Phụ nữ sống lâu hơn...

Một thực tế hiển nhiên là, hầu hết mọi nơi trên thế giới, phụ nữ sống lâu hơn nam giới. Ở các nước kém phát triển khác, nơi mà phụ nữ bị phân biệt đối xử kém hơn đàn ông, tình hình vẫn không khác biệt.

Một số người nghĩ rằng nguyên nhân tuổi thọ của phụ nữ cao hơn là vì đàn ông thường tham gia các hoạt động nguy hiểm hơn cũng như có xu hướng chọn những nghề nghiệp nguy hiểm hơn, chẳng hạn tham gia lực lượng vũ trang. Điều đó giải thích một phần nhưng không phải tất cả về sự khác biệt này.

Dựa vào những yếu tố nền tảng sinh học cơ bản thì phụ nữ có những lợi thế về sinh học giúp họ sống lâu hơn. Cụ thể etrogen ở phụ nữ giúp làm giảm lượng cholesterol có hại và làm tăng cholesterol có lợi, từ đó làm giảm nguy cơ tim mạch. Mặt khác, testosterone ở nam giới lại làm tăng lượng cholesterol có hại trong máu và giảm lượng cholesterol có lợi, làm cho nam giới có nguy cơ cao hơn đối với các bệnh về tim mạch, huyết áp và đột quỵ. Tuy phụ nữ thường mắc phải các bệnh mạn tính nhiều hơn nam giới, nhưng bệnh mạn tính ở nam và nữ cũng có sự khác biệt. Các căn bệnh mạn tính ở phụ nữ ít nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, trong khi bệnh mạn tính ở nam lại dễ dẫn đến tử vong hơn.

Bên cạnh đó, phụ nữ có ý thức về sức khỏe thể chất và tinh thần hơn nam giới. Điều này mang lại cho phụ nữ một lối sống lành mạnh và sự chăm sóc sức khỏe tốt hơn nam giới. Khi đi khám bệnh, phụ nữ cũng giao tiếp tốt hơn về các vấn đề sức khỏe của họ, giúp chẩn đoán bệnh tật chính xác hơn. Còn nam giới thường hay trì hoãn điều trị với nhiều lý do và ít tuân thủ quá trình điều trị hơn.

Đàn ông... nhu cầu “yêu” vẫn cần nhiều hơn khi già

Vấn đề tình dục và lão hóa rất khác nhau đối với nam và nữ. Cơ thể phụ nữ có phản ứng lão hóa đột ngột khi mãn kinh trong khi cơ thể đàn ông phản ứng chậm hơn và diễn ra từ từ. Quá trình lão hóa liên quan tới vấn đề tình dục và do sự lão hóa khác nhau ở hai giới nên những vấn đề tình dục mà hai giới gặp phải cũng rất khác biệt.

Kết quả của một số ít nghiên cứu và khảo sát về tần suất quan hệ tình dục ở người cao tuổi đã gây ngạc nhiên cho nhiều người. Cụ thể, 40% đàn ông và phụ nữ 65 - 80 tuổi vẫn quan hệ tình dục, trong đó tỷ lệ quan hệ tình dục phụ nữ cao tuổi thấp hơn nam giới; 31% đàn ông từ 80 - 90 tuổi có thủ dâm và quan hệ tình dục. Trong khi chỉ có 34% từ 70 - 80 tuổi có thủ dâm hoặc quan hệ tình dục.

Quá trình lão hóa thông thường có thể dẫn đến những thay đổi ở các cơ quan sinh dục, trong khi nhu cầu tình cảm vẫn là một phần tất yếu của cuộc sống. Khi phụ nữ càng lớn tuổi, âm đạo có thể rút ngắn và hẹp đi, thành âm đạo sẽ trở nên mỏng và cứng hơn, dịch tiết bôi trơn cũng ít dần. Đối với các quý ông, chứng bất lực, hay còn được gọi là rối loạn cương dương xuất hiện ngày càng phổ biến hơn.

Nhu cầu sinh lý của đàn ông theo độ tuổi là khác nhau. Ở đàn ông độ tuổi từ 75 - 85, số người có bạn tình chiếm tới 72%, trong khi đó với phụ nữ cùng độ tuổi chỉ là khoảng 40%. Hơn một nửa trong số phụ nữ đó đánh giá đời sống tình dục của bản thân là tạm được và 11% trong số đó có hứng thú với tình dục. Đối với những người không có bạn tình từ 57 - 85 tuổi, 57% đàn ông hứng thú với tình dục. Kết quả cho thấy đàn ông có nhiều ham muốn và đời sống tình dục phong phú nhiều hơn phụ nữ.

