Lợi ích và tác hại của sốt
Lợi ích: Bao gồm ức chế sự trưởng thành và sinh sản của một số vi khuẩn, virus (bởi vì nó liên quan tới sự làm giảm nồng độ sắt trong huyết thanh); củng cố chức năng miễn dịch ở một mức độ tăng nhiệt trung bình (mặc dù một số lợi ích này bị mất đi khi nhiệt độ lên đến 40 độ C). Một số nghiên cứu trên động vật đã chứng minh rằng có sự gia tăng khả năng sống sót nếu có sốt. Tuy nhiên các lợi ích có thể bị giảm bớt hoặc đảo ngược nếu nhiệt độ lên quá cao.
Tác hại: Sốt có thể khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu, mệt mỏi… Nó liên quan tới việc gia tăng tốc độ chuyển hóa, tiêu thụ oxy, sản xuất CO2 và nhu cầu của hệ tim mạch - hô hấp. Ở một đứa trẻ bình thường thì những điều này là rất ít hoặc không gây hậu quả gì. Tuy nhiên đối với một đứa trẻ đang bị sốc hoặc có bệnh lý ở tim - phổi bất thường thì sự gia tăng nhu cầu này có thể gây bất lợi và bất lợi này nổi trội hơn so với lợi ích miễn dịch như đã nói ở trên. Trong các nghiên cứu thực nghiệm trên động vật, sốt có liên quan tới sự suy giảm đáp ứng miễn dịch (ví dụ như sự thực bào các chủng tụ cầu, sự chuyển dạng của các lympho bào trong đáp ứng với mitogen) và tổn thương não (bao gồm cả phù và xuất huyết não) - mặc dù những phát hiện này ở người là chưa được biết đến.
Hạ sốt như thế nào?
Thông thường khi sốt từ 38,5 độ C trở lên thì dùng thuốc để hạ sốt. Có thể dùng các thuốc sau:
Acetaminophen liều 10-15 mg/kg/lần, 4-6 giờ một lần nếu cần. Ví dụ trẻ 10kg, cần dùng 150mg/lần.
Ibuprofen liều 5-10mg/kg/lần, 6 giờ một lần nếu cần. Thuốc này nên có chỉ định của bác sĩ mới được phép dùng vì thuốc có nhiều tác dụng phụ hơn. Ví dụ chai ibuprofen 100mg/5ml, thì trẻ nặng 10kg mỗi lần dùng 5ml.
Lau mát hạ sốt: Đây là biện pháp không khuyến cáo thường quy vì tác dụng không bền vững và gia tăng sự khó chịu cho trẻ. Chỉ áp dụng khi trẻ bị gia tăng thân nhiệt như sốc nóng.
Phương pháp mẹ ôm con để truyền nhiệt hiện nay được các phụ huynh truyền bá qua mạng khá rầm rộ, tuy nhiên, đây là biện pháp chưa có khuyến cáo trong thực hành lâm sàng. Phương pháp này và phương pháp lau mát hạ sốt có cùng một nguyên lý: nhiệt truyền từ nơi cao sang nơi thấp. Giá trị của nó có hạn và nhất thời.
Ngoài ra, cần cởi bớt quần áo cho trẻ thoáng mát, không ủ kín và cho trẻ uống nước nhiều.
