Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là tình trạng mất hoặc giảm vận động cơ vùng mặt, thường gặp ở một bên, gây biến dạng khuôn mặt, ảnh hưởng đến học tập, vui chơi, giao tiếp hàng ngày của trẻ, khó biểu hiện cảm xúc ở mặt, khó khăn trong ăn uống…Ngoài ra, bệnh cũng có thể gây các tổn thương thứ cấp ở mắt, răng hàm mặt, tai mũi họng, di chứng co thắt cơ nửa mặt…
Nguyên nhân gây liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em
Liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em có thể do nhiều yếu tố gây ra. Dưới đây là các nguyên nhân chính cha mẹ cần lưu ý:
Yếu tố di truyền
Nếu trong gia đình có người từng bị liệt dây thần kinh mặt thì nguy cơ trẻ mắc bệnh sẽ cao hơn do di truyền qua gen.
Nhiễm lạnh đột ngột
Trẻ bị nhiễm lạnh đột ngột có thể khiến dây thần kinh số 7 bị tổn thương dẫn đến liệt mặt. Đây là nguyên nhân chiếm trên 75% các ca mắc.
Nhiễm virus
Các loại virus như HSV‑1, thỉnh thoảng VZV (Ramsay Hunt), rubella hoặc herpes có thể xâm nhập và ảnh hưởng đến dây thần kinh mặt, gây ra liệt.
Chấn thương vùng đầu mặt
Tai nạn hoặc va đập trong lúc trẻ chơi đùa có thể làm tổn thương dây thần kinh số 7.
Viêm tai giữa kéo dài
Trẻ bị viêm tai giữa hoặc viêm xương chũm tái đi tái lại mà không được điều trị dứt điểm cũng dễ dẫn đến biến chứng liệt mặt.
Bệnh lý toàn thân
Trẻ mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường hoặc thường xuyên bị cảm cúm cũng có nguy cơ cao hơn.
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là một tình trạng bệnh lý gây liệt mặt, méo miệng, biến dạng khuôn mặt có thể gặp ở trẻ em, nhất là những trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao, sức khỏe yếu.
Cách tập luyện, xoa bóp cho trẻ liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên tại nhà
Trong điều trị, ngoài các phương pháp tại cơ sở y tế, việc cha mẹ tự chăm sóc, xoa bóp, tập luyện cho trẻ tại nhà, cũng như có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hồi phục về bình thường cho khuôn mặt của trẻ. Việc cha mẹ tự xoa bóp cho trẻ hoặc đối với trẻ lớn tự xoa bóp với tần suất cao trong ngày, được chứng minh sẽ làm tăng hiệu quả điều trị và khả năng hồi phục hoàn toàn, giảm biến chứng thứ cấp.
Cha mẹ có thể thực hiện các bài tập luyện, xoa bóp đơn giản cho trẻ tại nhà, cùng với chế độ ăn uống, sinh hoạt để hỗ trợ quá trình phục hồi của trẻ như sau:
Xoa bóp tại chỗ (vùng mặt): Bài xoa bóp tại nhà gồm 5 bước
Bước 1: Dùng lòng bàn tay miết da từ dưới lên trên, bắt đầu từ cằm lên má, lên thái dương và từ lông mày lên đến chân tóc cả 2 bên mặt. Lặp lại động tác 5-7 lần. Nửa bên bệnh, làm thêm 3 lần.
Bước 2: Dùng ngón tay trỏ đặt lên đầu cung mày 2 bên của trẻ, vuốt từ giữa trán sang 2 bên theo đường sát trên cung mày. Lặp lại động tác 5-7 lần. Nửa bên bệnh, làm thêm 3 lần.
Bước 3: Dùng ngón tay trỏ miết theo đường vòng cung dưới mắt (hướng từ trên xuống dưới, ra ngoài và vòng lên trên). Lặp lại động tác 5-7 lần. Nửa bên bệnh, làm thêm 3 lần.
Bước 4: Dùng 01 ngón tay day cơ mặt bên liệt: phía ngoài cánh mũi, góc hàm, thái dương đầu trong cung mày, đầu ngoài cung mày, trán (điểm giữa cung mày đo lên 1-2cm). Mỗi vị trí day 60-100 nhịp.
Bước 5: Dùng ngón tay đặt giữa cằm, miết sang hai bên theo hướng hơi chếch lên phía trên. Lặp lại động tác 5-7 lần. Nửa bên bệnh, làm thêm 3 lần.
Xoa bóp mỗi lần 10-15 phút, lặp lại 1-2 lần/ngày, làm liên tục mỗi ngày đến khi khỏi.
Tập luyện
- Tích cực vận động cơ mặt (rướn mày, há miệng rộng, nhắm chặt mắt)
- Chu môi lại giữ nguyên trong 5 giây.
- Chu môi lại và di chuyển phần môi này từ bên này sang bên kia. Không được di chuyển lưỡi. Lặp lại 10 lần.
- Mím chặt môi lại và nói "m…m…m", rồi nói "p…p…p", rồi nói "b…b…b".
- Bắt đầu với việc há to miệng và ẩn răng dưới môi. Mím môi lại tạo thành hình chữ "O". Lặp lại 5 lần.
- Tập nói chữ A, I: Chữ A: Há miệng rộng nhất có thể, phát âm "A" kéo dài, có thể dùng 01 ngón tay hỗ trợ đẩy nhẹ cơ mặt vùng góc hàm bên bệnh lên cao cho cân với bên lành. Lặp lại 5 lần; Chữ I: Cắn chặt 2 làm răng, nhe răng căng miệng sang hai bên, phát âm "I" kéo dài, có thể dùng 01 ngón tay hỗ trợ kéo đẩy nhẹ cơ mặt vùng góc hàm bên bệnh về phía mang tai. Lặp lại 5 lần.
Tập luyện liên tục mỗi ngày đến khi khỏi. Có thể lặp lại 2-3 lần mỗi ngày.
