Vậy khi ở ngưỡng tuổi về già, bộ não sẽ có những thay đổi gì và các biện pháp giúp đẩy lùi quá trình lão hóa não?
Cấu trúc não bộ
Trong các bộ phận cơ thể con người, não là bộ phận quan trọng nhất có cấu tạo phức tạp và cơ chế hoạt động tinh vi. Não người trưởng thành chỉ nặng trung bình từ 1,4 đến 1,8 kg chiếm 80% thể tích hộp sọ. Tuy chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể nhưng não lại sử dụng đến 20% lượng oxy và 25% lượng đường glucose trong máu. Não người cũng là một kỳ quan đáng ngạc nhiên với khoảng 100 tỷ neuron thần kinh kết nối với nhau thông qua hàng tỷ khớp thần kinh. Trong suốt cuộc đời chúng ta, bộ não thay đổi nhiều hơn bất kỳ bộ phận nào khác của cơ thể. Từ khi ba tuần tuổi, não bộ đã được thiết lập, khi chào đời bộ não đã hình thành hơn 1 triệu kết nối thần kinh mỗi giây. Kích cỡ của não tăng gấp bốn lần trong thời kỳ trước tuổi đi học và đến 6 tuổi đạt 90% khối lượng não của người trưởng thành. Đến tuổi vị thành niên, não cũng vẫn trong giai đoạn phát triển và đến độ tuổi 22, não bộ sẽ đạt đỉnh cao năng lực và chỉ kéo dài 5 năm sau đó. Não bắt đầu suy giảm từ khả năng lập kế hoạch, nhớ lại các sự kiện cũng như phối hợp các nhiệm vụ.
Cấu tạo não bộ
Thời kỳ tuổi già
Khi 45-49 tuổi, cả nam và nữ mất 3,6% não và năng lực của não bộ, khả năng ghi nhớ, lập luận, nhận thức đều bắt đầu suy yếu. Tuổi 65-69, não bộ mất khoảng 7,4% tế bào não ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, biểu hiện cảm xúc có thể vẫn được lưu giữ dưới sự kiểm soát nhờ vào hạch nhân trong bộ não. 80 tuổi, não mất đi một phần trọng lượng nhỏ khoảng vài gram, nhưng chủ yếu là nước. Hiện tượng co rút não bắt đầu xuất hiện khiến khả năng nhận thức trở nên tồi tệ, khả năng nói, định hướng không gian kém. Cấu trúc nằm trong thùy thái dương của não teo lại, đó chính là lý do người cao tuổi thường đãng trí, mất tập trung. Những thay đổi xảy ra trong quá trình lão hóa não bao gồm:
Khối lượng não: Sự thu hẹp ở thùy trán và vùng hippocampus – vùng có chức năng nhận thức cao và mã hóa những ký ức mới – bắt đầu xảy ra trong độ tuổi từ 60-70 tuổi.
Mật độ lõi: Kết nối não giảm góp phần làm chậm quá trình nhận thức.
Chất trắng: Chất trắng bao gồm các sợi thần kinh myelin được đưa vào các vùng mang tín hiệu thần kinh giữa các tế bào não. Myelin co lại theo độ tuổi và làm giảm chức năng nhận thức.
Những phương pháp giúp làm chậm sự suy giảm của não
Tập thể dục thường xuyên: Các nhà khoa học khuyên rằng tập thể dục với cường độ vừa phải ít nhất 45 phút mỗi ngày trong tuần giúp tăng cường trí não ở những người từ 50 tuổi trở lên. Khiêu vũ cũng cho thấy rất hiệu quả trong việc chống lão hoá.
Chơi một loại nhạc cụ: Khoa y tế Baycrest ở Toronto, Canada cho biết việc chơi một loại nhạc cụ giúp người cao tuổi tránh được sự suy giảm nhận thức vì làm thay đổi sóng não.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn Địa Trung Hải gồm nhiều trái cây, rau xanh, đậu, các loại hạt, cá, dầu oliu giúp tăng cường kích thước não.
