Hội thảo nhằm chia sẻ kết quả đề tài "Nghiên cứu, đánh giá tổng thể về bình đẳng giới phục vụ phát triển bền vững" do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam thực hiện, qua đó, phân tích thực trạng và những vấn đề đặt ra trong 7 lĩnh vực trọng yếu: Chính trị, lãnh đạo, quản lý; giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ; kinh tế, lao động-việc làm; chăm sóc sức khỏe; gia đình; phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới; ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, thảm họa môi trường.
Đây là hoạt động thuộc khuôn khổ đề tài độc lập cấp Quốc gia "Nghiên cứu, đánh giá tổng thể về bình đẳng giới phục vụ phát triển bền vững" do PGS.TS Trần Thị Minh Thi làm Chủ nhiệm.
Nghiên cứu dựa trên khảo sát 9.094 người tại 6 vùng kinh tế-xã hội trên cả nước trong năm 2024, từ đó, cung cấp luận cứ khoa học đánh giá việc thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về bình đẳng giới, đồng thời đưa ra khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy phát triển bền vững.
Hội thảo công bố kết quả nghiên cứu quốc gia về bình đẳng giới thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia, nhà khoa học.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch kiêm Trưởng ban Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội khẳng định bình đẳng giới là nền tảng để xây dựng các mối quan hệ gia đình lành mạnh, dựa trên sự tôn trọng và yêu thương lẫn nhau. Khi các thành viên trong gia đình được đối xử công bằng và có quyền thể hiện bản thân, họ sẽ cảm thấy hạnh phúc và tự tin hơn trong cuộc sống. "Gia đình cùng với Nhà nước và xã hội có trách nhiệm tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện, phát huy vai trò của mình trong xã hội. Theo yêu cầu đó của Hiến pháp, nguyên tắc bình đẳng giới cần được quán triệt và cần được hiện thực hóa trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình", Ông Minh nói.
Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, TS. Phan Chí Hiếu cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ thu hẹp khoảng cách giới nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Theo Báo cáo khoảng cách giới toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) năm 2023, Việt Nam xếp thứ 72, tăng 11 hạng so với năm 2022. Đến năm 2024, Việt Nam tiếp tục giữ vững vị trí này với điểm bình đẳng giới đạt 71,5%, cao hơn mức trung bình toàn cầu và khu vực Đông Á - Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, theo TS. Hiếu bình đẳng giới vẫn còn thách thức lớn cần được quan tâm. Trong lĩnh vực chính trị, tỷ lệ nữ tham gia hệ thống chính trị chưa đạt mục tiêu đề ra, chất lượng tham gia còn hạn chế. Trong lĩnh vực kinh tế, phụ nữ, đặc biệt là nhóm phụ nữ yếu thế, vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực kinh tế, sở hữu tài sản, quyền thừa kế, cũng như các dịch vụ tài chính và công nghệ.
Trong lao động, bất bình đẳng về vị thế việc làm, tiền lương và thu nhập vẫn tồn tại, đặc biệt là trong khu vực phi chính thức. Ở lĩnh vực giáo dục, vẫn còn khoảng cách trong tiếp cận giáo dục và cơ hội học tập suốt đời giữa nam và nữ, đặc biệt ở các khu vực khó khăn.
Trong lĩnh vực y tế, phụ nữ vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số còn gặp hạn chế trong tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Trong gia đình, định kiến giới vẫn ảnh hưởng đến quyền quyết định và phân công lao động, khiến phụ nữ chịu áp lực kép giữa công việc và gia đình.
Trong khoa học và công nghệ, vai trò của phụ nữ chưa được quan tâm đầy đủ, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Chia sẻ tại hội thảo, PGS. TS Trần Thị Minh Thi, Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội, Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu đánh giá bình đẳng giới không chỉ là vấn đề công bằng mà còn là động lực quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững. Kết quả nghiên cứu lần này giúp nhận diện rõ hơn những rào cản và cơ hội cho phụ nữ, qua đó đưa ra các giải pháp chính sách phù hợp.
PGS.TS Thi cũng chỉ rõ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang đặt ra cả cơ hội và thách thức đối với bình đẳng giới tại Việt Nam.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin có thể tạo ra nhiều cơ hội mới cho phụ nữ trong việc tiếp cận tri thức, việc làm và kinh doanh. Tuy nhiên, điều này cũng có thể làm gia tăng bất bình đẳng giới nếu phụ nữ không được trang bị đầy đủ kỹ năng và kiến thức để thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động.
"Việt Nam cần có những chính sách hỗ trợ phụ nữ tiếp cận công nghệ, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng số. Điều này không chỉ giúp thu hẹp khoảng cách giới mà còn tận dụng tối đa tiềm năng của phụ nữ trong phát triển kinh tế-xã hội.
Ngoài ra, việc thay đổi nhận thức xã hội về bình đẳng giới đóng vai trò quan trọng; cần đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức về vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội, qua đó góp phần xóa bỏ những định kiến giới truyền thống đang kìm hãm sự phát triển của phụ nữ"- TS Thi chia sẻ thêm.
