Theo BS Vương Chiến, cấu trúc da bình thường của chúng ta sẽ gồm 3 lớp: Lớp biểu bì (thượng bì), lớp trung bì và lớp hạ bì. Tế bào sắc tố là tế bào thượng bì năm ở lớp tế bào đáy của thượng bì, chiếm khoảng 5% – 10%, sản sinh ra sắc tố melanine.
Nám da, tàn nhang và đồi mồi xuất hiện do sự sản sinh không đồng đều của melanin trên da. Nguyên nhân của các vấn đề về da trên khác nhau nhưng có chung một đặc điểm là đều bị nặng lên do tác động từ ảnh nắng mặt trời. Nám và tàn nhang thường liên quan nhiều tới nội tiết và di truyền, đồi mồi thường do tình trạng lão hóa da.
Trước tiên phải phân biệt được đâu là nám, tàn nhang, đồi mồi để có cách điều trị hiệu quảTheo BS Vương Chiến có thể phân biệt như sau:
– Tàn nhang sẽ có tính đối xứng 2 bên, phân bố rải rác, kích thước nhỏ, tròn, đều, màu nâu, hay gặp ở phụ nữ sau khi có thay đổi nội tiết như dậy thì và đặc biệt là mang thai. Những người có thời gian phơi nhiễm với ánh nắng mặt trời nhiều cũng có nguy cơ khởi phát tàn nhang.
– Nám có tính đối xứng, trong đó thường chia thành 2 loại: Nám đinh và nám mảng.
Nám đinh được nhận diện là các nốt sắc tố tròn, tập trung ở 2 gò má và đậm màu.
Nám mảng thường xuất hiện ở 2 bên má thành mảng, có màu nâu và có tính lan.
Nám thường xuất hiện sau khi thay đổi nội tiết, tác động của ánh nắng mặt trời, một số loại thuốc hoặc tổn thương da mà không được chăm sóc bảo vệ tốt.
- Đồi mồi: Là các đốm màu nâu, đậm màu không có tính đối xứng, thường xuất hiện ở 2 má, mang tai, tay với kích thước không đều, sắc tố nằm trên thượng bì da. Đồi mồi thường hay gặp ở những người có tuổi, không liên quan đến thay đổi nội tiết.
Muốn điều trị cần phải phân biệt được đâu là đồi mồi, đâu là nám, tàn nhang. (Ảnh minh họa)
Khi đã phân biệt được các rối loạn tăng sắc tố thường gặp này sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất.
Các biện pháp can thiệp, mục đích làm giảm hoặc mất hắc tố đang tồn tại và ngăn ngừa sự hình thành hắc tố mới gồm: Biện pháp dự phòng, điều trị và hỗ trợ điều trị.
Việc điều trị sẽ gồm thuốc bôi và đường uống. Các sản phẩm bôi có thể là:
– Hydroquinone 2-5%.
– Tretinonin.
– Phối hợp 3 loại kem (Hydroquinone; Tretinonin và Fluocinolone).
– Azelanic acid.
– Ascobic acid….
Đối với đường uống có thể sử dụng:
– Glutathione & các hoạt chất tác động lên sự tổng hợp melamin.
– Nano Collagen & các hoạt chất giúp kích thích tăng Collagen hoặc ức chế thủy phân collagen.
– Tranexamic acid…
Ngoài ra, có thể sử dụng các biện pháp hỗ trợ điều trị như Peel, vi bào da, điện di, laser sắc tố. Tuy nhiên, dùng laser sẽ cho kết quả ở nhiều mức độ, mang lại nhiều rủi ro đáng kể như tình trạng tăng sắc tố hay mất sắc tố sau laser. Vì vậy, việc sử dụng tia laser không phải lúc nào cũng cho kết quả tốt nhất mà còn phụ thuộc rất nhiều vào kĩ thuật, trình độ của người thực hiện, chất lượng máy và sản phẩm trị liệu đi kèm.
Bác sĩ Vương Chiến hướng dẫn các học viên cách điều trị nám, tàn nhang
Với tàn nhang và đồi mồi là các sắc tố thượng bì da, có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Các phương pháp trị liệu hiện tại có thể áp dụng mang lại hiệu quả tốt và nhanh chóng như: Laser bóc tách (Co2, Yag 532,…), Peel, đốt điện,… Tuy nhiên các phương pháp này có nguy cơ gây tăng sắc tố sau viêm cũng như tình trạng sẹo sau trị liệu cao nếu không được thực hiện đúng kĩ thuật và phục hồi tốt sau trị liệu. Nên đảm bảo đúng chỉ định, kĩ thuật thực hiện và chăm sóc sau trị liệu là rất quan trọng.
Ngoài ra, theo BS Vương Chiến để phòng ngừa, hạn chế sự sản sinh không đồng đều của melanin gây nám, tàn nhang, đồi mồi, bạn nên sử dụng kem chống nắng đúng và đủ, hạn chế tiếp xúc ánh nắng mặt trời và có chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.