1. Đặc điểm và công dụng của câu đằng
Cây câu đằng là một thứ dây leo, cao 1-3m, thường mọc nơi mát. Thân có mấu, cành nhỏ hình vuông, có rãnh dọc, ở đốt có gai cong xuống trông như lưỡi câu, do đó có tên "câu đằng".
Lá mọc 2/3 đối, hình trứng đầu nhọn, dài độ 9cm, rộng 5cm, cuống dài 0,8-1,2cm, mặt trên bóng, màu lục, mặt dưới như có phấn mốc.
Hoa nhỏ màu vàng trắng, tụ thành hình cầu, mọc ở kẽ lá hay đầu cành, trên một cuống dài, nở vào mùa Hạ.
Quả dẹt, nhiều hạt. Rễ mập màu vàng nhạt, chất mềm, vị hơi đắng the, ngậm thấy khé họng.
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp.
Theo Đông y: Câu đằng có vị ngọt, tính hàn; vào 2 kinh Can và Tâm bào; có tác dụng thanh nhiệt, bình can, trấn kinh (chống co giật), chữa trẻ nhỏ kinh giản, người lớn bị nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt.
Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy: Thành phần có tác dụng hạ huyết áp chủ yếu trong câu đằng là Rhynchophiline. Cơ chế hạ huyết áp của câu đằng là ức chế trung khu thần kinh vận mạch, chẹn thần kinh giao cảm và nút thần kinh, làm giãn mạch ngoại vi, khiến lực cản giảm và huyết áp hạ xuống.
Câu đằng còn có tác dụng ức chế sự hưng phấn thần kinh giao cảm, gây hưng phấn trung khu hô hấp, chống rối loạn nhịp tim, bảo vệ tế bào não trong điều kiện thiếu ô-xy, chống hình thành huyết khối, ức chế cơ trơn, làm dịu sự co thắt của cơ trơn ở ruột và phế quản.
Trên lâm sàng, Đông y chia bệnh cao huyết áp ra thành nhiều thể hình, tùy từng thể bệnh mà dùng bài thuốc phù hợp.
Câu đằng là vị thuốc chữa cao huyết áp thể can dương thượng cang, với biểu hiện chủ yếu như mặt và mắt đỏ, đầu choáng, mắt hoa, tai ù, bồn chồn, dễ nổi giận, mất ngủ, ngủ mê nhiều, lưng gối mỏi yếu, đặc biệt là cảm giác "đầu nặng chân nhẹ".
Cây và vị thuốc câu đằng.
2. Cách dùng câu đằng hạ huyết áp
Nếu có các triệu chứng kể trên có thể sử dụng câu đằng để chữa trị, theo những cách sau:
Cách 1: Dùng câu đằng 15-20g, sắc nước uống trong ngày.
Cách 2: Câu đằng 15g, kim ngân hoa 10g, bạc hà 6g, cúc hoa 10g; sắc uống trong ngày.
Cách 3: Câu đằng, cúc hoa, mỗi thứ 15g, kỷ tử 10g, trần bì 10g, cam thảo 3g; sắc uống trong ngày.
Cách 4: Câu đằng 15g, tang diệp (lá dâu tằm) 10g, cúc hoa 8g, hạ khô thảo 8g; sắc uống trong ngày.
Cách 5: Câu đằng 15g, huyền sâm 10g, bạch truật 10g, ngưu tất 12g, đan bì 10g; sắc uống.
Lưu ý: Thành phần có tác dụng làm hạ huyết áp trong câu đằng sẽ bị phá hủy nếu đun sôi quá lâu. Vì vậy, khi sử dụng câu đằng để chữa cao huyết áp không nên đun sôi quá 20 phút, chỉ cần đun sôi sau đó giữ nhỏ lửa khoảng 5-10 phút là được.
Mời bạn xem thêm video
Đau nhức xương khớp và một số bài thuốc đông Y đơn giản I SKĐS
