Đường ruột là nơi sinh sống của hàng nghìn loài vi sinh vật khác nhau, bao gồm vi khuẩn, nấm, virus và các vi sinh vật khác được gọi chung là hệ vi sinh vật đường ruột. Một số vi khuẩn có liên quan đến kết quả sức khỏe tốt hơn (còn gọi là vi khuẩn có lợi), những vi khuẩn khác có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe (gọi là vi khuẩn có hại).
Hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh có xu hướng bao gồm nhiều loại vi khuẩn có lợi khác nhau và rất cần thiết cho một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thống miễn dịch để nó phản ứng với chấn thương hoặc nhiễm trùng nhưng không tấn công các mô cơ thể khỏe mạnh.
Ngoài ra còn có các mối liên hệ chặt chẽ giữa sức khỏe đường ruột, hệ thống miễn dịch và những thực phẩm ăn vào.
1. Làm thế nào để sức khỏe đường ruột ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch?
Tương tác giữa hệ vi sinh vật đường ruột và hệ thống miễn dịch rất phức tạp và hoạt động theo cả hai hướng.
Cũng giống như sức khỏe của hệ thống miễn dịch có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột, hệ vi sinh vật đường ruột có thể có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống miễn dịch, bao gồm cả một số loại viêm nhất định.
Khi vô tình bị bầm tím hoặc có vết cắt, đứt thì các dấu hiệu đỏ, sưng và nóng là dấu hiệu của việc các tế bào ở khu vực bị tổn thương gửi tín hiệu di chuyển đến các tế bào miễn dịch chuyên biệt để chống lại nhiễm trùng và làm lành vết thương. Đây được gọi là tình trạng viêm cấp tính và là một phần trong cách tự chăm sóc sức khỏe tự nhiên của cơ thể.
Một loại viêm khác là viêm mạn tính. Viêm mạn tính là một phản ứng lâu dài và liên tục của hệ thống miễn dịch. Nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe theo cách tiêu cực, bao gồm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như béo phì, bệnh tim và đái tháo đường loại 2.
Hệ vi sinh vật đường ruột có thể là nhân tố trung tâm liên kết tình trạng viêm mạn tính với các bệnh này.
Theo thời gian, ăn các loại thực phẩm không phù hợp với cơ thể có thể thúc đẩy tình trạng viêm mạn tính bằng cách làm tăng đột biến lượng đường trong máu và lượng mỡ trong máu không tốt cho sức khỏe.
2. Vi khuẩn đường ruột và khả năng miễn dịch
Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã theo dõi sự tiến bộ của 2.000 người có lượng vi khuẩn đường ruột và tế bào miễn dịch bị hạ thấp do hóa trị và kháng sinh.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra ba lỗi "tốt" có liên quan đến mức độ tế bào miễn dịch cao hơn trong máu của những người tham gia và hai lỗi "xấu" có liên quan đến mức thấp hơn.
Sử dụng mô phỏng máy tính, các nhà nghiên cứu có thể dự đoán rằng ba lỗi "tốt" sẽ giúp tăng tốc độ phục hồi hệ thống miễn dịch của bệnh nhân.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu mối quan hệ giữa chế độ ăn uống của mọi người, mức độ bạch cầu của họ mà các nhà nghiên cứu đo lường để đánh giá tình trạng viêm mạn tính và cấu tạo của các vi sinh vật đường ruột của họ.
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng mức độ thấp hơn của các tế bào bạch cầu chống viêm có liên quan đến việc thường xuyên ăn nhiều rau. Họ cũng tính toán rằng 20% mối liên hệ này có liên quan đến một nhóm vi khuẩn có tên là Collinsella, chúng phát triển mạnh trong chế độ ăn thực phẩm chế biến sẵn.
3. Tại sao một hệ vi sinh vật đa dạng lại quan trọng đối với hệ thống miễn dịch?
Những mối liên hệ quan trọng giữa một hệ vi sinh vật đường ruột đa dạng có nhiều vi khuẩn có lợi và một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học đã xem xét mối quan hệ giữa sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột, chế độ ăn uống và hệ thống miễn dịch ở hai nhóm 18 người được áp dụng chế độ ăn kiêng đặc biệt trong khoảng thời gian 10 tuần. Một nhóm ăn một chế độ ăn nhiều chất xơ, trong khi nhóm còn lại được ăn một chế độ ăn nhiều thực phẩm lên men có chứa probiotics. Probiotics là các vi sinh vật sống có thể có tác dụng có lợi cho sức khỏe.
Chế độ ăn giàu chất xơ có liên quan đến sự đa dạng ổn định của đường ruột. Ở nhóm ăn thực phẩm lên men, sự đa dạng của hệ vi sinh vật tăng lên, trong khi các dấu hiệu phản ứng viêm trong cơ thể bị giảm xuống.
Nghiên cứu khác đã khám phá mối quan hệ giữa hệ thống miễn dịch và sự đa dạng của các vi sinh vật đường ruột của con người khi già đi.
4. Ăn gì để hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh?
Cơ thể của mỗi người là khác nhau và sẽ đạt được kết quả tốt nhất cho sức khỏe của mình bằng cách hiểu thêm về phản ứng cá nhân với thực phẩm. Một số lời khuyên chung về những gì nên ăn để giúp hỗ trợ một đường ruột khỏe mạnh.
Ăn nhiều thực vật: Đây là nguồn cung cấp prebiotics tuyệt vời giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn đường ruột có lợi. Prebiotics có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm như măng tây, hành, tỏi, tỏi tây, các loại đậu (như đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu lăng…) và các loại ngũ cốc.
Ăn thực phẩm có chứa men vi sinh: Men vi sinh là những vi khuẩn sống được tìm thấy trong một số loại thực phẩm lên men có thể có tác động tích cực đến sức khỏe. Chúng có thể giúp điều chỉnh các phản ứng miễn dịch, bao gồm các chức năng của niêm mạc ruột. Ăn các thực phẩm chứa men vi sinh có thể làm tăng sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột và số lượng vi khuẩn có lợi nhưng cần ăn thường xuyên nếu muốn thấy hiệu quả.
Probiotics có thể được tìm thấy trong thực phẩm lên men, bao gồm sữa chua, kefir (một thực phẩm lên men), kim chi, dưa cải bắp, phô mai tươi…
Xem thêm video đang được quan tâm:
Hiểu đúng về sức đề kháng và cách tăng sức đề kháng