng.
Những ngày cận Tết Nguyên đán, dịch vụ đổi tiền lẻ càng nhộn nhịp, giá tăng từng ngày. Thậm chí có loại tiền phí đổi lên tới 50%.
Chi phí khi đổi 1 triệu đồng loại tiền mệnh giá 10.000 đồng, 50.000 đồng là 90.000 đồng. Với tờ 20.000 đồng, nếu nguyên seri có phí lên đến 100.000 đồng. Còn mệnh giá 100.000 đồng, 200.000 đồng khi đổi 1 triệu đồng mất 70.000 đồng tiền phí.
So với tiền mới, phí đổi tiền lướt rẻ hơn 50%. Một đầu mối ở TP Vinh (Nghệ An) cho biết nếu đổi tiền lướt mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, khách chỉ cần trả phí 40.000 đồng khi đổi 1 triệu đồng - tức khi đổi 1 triệu đồng, khách trả 1 triệu tiền đổi và 40.000 đồng tiền phí.
Với tiền lướt các mệnh giá 1.000 đồng, 2.000 đồng, phí là 15.000 đồng/tệp (mỗi tệp 500.000 đồng).
Tại các nhóm này, bài đăng về nội dung đổi tiền lẻ có đến cả trăm bài viết mỗi ngày với đủ lời mời chào hấp dẫn như: “Tiền thật”, “tiền mới”, “giá rẻ nhất thị trường”, “tiền nguyên seri”...
Trong khi đó người dùng có tên C.L. cho biết có cả loại tiền mệnh giá 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng, kèm theo hình chụp một bao đủ các loại tờ tiền này để minh họa. Mức phí đổi 1 triệu đồng từ tiền cũ sang tiền mới theo báo giá của C.L. là từ 35.000 - 70.000 đồng, tương đương mức phí 3,5-7%.
Không chỉ trên trang cá nhân, nhiều người cung cấp dịch vụ đổi tiền mới còn len lỏi cả trong các hội nhóm cộng đồng, cư dân để tìm kiếm khách hàng "tiềm năng". Chẳng hạn, trong nhóm cộng đồng một khu dân cư ở TP Vinh (Nghệ An), thành viên có tên H.L. rất tích cực chia sẻ các bài viết quảng cáo dịch vụ đổi tiền lì xì, đi chùa, làm hoa của mình.
H.L. cho biết có đầy đủ các tờ tiền mệnh giá từ 1.000 đồng đến 500.000 đồng. Người đổi sẽ được free ship (giao hàng miễn phí) nếu ở gần. "Mức phí của bên em rẻ nhất so với thị trường. Khách có thể nhận hàng, kiểm tra rồi mới thanh toán cũng được. Có thể liên hệ em cả trên Facebook, Zalo, số điện thoại cá nhân", H.L. cho biết.
Tiền lì xì Tết được chào đổi nhộn nhịp trên chợ mạng từ giữa tháng 12, khách sỉ khách lẻ muốn đổi bao nhiêu cũng có.
Một đầu mối ở TP Vinh cho biết, tiền mới của mình đổi là tiền từ ngân hàng, số lượng lớn nhưng chỉ đổi cho khách lẻ, không nhận khách sỉ.
Năm nay, phải chốt trước với khách là do càng sát Tết phí đổi tiền càng tăng lên. Năm nay dự báo lượng tiền mới không nhiều nên phải chốt trước để đảm bảo số lượng và mức phí đổi.
Bên cạnh đó, chị này nói cũng có một số khách quen đổi tiền sớm để có phí thấp, nhưng sợ nhận tiền về xài hết nên chốt số lượng và chuyển khoản một phần hoặc toàn bộ, đến gần Tết mới nhận tiền.
Giải thích lý do mức phí đổi tiền năm nay cao hơn hẳn mọi năm, một số đầu mối đổi tiền cho biết do năm nay lượng tiền mới được Ngân hàng Nhà nước đưa ra rất ít, các đầu mối cũng khó đổi với số lượng lớn.
Theo ghi nhận của PV tại một số chi nhánh của ngân hàng, nhiều khách hàng khi giao dịch có hỏi về việc đổi tiền lì xì nhưng hầu hết đều bị từ chối. Đa số ngân hàng chỉ dành ưu tiên cho khách hàng lớn, giao dịch lâu năm, khách hàng doanh nghiệp. Do vậy, nhiều khách hàng đã tìm đến các trang đổi tiền mới và chịu mất phí.
Nhiều hội, nhóm chuyên cung cấp dịch vụ đổi tiền mới và tiền có số seri đẹp đang nở rộ trên mạng xã hội Facebook. Các nhóm này còn được phân chia theo khu vực, như: Đổi tiền mới TP Vinh, Đổi tiền lẻ, tiền mới, tiền lì xì phí rẻ, đổi tiền lì xì, tiền mới giá rẻ Nghệ An... Bên cạnh tiền Việt, nhiều cá nhân cũng cung cấp dịch vụ đổi cả tiền đô la Mỹ (USD).
Đổi tiền mới lấy phí là vi phạm
Trao đổi với PV, Luật sư Nguyễn Hữu Liêm, Văn phòng luật sư Tuổi trẻ (TP Vinh) cho biết theo nghị định của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, cá nhân có hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị phạt tiền 20 - 40 triệu đồng. Tổ chức vi phạm sẽ bị xử phạt gấp đôi.
"Người dân nên cẩn trọng, không chuyển tiền cho người lạ để tránh tiền mất sang năm mới, chỉ nên giao dịch qua các kênh chính thống để tận hưởng niềm vui đón năm mới", ông Liêm khuyến nghị.
