Các bức xạ có độ dài sóng 280-320 nanomet (UVB) làm sạm da, cháy da; còn bức xạ UVA có độ dài sóng 320-400 nanomet chỉ làm sạm da. Da người nhạy cảm với các bức xạ có độ dài sóng 296 nanomet. Mặt trời phát ra các bức xạ đến được trái đất có độ dài sóng khoảng 310 nanomet. Vì vậy, kem chống nắng nào hấp thu được tối đa các bức xạ có độ dài sóng đề cập ở trên là kem chống nắng hữu hiệu.
Trên các lọ kem chống nắng thường có chỉ số SPF (yếu tố che chắn ánh sáng mặt trời). Nếu chúng ta đem chia liều lượng của ánh sáng mặt trời gây ban đỏ trên da có bôi kem chống nắng với liều lượng ánh sáng mặt trời gây ban đỏ trên da không được bôi kem đó thì có trị số SPF. Như vậy, kem chống nắng có trị số SPF càng lớn thì càng chống được bức xạ tử ngoại nhiều hơn và dĩ nhiên là kem tốt hơn.
Mỗi kem chống nắng đều có ghi trị số SPF và mỗi trị số này đều có một giá trị nhất định. SPF = 2-4 chỉ che chắn tối thiểu nên da vẫn bị sạm nắng. SPF = 4-8 có khả năng che chắn vừa phải, da bị sạm nắng phần nào. Khi bôi loại kem này, có thể phơi nắng dưới tia UVB với thời gian dài hơn khi không bôi kem 8-12 lần. SPF = 12-20 che chắn rất tốt nên da không bị sạm nắng hoặc bị rất ít. Khi bôi kem này thì khả năng phơi dưới tia UVB với thời gian dài hơn khi không bôi kem 12-20 lần.
SPF = 20-30 giúp phòng chống cháy da rất tốt, da không bị sạm. Các kem chống nắng có SPF cao hơn 30, thậm chí 40 hay 50 thì khả năng chống nắng cũng không cao hơn đáng kể. Theo quy ước của FDA, những kem có trị số SPF lớn hơn 30 dù là bao nhiêu cũng được ghi là 30 mà thôi.
Một điều nữa cần chú ý là liều lượng bôi kem chống nắng. Mỗi lần phải dùng ít nhất khoảng 25 g, tương đương 6 thìa cà phê. Nếu dùng kem có chỉ số SPF cao nhưng liều thấp cũng không có ý nghĩa. Sau mỗi thời gian nhất định bị nhiệt độ cao thì kem chảy ra, trôi theo mồ hôi hoặc do tắm nước mà bị mất nên làm giảm khả năng chống nắng.
Nên lưu ý không được bôi kem chống nắng trên đầu, mắt hay một số niêm mạc. Nếu ỷ lại việc dùng kem mà kéo dài thời gian tắm nắng, không có biện pháp bảo vệ các cơ quan này thì sẽ rất có hại. Bản chất thực sự của các kem chống nắng là các loại hóa chất hấp thụ bức xạ tử ngoại như axít paraaminobenzoic, benzophynon, axít cinnamic, salicylat (chủ yếu đối với tia UVB) hay oxít kẽm, oxít titan, meroxyl (chủ yếu đối với tia UVA).
Là hóa chất nên kem chống nắng cũng gây dị ứng ở một số người mẫn cảm. Do vậy, cần thử như sau: bôi một ít vào mặt trong cánh tay, nếu không có hiện tượng gì đặc biệt thì mới dùng.
Có thể dùng kem chống nắng theo các bước:
1. Bôi kem chống nắng 30 phút trước khi đi ra đường.
2. Chỉ cần bôi một lớp kem mỏng trên da.
3. Chọn kem chống nắng có trị số SPF phù hợp. Đối với làn da sáng, chọn kem chống nắng có SPF 20-30, nếu làn da sạm thì chọn SPF 10-20.
4. Sau lần bôi thứ nhất, cứ mỗi 2 giờ bôi 1 lần.
5. Phải bôi kem chống nắng lên da vùng cổ.
6. Nếu chuẩn bị đi biển thì 2-3 tuần trước đó bổ sung vitamin A, C, E cùng với kẽm và selen. Bôi kem chống nắng ngay khi lên xe đi biển. Sau đó, cứ 2 giờ bôi 1 lần hoặc bôi sau mỗi lần tắm.
Bác sĩ Ngô Văn Tuấn
