Cách nhận biết lao cột sống

Trong hội chứng đau lưng, ngoài thoái hóa cột sống còn có một nguyên nhân khác vô cùng quan trọng và nguy hiểm đó là lao cột sống. Bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Làm sao phát hiện bệnh?

Lao cột sống chủ yếu gây tổn thương ở đĩa đệm và thân đốt sống, rất ít khi gây tổn thương ở cung sau. Bệnh có thể xảy ra sau khi mắc bệnh lao phổi, lao hạch và cũng có thể xuất phát từ lao cột sống.

Đau lưng có thể do lao cột sống

Lao cột sống là một bệnh nhiễm trùng do vi trùng lao cho nên luôn có những biểu hiện về nhiễm trùng, nhiễm độc như mệt mỏi, chán ăn, gầy sút, sốt về chiều. Ngoài ra, lao cột sống còn có những biểu hiện riêng về cột sống. Ở giai đoạn sớm của bệnh, triệu chứng chủ yếu là đau tại chỗ đốt sống bị tổn thương, đến giai đoạn sau cơn đau sẽ lan theo rễ thần kinh tương ứng, đau có xu hướng tăng dần và đau nhiều khi đi lại, mang vác vật nặng, thậm chí khi ho hay hắt hơi. Khi nằm nghỉ thì đỡ đau, cơn đau không đáp ứng với các thuốc giảm đau thông thường, sờ vào cột sống nơi có điểm đau thì người bệnh sẽ bị đau nhói. Người bệnh sẽ bị dấu hiệu “đơ cột sống” và hạn chế vận động, các cơ vùng cạnh cột sống bị co cứng. Nếu không được phát hiện, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn toàn phát, trong giai đoạn này đĩa đệm và cột sống sẽ bị phá hủy nặng thêm, đồng thời tạo thành ổ áp-xe lạnh quanh vùng bị tổn thương. Lúc này người bệnh tỏ ra đau đớn ở vùng đốt sống bị tổn thương, đau liên tục, tại đốt sống bị tổn thương sẽ lồi ra phía sau làm cho cột sống có thể bị lệch vẹo và làm hạn chế vận động. Tùy theo vị trí đốt sống bị tổn thương sẽ xuất hiện triệu chứng thần kinh khác nhau như: liệt hai chi dưới, liệt ngoại vi và mất cảm giác ở hai chi dưới, rối loạn cơ vòng gây tiêu tiểu không tự chủ, rối loạn dinh dưỡng nặng nề ở hai chi dưới gây teo cơ.

Các xét nghiệm cần làm

Chụp X-quang cột sống có thể cho thấy rõ hình ảnh tổn thương lao. Đó là đĩa đệm bị hẹp lại, nếu ở giai đoạn muộn thì các thân đốt sống dính sát lại với nhau, bờ thân đốt sống phía trên và dưới đĩa đệm bị phá hủy tạo hang lao, thân đốt sống bị xẹp, nhất là ở phía trước, mỏm gai của đốt sống đó lồi ra phía sau và làm cho cột sống bị vẹo, người bệnh bị gù lưng. Đặc biệt, trên phim X-quang còn có thể phát hiện được các ổ áp-xe lạnh nếu có bằng hình ảnh bóng mờ của túi áp-xe lạnh.

Hình ảnh X-quang trên bệnh lao cột sống khác với tổn thương trong bệnh ung thư. Trong bệnh ung thư tổn thương chủ yếu ở đốt sống chứ đĩa đệm không hề bị tổn thương, vì vậy không thấy hình ảnh của xẹp đĩa đệm và dính các đốt sống, còn tổn thương do lao có sự phá hủy xương. Ngoài ra, còn dựa vào các xét nghiệm khác như tốc độ lắng máu, phản ứng lao tố để giúp xác định bệnh.

Điều trị

Đối với người cao tuổi khi có những dấu hiệu nghi ngờ hoặc đau lưng kéo dài, không đáp ứng với các loại thuốc giảm đau thông thường nên đến bác sĩ chuyên khoa lao đểđược xác định chẩn đoán và điều trị kịp thời, vì bệnh lao cột sống là một bệnh để lại di chứng về cột sống rất nặng nề như gù vẹo cột sống, liệt chi dưới…

Lao cột sống là một bệnh nhiễm trùng nên việc điều trị không khó mà hiệu quả của nó rất cao, nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời sẽ hạn chế tối đa các di chứng của bệnh. Lao cột sống là một bệnh được điều trị trong chương trình chống lao quốc gia, cho nên khi mắc bệnh lao người bệnh nên đến các bệnh viện chuyên khoa lao để điều trị mà không phải mất tiền thuốc.

Để điều trị tốt bệnh lao cột sống, ngoài việc dùng thuốc đặc trị lao theo phác đồ của chương trình chống lao quốc gia, người bệnh còn được dùng thuốc giảm đau, các loại vitamin, đặc biệt phải tăng cường các chất dinh dưỡng, đảm bảo đầy đủ năng lượng cho cơ thể.

Nếu phát hiện trong giai đoạn còn sớm, bệnh còn nhẹ người bệnh chỉ cần nằm nghỉ ngơi, bất động cột sống tại giường mà không cần bó bột cột sống. Nếu bệnh đã vào giai đoạn nặng thì cần phải bất động cột sống bằng các hình thức hỗ trợ như máng bột. Ngoài ra, phải thường xuyên cho người bệnh tập vận động, xoa bóp chân tay để tránh teo cơ, cứng khớp.

BS. HỒ VĂN CƯNG