Tăng huyết áp (THA) là một trong những căn bệnh phổ biến hiện nay, tuy nhiên, vẫn còn một số bệnh nhân chưa được chẩn đoán THA dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. THA có thể để lại những di chứng rất nặng nề, có thể dẫn đến tử vong. Vì vậy, người bệnh THA ngoài việc phải dùng thuốc kiểm soát huyết áp đều đặn còn phải áp dụng các biện pháp từ cách thay đổi lối sống.
Vì sao THA lại nguy hiểm?
Huyết áp (HA) được thể hiện bằng 2 chỉ số: HA tối đa (còn gọi là HA tâm thu) bình thường từ 90 - 139mmHg và huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương), bình thường từ 60 - 89mmHg. Khi chỉ số HA tâm thu lớn hơn 140mmHg và/hoặc HA tâm trương lớn hơn 90mmHg gọi là THA.
Thông thường, HA ban ngày cao hơn ban đêm, HA hạ xuống thấp nhất vào khoảng 1-3 giờ sáng khi ngủ say và cao nhất từ 8 - 10 giờ sáng. Khi vận động, gắng sức thể lực, căng thẳng thần kinh hoặc khi xúc động mạnh đều có thể làm HA tăng. Ngược lại, khi cơ thể được nghỉ ngơi, thư giãn, HA có thể hạ...
Hội chứng THA rất nguy hiểm và được coi là “kẻ giết người thầm lặng” bởi diễn biến âm thầm và không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Hầu hết những người bị THA không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, ngay cả khi chỉ số HA đạt đến mức cao nguy hiểm. Một số người bị THA có thể bị đau đầu, khó thở hoặc chảy máu cam nhưng những dấu hiệu và triệu chứng này không đặc hiệu và thường không xảy ra cho đến khi HA cao đến giai đoạn nghiêm trọng hoặc đe dọa đến tính mạng. THA có thể dẫn tới tổn thương động mạch và tĩnh mạch, làm giảm lưu lượng máu đi khắp cơ thể, có thể dẫn đến đột quỵ, đau tim và suy tim. Các bộ phận khác của cơ thể như thận, chân tay và mắt cũng có thể bị tổn thương.
Đo huyết áp thường xuyên giúp xác định loại thuốc đang dùng có hiệu quả hay không.
Các cách kiểm soát HA
Tập thể dục thường xuyên: Hầu hết những người có vấn đề về HA không hiểu mối liên hệ của nó với tập thể dục. Nên hiểu rằng tập thể dục thường xuyên khiến tim bạn mạnh mẽ hơn, giúp nó bơm máu làm giảm áp lực lên các động mạch. Chỉ 1 giờ tập luyện cường độ vừa phải mỗi ngày hoặc nửa giờ tập luyện cường độ cao rất tốt cho việc kiểm soát HA và cải thiện sức khỏe tim.
Giảm cân: Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể tạo ra sự khác biệt lớn cho sức khỏe tim mạch của bạn. Theo một nghiên cứu, giảm 5% khối lượng cơ thể của bạn có thể làm giảm HA cao đáng kể. Trong các nghiên cứu trước đây, giảm 17 pound (7,7kg) có liên quan đến việc giảm HA tâm thu xuống 8,5mmHg và HA tâm trương 6,5mmHg. Hiệu quả thậm chí còn lớn hơn khi giảm cân được kết hợp với tập thể dục. Giảm cân có thể giúp các mạch máu của bạn làm tốt hơn việc mở rộng và co bóp, giúp cho tâm thất trái của tim dễ dàng bơm máu hơn.
Kiểm soát căng thẳng: Stress là yếu tố chính thúc đẩy THA. Nếu bạn đang bị căng thẳng, bạn đang tạo thêm gánh nặng cho cơ thể khiến nhịp tim tăng nhanh và HA cũng tăng. Nếu bạn bị căng thẳng, không có loại thuốc nào có thể giúp giảm HA. Vì vậy, nên học cách đối phó căng thẳng thông qua việc xoa dịu tâm trí bằng thiền định, nhạc êm dịu, nghỉ ngơi và thư giãn để kiểm soát huyết áp hiệu quả.
Cắt giảm lượng caffeine: Một tách cà phê có thể khiến HA tăng ngay lập tức. Do đó, cà phê thường được gợi ý cho những người đối phó với HA thấp. Đã có những nghiên cứu cho thấy uống cà phê thường xuyên có thể làm THA về lâu dài. Bạn nên kiểm tra xem cơ thể của mình phản ứng như thế nào khi bạn cắt giảm lượng caffeine.
Người cao tuổi nên tăng cường tập luyện để phòng bệnh. (Ảnh minh họa)
Nạp nhiều kali và ít natri: Khi cơ thể bị nạp nhiều natri hơn mức thông thường dễ dẫn đến THA và đột quỵ tim trong một số trường hợp. Nên ăn nhạt để giảm HA. Hãy bắt đầu bằng việc hạn chế thực phẩm chế biến sẵn. Kali là một khoáng chất quan trọng, giúp loại bỏ lượng natri dư thừa khỏi cơ thể. Điều này giúp giảm áp lực lên các động mạch, qua đó kéo giảm huyết áp. Để có được sự cân bằng tốt hơn giữa kali và natri trong chế độ ăn uống của bạn, hãy tập trung vào việc ăn ít thực phẩm chế biến và nên ăn nhiều thực phẩm tươi, nguyên chất hơn. Thực phẩm có hàm lượng kali đặc biệt cao bao gồm: rau, đặc biệt là rau xanh, cà chua, khoai tây và khoai lang. Trái cây, bao gồm dưa, chuối, bơ, cam và mơ; Sữa tươi và sữa chua; Cá ngừ và cá hồi; Các loại hạt...
Không uống rượu mạnh: Uống rượu có thể làm THA. Trên thực tế, rượu có liên quan đến 16% các trường hợp HA cao trên toàn thế giới. Vì vậy, nên nói không với rượu mạnh để kiểm soát HA của bạn.
Kiểm tra HA tại nhà thường xuyên: Nên kiểm tra HA 2 lần mỗi ngày tại nhà. Điều này sẽ giúp bạn xác định loại thuốc bạn đang sử dụng có hiệu quả hay không. Nó cũng sẽ chỉ ra các tác nhân giúp bạn kiểm soát huyết áp. Nó sẽ giúp ích rất nhiều trong việc đưa ra một mô hình điều chỉnh HA của bạn.