Suy giảm hormon khác nhau ở cả 2 giới

Trong quá trình lão hóa của nam giới và phụ nữ khi tuổi tác tăng cao, các hormon khác nhau bị ảnh hưởng. Đối với phụ nữ, lão hóa gắn liền với estrogen và là mối quan tâm chính, đặc biệt trong thời kỳ mãn kinh và sau đó. Đối với nam giới, testosterone là thành phần nội tiết chủ yếu liên quan tới lão hóa.

Khi bước sang tuổi 40, người phụ nữ sẽ thấy da mình bắt đầu chảy sệ, gương mặt xuất hiện những nếp nhăn. Đó là dấu hiệu của sự suy giảm estrogen. Những dấu hiệu khác của sự suy giảm estrogen là sự lão hóa, già nua bắt đầu xuất hiện: da khô, sần sùi, vết nám trên gò má, nếp nhăn xuất hiện ngày càng nhiều, tóc bạc sớm, mỡ tập trung nhiều ở vùng eo bụng, đùi, làm cơ thể sồ sề, ngực nhão, chảy xệ. Phụ nữ bước vào tuổi mãn kinh bắt đầu có sự suy giảm estrogen gây ra những thay đổi trên cơ thể. Thiếu hụt estrogen làm thay đổi vận mạch khiến người phụ nữ có cảm giác lúc nóng, lúc lạnh, cơn bốc hỏa, mất ngủ. Những thay đổi của bộ phận sinh dục khiến ham muốn tình dục giảm dần, chất nhờn âm đạo để “bôi trơn” khi quan hệ giảm tiết gây khô và đau rát khi giao hợp, dễ bị viêm nhiễm phụ khoa, rối loạn kinh nguyệt... Ngoài ra còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch như huyết áp, loãng xương.

Testosteron đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, ham muốn và chức năng sinh sản của nam giới. Suy giảm testosteron khiến sức khỏe của nam giới bị ảnh hưởng không nhỏ. Từ sau 40 tuổi, lượng testosteron sẽ suy giảm dần trong cơ thể đàn ông, việc sinh ra tự nhiên của hormon này cũng không còn được đều đặn như trước. Lúc này, cơ thể nam giới bắt đầu phải đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe, về khả năng tình dục và những biểu hiện của suy giảm testosteron cũng sẽ biểu hiện ra bên ngoài diện mạo, sự cương dương, khả năng hoạt động tình dục. Dấu hiệu ban đầu của việc suy giảm testosteron có thể là rụng tóc, rụng lông, da xuất hiện vết sạm, chàm và sắc da cũng không còn hồng hào. Ngay cả khi ăn uống đầy đủ thì đàn ông vẫn thấy mệt mỏi, khi tập thể dục thể thao cũng nhanh xuống sức và không còn được bền. Một số người sẽ có dấu hiệu trầm cảm, lo âu, stress kéo dài, cáu gắt vô cớ, việc này cũng rất giống với phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, việc suy giảm hormon ở nam giới diễn ra từ từ, chậm hơn so với nữ giới.

Lão hóa não

Lão hóa não cũng khác nhau đối với nam và nữ. Những người đàn ông thừa cân, được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường, hoặc bị đột quỵ có nhiều khả năng bị suy giảm nhận thức. Tuy nhiên, phụ nữ có nhiều khả năng bị suy giảm nhận thức nếu là người sống phụ thuộc và ít giao tiếp xã hội. Theo một số nghiên cứu, tỷ lệ mắc suy giảm nhận thức, mất trí nhớ ở nam luôn cao hơn nữ giới.

Lão thọ và lão hóa

Những người đạt tới 100 tuổi hoặc hơn được gọi là lão thọ, thọ đỏ, hay kỳ di (với những người trên 100 tuổi). Cả nam giới và nữ giới đều có những người thọ đến mức này, tuy nhiên phụ nữ có nhiều khả năng đạt điều đó hơn. Nhưng những con số sau đây cho thấy có một số khác biệt thú vị giữa đàn ông và phụ nữ đến tuổi bách niên (100 tuổi). Đó là:

Trong số những lão thọ bách niên được chẩn đoán và điều trị ít nhất một bệnh liên quan tuổi tác trước 80 tuổi: 24%  là nam và 43%  là nữ.

Trong số các kỳ di (thọ trên 100 tuổi) có hồ sơ sức khỏe chỉ ở mức đi khám bệnh, nghĩa là không có bất kỳ vấn sức khỏe lớn nào: nam giới  chiếm 32% và 15% là phụ nữ .

Trong số các kỳ di không có chẩn đoán bệnh tật nào trước 80 tuổi: 44% là nam giới và 42% là phụ nữ.

Như thế, những người đàn ông đạt bách niên thường “may mắn” hơn trong việc tránh được các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác so với phụ nữ. Nhưng phụ nữ đạt 100 tuổi lại là những người dường như có thể chịu đựng các bệnh lâu dài tốt hơn nửa kia của thế giới.

BS. NGUYỄN QUÂN