Libya đang tăng nhiệt
Libya đang nóng lên từng ngày bởi cuộc giao tranh giữa lực lượng Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA) với lực lượng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do tướng K.Haftar đứng đầu ở miền Đông nhằm giành thêm quyền kiểm soát lãnh thổ. Lực lượng GNA cho biết, họ không chỉ đối đầu với LNA mà còn với nhiều lực lượng đánh thuê nước ngoài khác, GNA đã cầu viện sự giúp đỡ của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngay lập tức, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt tay với lực lượng được công nhận bởi Liên hợp quốc (LHQ) là GNA đưa quân tới Libya, khiến lưc lượng này như “chim mọc thêm cánh”. Nhưng hành động này có giúp cho GNA trên thực địa hay không là một câu hỏi khó có câu trả lời chính xác, bởi GNA dù được LHQ công nhận nhưng lại không chiếm lợi thế trong cuộc xung đột ở Libya. Việc Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp vào Libya chỉ khiến cho cuộc nội chiến ở quốc gia Bắc Phi này tiến lên một nấc thang căng thẳng mới, bởi không thể tìm kiếm hòa bình bằng vũ trang, xung đột.
Giữa lúc căng thẳng dâng cao ở Libya, Tổng thống Nga 'tức tốc" thăm Thổ Nhĩ Kỳ bản giải pháp.
Xung đột bùng phát từ tháng 4-2019 với danh nghĩa truy quét tàn dư khủng bố , LNA tấn công vào những địa điểm thuộc quyền kiểm soát của GNA. Giao tranh ở Libya đã khiến 1300 người chết, khoảng 300.000 người mất nhà cửa, gần 1 triệu người phải sống nhờ viện trợ, đẩy Libya lún sâu vào khủng hoảng và chia rẽ.
Theo dự luật Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vừa thông qua, Ankara sẽ triển khai quân tới Libya với nhiệm vụ kéo dài trong thời hạn 1 năm. Hiện nay, trên chiến trường Libya không chỉ có Thổ Nhĩ Kỳ, mà GNA còn được Qatar ủng hộ, trong khi đó, lực lượng LNA lại nhận được sự hỗ trợ của Ai Cập, UAE (Các tiểu vương quốc Arập thống nhất) , Nga, Pháp.
Theo các nhà phân tích chính trị, thực chất động thái đưa quân tới Libya của Thổ Nhĩ Kỳ là để hỗ trợ GNA? Điều này đúng nhưng chưa đủ, bởi hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ không phải là “đóng góp cho hòa bình” mà thực tế còn gây thêm xung đột. Thổ Nhĩ Kỳ muốn mở rộng tầm ảnh hưởng của Ankara tại Libya, hiện thực hóa tham vọng vươn lên trở thành cường quốc có tầm ảnh hưởng trên thế giới.
Tuy nhiên, tham vọng là một chuyện, nhưng liệu Ankara có đủ nguồn lực để biến những tham vọng đó thành hiện thực lại là chuyện khác. Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự, Ankara không có đủ nguồn lực để theo đuổi một cuộc chiến phức tạp và tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn như ở Libya, Thổ Nhĩ Kỳ không thể giành chiến thắng ở Libya, thậm chí đây có thể là “nước đi sai lầm” của Thổ Nhĩ Kỳ khi can dự vào Libya. Hành động này của Ankara đang nhận nhiều chỉ trích của quốc tế, có khả năng đưa Ankara vào một sự cô lập của cộng đồng quốc tế.
Cộng đồng quốc tế lên tiếng phản đối hành động can thiệp của Ankara
Trước nguy cơ xung đột gia tăng, Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu (EU), Liên đoàn Arập (AL) đều bày tỏ lo ngại về sự can thiệp bên ngoài có thể làm gia tăng nguy cơ xung đột leo thang ở quốc gia Bắc Phi này. Mỹ cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ về hậu quả tại Libya. Trong một tuyên bố chính thức, Nhà Trắng cho biết: "Tổng thống Donald Trump nói rằng can thiệp nước ngoài sẽ làm phức tạp tình hình ở Libya".
Trong khi đó, các nước như Anh, Pháp, Đức và Itallia đã kêu gọi chấm dứt giao tranh và "sự can thiệp từ bên ngoài" vào Libya. EU cho rằng, không có giải pháp quân sự cho cuộc khủng hoảng Libya và rằng một cuộc xung đột mở rộng sẽ gây thêm khổ đau cho dân thường. Mọi quốc gia đều cần tuân thủ lệnh cấm vận vũ khí của LHQ lên Libya. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng: “Sự liên quan của nước thứ ba tại Libya sẽ không đóng góp giải quyết khủng hoảng”.
Đặc phái viên LHQ về Libya Ghassan Salame tức giận trước sự can thiệp của nước ngoài ở Libya - đất nước đang bị chiến tranh tàn phá, ông cho biết: “Libya đang phải chịu đựng quá nhiều sự can thiệp nước ngoài theo những cách khác nhau”, tuy nhiên ít người đề cập tới người dân và những gì đang xảy ra với họ. “Đủ rồi, người dân Libya đã chịu đựng đủ rồi”, ông Salame nói.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào Libya, các quốc gia ủng hộ LNA có “ngồi yên”? Ngay khi Thổ Nhĩ Kỳ triển khai quân ở Libya, Tổng thống Nga đã có chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ hôm 8/1, đây là hành động bất ngờ và khẩn cấp của người đứng đầu nước Nga giữa lúc “nước sôi lửa bỏng” ở Libya. Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã thống nhất kêu gọi ngừng bắn ở Libya. Chưa biết kịch bản nào sẽ diễn ra tiếp theo ở Libya, nhưng điều chắc chắn là xung đột và bất ổn sẽ tiếp tục bủa vây Libya với sự phức tạp và mâu thuẫn ngày càng dâng cao.
