Cách khắc phục tình trạng tăng cân sau mổ tuyến giáp

Hầu hết các bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn tuyến giáp đều phải đối mặt với tình trạng tăng cân không chủ ý.

Thực trạng tăng cân sau mổ tuyến giáp

Phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp là chỉ định thường được sử dụng để điều trị các rối loạn tuyến giáp như ung thư tuyến giáp, cường giáp, phì đại tuyến giáp. So với những người cắt bỏ hoàn toàn tuyến giáp thì sự tăng cân ở những người cắt bỏ một phần tuyến giáp xảy ra ít hơn.

Hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng do suy giáp sau phẫu thuật, và phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp gây tăng cân nhiều hơn so với người chỉ bị suy giáp. Việc tăng cân sau phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp xảy ra nhiều trong vòng 2 năm sau phẫu thuật.

Câu hỏi đặt ra là tại sao lại xảy ra tình trạng này và quan trọng hơn là chúng ta có thể làm gì để ngăn chặn nó.

Nguyên nhân tăng cân sau phẫu thuật tuyến giáp

Nhiều chuyên gia đưa ra nhận định rằng sự tăng cân không chủ ý này có liên quan đến hormon tuyến giáp. Vì hormon tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong cân bằng trao đổi chất của cơ thể. Theo đó, khi nồng độ hormon T3 (triiodothyronine) tăng lên dẫn đến hiện tượng giảm cân do hoạt động trao đổi chất tăng lên khiến cơ thể sử dụng lượng calo lớn hơn lượng calo được dung nạp.

Nghiên cứu của Wilson và Lamberts năm 1981 trên 11 bệnh nhân béo phì được bổ sung 25mcg T3 mỗi 8 giờ với chế độ ăn ít calo. Kết quả cho thấy sự can thiệp nói trên có thể giúp mức giảm cân trung bình hàng ngày tăng từ 269 g/ngày lên 395 g/ngày

Kết quả tương tự trong nghiên cứu của Liu và cộng sự đăng trên Tạp chí Quốc tế về béo phì: người có mức T3 cao hơn cho thấy khả năng giảm cân tốt hơn. Tất cả những nghiên cứu này củng cố giả thuyết về vai trò của T3 trong việc điều chỉnh cân nặng.

Với thực trạng tăng cân sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp và sự gia tăng hormone tuyến giáp T3 có thể dẫn đến việc giảm cân dựa trên khoa học bằng chứng thì giả thuyết rằng sự thiếu hụt hormon tuyến giáp có thể là nguyên nhân dẫn đến sự tăng cân này là hoàn toàn có thể xảy ra.

Trong một cuộc điều tra cắt ngang trên 244 bệnh nhân bị suy giáp, có tới 57% bệnh nhân báo cáo vấn đề tăng cân.

Nói tóm lại, sự tăng cân hay giảm cân không chủ ý có mối liên quan với sự giảm hay tăng của hormon tuyến giáp.

Hướng giải quyết

Bạn nên áp dụng một số mẹo giảm cân an toàn được khoa học chứng minh sau phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp sau:

• Dùng hormone tuyến giáp thường xuyên: Nhiều bệnh nhân có xu hướng quên uống hormon tuyến giáp hàng ngày. Bạn không nên mắc phải sai lầm này, làm theo hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý thay đổi liều lượng sử dụng hormone. Không có quy tắc hay hướng dẫn chung để kê đơn cho bệnh nhân vì bác sĩ chỉ định liều lượng phù hợp với từng bệnh nhân dựa trên nhiều yếu tố.
• Không lạm dụng sử dụng quá liều hormon tuyến giáp để giảm cân nhanh chóng vì có thể dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn. Vì vậy, tốt nhất là tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc của bác sĩ.
• Theo dõi lượng calo hàng ngày: Việc dung nạp không đủ lượng calo cần thiết hàng ngày có thể khiến cho chức năng tuyến giáp của bạn xấu đi. Nói chuyện với bác sĩ của bạn để xác định lượng calo cần cung cấp hàng ngày thông qua các loại thực phẩm. Cố gắng loại bỏ khỏi thực đơn thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh hay bất cứ thứ gì nhiều calo mà hàm lượng dinh dưỡng thấp.
• Tập thể dục thường xuyên: Việc tập thể dục thường xuyên nghe có vẻ không liên quan và không được quan tâm nhưng nó lại giúp việc cân bằng hormon trong cơ thể bạn tốt hơn, cải thiện tâm trạng, mức năng lượng, thậm chí cải thiện giấc ngủ. Đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội hay tập thể dục tại nhà giúp bạn tiến gần hơn với việc duy trì cân nặng hợp lý.
• Bổ sung đủ chất đạm: Khi phải loại bỏ khá nhiều loại thực phẩm ra khỏi thực đơn, có lẽ bạn băn khoăn không biết loại thực phẩm nào nên sử dụng. Thực phẩm khuyên dùng đó là ngũ cốc nguyên hạt giàu dinh dưỡng, thịt gà, đậu phụ, cá, trứng,... Protein giúp hạn chế cảm giác đói, hỗ trợ sự phát triển của cơ bắp, kết hợp với việc tập thể dục sẽ giúp cho quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả hơn.

Tóm lại: Cơ thể của bạn cần có thời gian để thích nghi với việc thiếu đi một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Bạn có thể đối mặt với vấn đề tăng cân sau phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Vì vậy, hãy tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và tham khảo những mẹo nhỏ giảm cân cũng như cân bằng chế độ dinh dưỡng để luôn duy trì được cân nặng hợp lý bạn nhé.

Xem thêm video được quan tâm