Cân nhắc khi sử dụng melatonin điều trị chứng mất ngủ

28-02-2022 14:35 | An toàn dùng thuốc

SKĐS - Melatonin được dùng để hỗ trợ chứng mất ngủ. Tuy nhiên, sẽ tiềm ẩn những mối nguy khi sử dụng không đúng...

Mất ngủ - Dùng thuốc điều trị sao cho an toàn?Mất ngủ - Dùng thuốc điều trị sao cho an toàn?

SKĐS - Mất ngủ khiến cơ thể mệt mỏi, uể oải. Nếu mất ngủ kéo dài có thể gây nhiều bệnh nguy hiểm. Vậy dùng thuốc trị mất ngủ thế nào?

1. Melatonin hoạt động như thế nào?

Tuyến tùng tiết ra melatonin là một loại hormone giúp điều chỉnh nhịp sinh học. Melatonin được sản xuất theo lượng ánh sáng mà cơ thể tiếp xúc. Tuyến tùng giải phóng một lượng melatonin lớn hơn khi trời tối khiến cơ thể có cảm giác buồn ngủ.

GS. Matthew Walker, Chuyên gia thần kinh và tâm lý học tại Đại học California, Hoa Kỳ cho biết: Melatonin đôi khi được gọi là "hormone của bóng tối". Khi nồng độ melatonin tăng lên, mức độ cortisol-hormone căng thẳng giảm, hô hấp chậm lại, mí mắt bắt đầu sụp xuống, cơ thể sẽ chìm vào giấc ngủ. Vì vậy, việc bổ sung melatonin giống như uống một liều thuốc đánh lừa cơ thể. Khiến cơ thể cảm thấy như đang ban đêm và đưa tín hiệu báo cho cơ thể biết rằng đã đến lúc phải ngủ.

Hầu hết mọi người nghĩ về melatonin như một chất hỗ trợ tự nhiên. Nhưng melatonin cũng là một loại hormone mà não của con người sản xuất một cách tự nhiên, vai trò trong chu kỳ thức - ngủ. Điều cần biết là các hormone, ngay cả với số lượng rất nhỏ, cũng có thể có tác dụng mạnh trên toàn bộ cơ thể.

Cân nhắc khi sử dụng melatonin điều trị chứng giấc ngủ - Ảnh 2.

Cần cân nhắc khi sử dụng melatonin điều trị chứng mất ngủ.

2. Melatonin dùng trong trường hợp nào?

Melatonin có thể dùng cho những bệnh nhân bị rối loạn nhịp sinh học để điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức.

Jet lag là một hội chứng của cơ thể do thay đổi múi giờ mà không có sự đồng bộ. Hội chứng jet lag xảy ra khi di chuyển nhanh qua các múi giờ hoặc khi giấc ngủ bị gián đoạn (chẳng hạn công việc theo ca). Jet lag chỉ là tạm thời, vì vậy melatonin có thể có tác dụng trong trường hợp này. Để giảm bớt những tác động xấu nhất, các bác sĩ khuyên bạn theo dõi hành trình, thời gian bay và thói quen ngủ.

3. Melatonin rất dễ bị lạm dụng để trị mất ngủ

Các nhà nghiên cứu cho biết trong hầu hết các trường hợp, melatonin bị lạm dụng như một chất hỗ trợ chữa chứng mất ngủ.

Tuy nhiên, trên thực tế, các bằng chứng cho thấy, hiệu quả của việc sử dụng các chất bổ sung melatonin điều trị chứng mất ngủ không cao.

Bình thường cơ thể tạo ra melatonin một cách tự nhiên trong não, nhưng chỉ với lượng picogram (một phần tỷ miligram). Trong khi đó, chất bổ sung melatonin không kê đơn lại có liều lượng đo bằng miligam, cao hơn nhiều so với lượng melatonin tự nhiên.

Nhiều chuyên gia khuyên rằng, nên bắt đầu với liều lượng nhỏ nhất từ 0,5 miligam đến 1 miligam, 30 phút đến một giờ trước khi đi ngủ. Nếu không có tác dụng, có thể tăng dần liều lượng đến liều tối đa được khuyến nghị (thông thường là 5 miligam).

Ở liều cao hơn chưa chắc đã có hiệu quả hơn và có thể phản tác dụng, có thể khiến bạn buồn ngủ vào ban ngày khi bạn không muốn ngủ, đồng thời cũng làm tăng các tác dụng phụ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng bao gồm cơn động kinh trở nên tồi tệ hơn; thay đổi nhịp tim và huyết áp; giảm dung nạp glucose; các tương tác thuốc có thể xảy ra đối với những người đang dùng thuốc điều trị rối loạn co giật, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc làm loãng máu.

4. Cách tốt nhất để bổ sung melatonin là gì?

Nguyên nhân mất ngủ có thể do lo lắng, cũng như một loạt các bệnh tiềm ẩn nghiêm trọng khác, như ngưng thở khi ngủ, trầm cảm và có thể cần điều trị y tế. Nhiều hành vi phổ biến cũng có thể khiến chúng ta khó đi vào giấc ngủ hơn, bao gồm cả việc sử dụng điện thoại gần giờ đi ngủ, điều này có thể cản trở quá trình sản xuất melatonin tự nhiên.

Tốt nhất trước khi dùng melatonin để điều chỉnh giấc ngủ, nên hỏi ý kiến chuyên gia về giấc ngủ. Bởi theo các chuyên gia, việc bổ sung melatonin không giải quyết được nhiều nguyên nhân làm gián đoạn giấc ngủ.

5. Những lựa chọn thay thế cho chứng mất ngủ mãn tính là gì?

Ngoài việc sử dụng chất bổ sung melatonin để điều trị chứng mất ngủ, có thể lựa chọn các cách sau:

- Thiền.

- Tắm nước ấm và làm mát phòng ngủ.

- Bỏ caffeine và rượu.

Ngoài ra, các chuyên gia đặc biệt khuyến khích những người bị chứng mất ngủ kinh niên tìm đến liệu pháp hành vi nhận thức, một phương pháp điều trị tâm lý ngắn hạn có thể giúp tìm ra gốc rễ của mất ngủ.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Ca mắc Omicron căng thẳng, chuyên gia lo ngại TP. HCM lập đỉnh dịch trở lại.


DS. Hoàng Vân
(Theo medicalxpress.com, 23/2/2022)
Ý kiến của bạn