Hướng đến sản xuất thuốc phát minh, có dạng bào chế mới, hiện đại
Theo PGS.TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, đại dịch COVID-19 khiến chúng ta ất cả các nhìn thấy các mâu thuẫn trong quá trình cung cấp thuốc. Việc đứt gãy nguồn cung làm cho vấn đề chăm sóc sức khỏe người dân gặp nhiều khó khăn: Thiếu trang thiết bị y tế, thiếu thuốc, đòi hỏi phải cơ cấu lại nền công nghiệp dược, làm sao để sản xuất trong nước vững chắc và mạnh mẽ, giảm phụ thuộc vào nước ngoài.
"Nước nào có tiềm lực về nhân lực, chính sách tốt thì có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu với việc nâng cao năng lực sản xuất, khả năng cung cấp thuốc cho dân đồng thời xuất khẩu, trở thành trung tâm của khu vực", PGS. TS. Lê Văn Truyền nhấn mạnh.
Ngành dược cần tập trung nguồn lực nghiên cứu, thử nghiệm, phát triển, sản xuất những loại thuốc chuyên khoa, đặc trị, thuốc hiếm, thuốc phát minh… Ảnh: minh hoạ
Báo cáo của Bộ Y tế tại cuộc họp mới đây về dự thảo Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược Việt Nam giai đoạn 2030, tầm nhìn 2045, cho thấy, từ năm 2011 đến nay, ngành dược đã đảm bảo cung ứng thuốc có chất lượng với giá hợp lý, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh và phòng bệnh. Sản xuất thuốc mở rộng về quy mô với 228 nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, trong đó có 18 dây chuyền đạt tiêu chuẩn EU-GMP. Tổng giá trị thị trường dược phẩm năm 2022 ước khoảng 6,2 tỷ USD. Vaccine sản xuất trong nước đáp ứng 11/12 loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Hoạt động quản lý phân phối, cung ứng thuốc ngày càng được chuẩn hoá, chuyên nghiệp, tăng khả năng tiếp cận thuốc của người dân.
Tuy nhiên, nhiều nhà máy thuốc trong nước chỉ đầu tư dây chuyền sản xuất các dạng bào chế, tập trung vào những loại thuốc thông thường, thuốc đánh giá tương đương sinh học với thuốc phát minh (thuốc generic); chưa tiếp cận, áp dụng công nghệ hiện đại, kỹ thuật bào chế mới, sản xuất thuốc chuyên khoa, đặc trị, thuốc phát minh (biệt dược gốc). Hơn 90% nguyên liệu sản xuất thuốc trong nước phải nhập khẩu. Tiềm năng, thế mạnh về nguồn dược liệu và nền y học cổ truyền chưa được phát huy.
Bên cạnh đó, ngành dược rất thiếu nhân lực trong lĩnh vực dược lâm sàng, quản lý chất lượng, nghiên cứu phát triển thuốc mới. Sử dụng thuốc trong điều trị chưa hợp lý.
Vì vậy, dự thảo Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn 2045 (Chiến lược) hướng đến sản xuất thuốc phát minh, có dạng bào chế mới, hiện đại; tham gia cung ứng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tại cộng đồng; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hoá và thiết lập nền tảng y tế số trong lĩnh vực dược phẩm…
"Đi tắt, đón đầu" trong đầu tư nghiên cứu, thử nghiệm, phát triển các loại thuốc sinh học, thuốc phát minh…
Đánh giá về ngành dược Việt Nam, GS.TS. Lê Quang Cường, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế cho hay đến nay, nhu cầu thuốc điều trị thiết yếu, thông thường cơ bản được bảo đảm, vì vậy, ngành dược cần tập trung nguồn lực nghiên cứu, thử nghiệm, phát triển, sản xuất những loại thuốc chuyên khoa, đặc trị, thuốc hiếm, thuốc phát minh…
Còn PGS.TS. Trịnh Văn Lẩu, nguyên Viện trưởng Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương, nguyên Chủ tịch Hội đồng dược điển Việt Nam cho rằng phải có sự đột phá về thể chế tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển, tiếp nhận, chuyển giao công nghệ sản xuất các dạng bào chế thuốc hiện đại.
Nhu cầu thuốc điều trị thiết yếu, thông thường ở nước ta cơ bản được bảo đảm.
Đồng tình với ý kiến này, GS.TS Nguyễn Hải Nam, Hiệu trưởng Trường Đại học Dược Hà Nội cho rằng để nâng thứ hạng của ngành dược Việt Nam cần phải "đi tắt, đón đầu" trong đầu tư nghiên cứu, thử nghiệm, phát triển các loại thuốc sinh học, thuốc phát minh… nhằm tận dụng tiềm năng về trình độ khoa học, công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao ở trong nước.
Để hiện thực hóa tiềm năng tăng trưởng của ngành dược phẩm nói chung, ngành dược phẩm phát minh nói riêng và đạt được các mục tiêu cả trong ngắn hạn và dài hạn, nhiều tiếng nói của lãnh đạo công ty dược đều cho rằng việc đầu tư vào thị trường Việt Nam có nhiều triển vọng tích cực.
Ông Emin Turan, Chủ tịch Pharma Group - đại diện cho tiếng nói của ngành dược phẩm phát minh cho hay, theo kinh nghiệm thế giới, việc xây dựng chiến lược phát triển ngành, kế hoạch hành động và các chính sách ưu đãi cũng như triển khai thực hiện luôn có sự phối hợp chặt chẽ từ các Bộ ban ngành liên quan và hợp tác công-tư với chính phủ nắm giữ vai trò điều phối để đảm bảo mục tiêu đề ra.
"Dựa trên thế mạnh và kinh nghiệm của ngành dược phẩm phát minh, chúng tôi đề xuất chương trình thực hiện Nghị quyết 29-NĐ/TW cần tập trung cải cách thể chế, xây dựng mục tiêu cụ thể là rút ngắn thời gian tiếp cận thuốc mới của người dân, cũng như đưa ra cơ chế tài chính y tế linh hoạt, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên. Đồng thời, việc phát triển ngành phải dựa trên nền tảng khoa học, với lộ trình kiến tạo một hệ sinh thái phát triển lành mạnh dựa trên cạnh tranh, đổi mới sáng tạo, hội nhập sâu và rộng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành dược Việt Nam trong khu vực và thế giới- ông Emin Turan bày tỏ.
Để tìm câu trả lời cho những vấn đề trên, sáng ngày 20/7 tới, Báo Đầu tư sẽ tổ chức Hội thảo Y tế với chủ đề "Triển khai Nghị quyết 29: Tiếp cận mới trong phát triển ngành y dược".
Với sự tham gia của 200 đại biểu đến từ các Bộ ngành, các tổ chức quốc tế, cộng đồng doanh nghiệp y tế - dược phẩm trong nước và quốc tế, hội thảo được kỳ vọng sẽ tạo cơ hội để các bên liên quan trao đổi, tìm ra hướng đi mới cho sự phát triển của ngành, cũng như kết nối cơ hội hợp tác giữa các doanh nghiệp.
Hội thảo sẽ có hai phiên thảo luận, trao đổi về thực trạng phát triển của ngành y dược, phương pháp tiếp cận mới và động lực mới trong phát triển ngành, cũng như bài học kinh nghiệm từ các nước. Đặc biệt, vai trò của Nghị quyết số 29-NQ/TW về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và chương trình hành động thực hiện Nghị quyết đối với sự phát triển bền vững của ngành công nghệ sinh học và ngành dược phẩm sẽ được các diễn giả phân tích.
