Gần 1 tháng về trước, có một bệnh nhân đến phòng khám của mình để tư vấn bệnh. Bệnh nhân là một doanh nhân hơn 50 tuổi, thể trạng rất béo, đặc biệt vùng bụng, đến khám vì gần đây đau, mỏi lưng nhiều. Qua chụp chiếu, cột sống lưng có vấn đề nhưng không có gì quá lo ngại. Nguyên nhân khiến bệnh nhân đau lưng là do các đĩa đệm thoái hóa theo thời gian. Nhưng nguyên nhân sâu xa chính là trọng lượng đồ sộ của bệnh nhân đã “đè” lên lưng trong suốt thời gian dài, kèm theo việc bệnh nhân quá ít vận động. Bệnh nhân thường dành thời gian cho những cuộc họp, những chuyến bay và cả hàng giờ trên ôtô.
Cán bộ y tế tiến hành cấp cứu cho một bệnh nhân ngưng tim.
Tuy nhiên, với trường hợp này, mình không thể dừng lại ở việc tư vấn bệnh liên quan đến cột sống. Vì mình hiểu rằng, ngoài vấn đề về cột sống, bệnh nhân này còn có thể bị ảnh hưởng bởi những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác đang “rình rập” mà không hề hay biết.
Người trên 50 tuổi, béo phì, ít vận động, công việc căng thẳng kéo dài, những bữa tiệc tiếp khách khứa... rất dễ mắc các bệnh lý tăng huyết áp, mỡ máu, rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường, thoái hóa các khớp chi dưới, thậm chí đột tử do bệnh lý mạch vành, huyết khối xơ vữa tĩnh mạch sâu... Sau 15 phút phân tích, tư vấn, bệnh nhân như “nuốt” từng chữ và hứa sẽ thực hiện đúng phác đồ kiểm tra sức khỏe các chuyên khoa, thực hiện lối sống, chế độ ăn, vận động thể dục... đúng theo lời mình tư vấn.
Khi ra về, bệnh nhân nắm thật chặt tay mình như để cảm ơn, còn mình thấy nhẹ lòng vì hiểu rằng mình đã làm được một việc thuộc về trách nhiệm của... chính mình, công việc của một người thầy thuốc.
Ngày... tháng...
Hôm qua, trong đêm trực bệnh viện, mình nhận được báo cáo có ca cấp cứu nghi ngờ chấn thương cột sống. Bệnh nhân bị sập hầm lò ở Quảng Ninh chuyển lên, toàn thân lơ mơ, đáp ứng chậm, da tái nhợt, xây xát gần như toàn thân... Mình nhận được các thông tin lại chủ yếu tập trung tổn thương cột sống. Tuy nhiên, với hoàn cảnh tai nạn và đứng trước bệnh nhân lúc này, chúng ta luôn cần đánh giá nhanh toàn trạng, ưu tiên khảo sát những tổn thương đe dọa đến tính mạng trước, bao gồm sốc mất máu do vỡ tạng đặc trong ổ bụng, sốc đa chấn thương, suy hô hấp do tràn máu tràn khí ở phổi, máu tụ cấp tính nội sọ, suy thận cấp do dập hủy cơ vân... Việc khảo sát đánh giá mức độ tổn thương cột sống chưa phải là ưu tiên số 1 lúc này dù mình chuyên về mảng đó.
Ngày... tháng...
Hôm nay giảng cho các bạn sinh viên y năm thứ 3 - những đồng nghiệp trong tương lai, mình đã chuyển tải thông điệp: Đứng trước một bệnh nhân, chúng ta cần có một cái nhìn tổng thể rồi mới đến chi tiết, tuyệt đối không được chăm chăm vào đúng “sở trường” của mình để rồi quên đi những tổn thương nghiêm trọng, nguy hiểm khác vì cơ thể chúng ta là một khối thống nhất không thể tách rời.
Một tầm nhìn hẹp, một góc tiếp cận sai, một sự thiếu sót nghiêm trọng... có thể sẽ phải trả giá bằng chính cả mạng sống của một con người...