Sỏi thận có thể nhỏ và không gây ra vấn đề gì, nhưng có thể lớn đến mức lấp đầy cấu trúc rỗng bên trong thận. Sỏi thận gây ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiết niệu từ thận đến niệu đạo.
Nhập viện vì tự uống thuốc chữa sỏi thận
Tự ý uống 4 viên thuốc giãn cơ khi thấy triệu chứng đau sỏi thận, thanh niên 23 tuổi phải nhập viện lúc nửa đêm vì cơn đau dữ dội.
Bệnh nhân vào Khoa Ngoại Tiết niệu - Nam học, Bệnh viện E lúc 2 giờ sáng trong tình trạng mặt tái mét, mồ hôi đầm đìa, ôm lưng quằn quại. Thanh niên từng trải qua những cơn đau do sỏi thận, lần này, thấy triệu chứng tương tự nên anh tự uống 4 viên No-spa, nhưng tình trạng bệnh không thuyên giảm. Kết quả thăm khám xác định bệnh nhân bị cơn đau quặn thận. Người bệnh được xử trí bằng các loại thuốc đặc hiệu, tình trạng đau giảm đi nhanh chóng, hiện đã về trạng thái bình thường.
Trên thực tế, rất nhiều người có tiền sử sỏi thận thường tự uống thuốc giãn cơ với suy nghĩ giãn niệu quản sẽ giảm đau. Tuy nhiên, cách xử lý này không đúng bản chất.
Nguyên nhân chính của cơn đau là sỏi rơi xuống niệu quản gây tắc nghẽn. Cơ thể phản ứng bằng cách tiết Prostaglandin, gây viêm, phù nề và kích thích co thắt mạnh, dẫn đến đau kịch liệt. Với bệnh nhân trên tình trạng sỏi rơi có thể gây viêm và sưng nề làm tăng áp lực và chèn ép, khiến cơn đau càng dữ dội hơn. Thuốc No-spa chỉ giúp giảm co thắt, nhưng phần gốc là phản ứng viêm và phù nề vẫn còn nên cơn đau không thể dứt.
Sỏi thận gây ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiết niệu từ thận đến niệu đạo.
Khi sỏi còn nhỏ bạn có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào, kể cả khi nó đi qua đường tiết niệu. Nhưng khi sỏi lớn hơn có thể gây tắc bể thận hoặc di chuyển xuống niệu đạo gây ra những cơn đau dữ dội, quặn thắt.
Cơn đau thường ở một bên lưng hoặc bụng, đôi khi có thể lan đến vùng bẹn, kéo dài từ 20 – 60 phút. Bên cạnh đó, bạn có thể gặp các triệu chứng khác của sỏi thận như:
- Đau hoặc buốt rát khi đi tiểu;
- Cần đi vệ sinh gấp hoặc thường xuyên hơn bình thường;
- Tiểu ra máu là triệu chứng thường gặp ở những người bị sỏi đường tiết niệu. Nước tiểu có thể màu đỏ, hồng hoặc nâu.
- Nước tiểu đục hoặc có mùi hôi;
- Mỗi lần chỉ đi tiểu một lượng nhỏ;
- Buồn nôn và nôn mửa;
- Sốt và ớn lạnh thường là dấu hiệu thận hoặc một vị trí khác của đường tiết niệu bị nhiễm trùng
Phương pháp điều trị sỏi thận
Những viên sỏi nhỏ có thể di chuyển đến bàng quang trong vài ngày hoặc vài tuần, sau đó thoát ra ngoài theo đường nước tiểu mà không cần điều trị.
Đối với những viên sỏi nhỏ gây đau đớn, bạn cần uống thuốc giảm đau, uống nhiều nước, vận động vừa phải và đợi cho viên sỏi đi qua.
Thuốc đẩy nhanh quá trình di chuyển của sỏi (thuốc chẹn alpha hoặc thuốc chẹn kênh canxi) có thể được sử dụng để giúp sỏi đi qua.
- Phần lớn các viên sỏi có đường kính < 5 mm sẽ tự thải ra khỏi cơ thể theo đường nước tiểu.
- Gần 50% các viên sỏi có đường kính từ 5 - 10 mm cũng có thể thoát ra khỏi cơ thể theo đường nước tiểu. Còn lại cần được xử lý.
- Những viên sỏi có đường kính > 10 mm cần phải can thiệp.
Những viên sỏi lớn hơn bị kẹt trong niệu quản gây đau dữ dội và có nguy cơ biến chứng cần được phá vỡ hoặc phẫu thuật. Chẳng hạn như nội soi tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng siêu âm (ESWL), nội soi niệu quản hoặc phương pháp tán sỏi qua da (PCNL). Chọn phương pháp điều trị nào sẽ tùy thuộc vào kích thước, loại sỏi và vị trí của sỏi trong hệ tiết niệu.
Thời gian phục hồi sau sỏi thận sẽ phụ thuộc vào cách nó biến mất. Nếu sỏi thoát ra ngoài tự nhiên hoặc ít phải can thiệp bằng thuốc, cơn đau sẽ giảm đi rất nhanh.
Nếu thực hiện tán sỏi ngoài cơ thể, bạn chỉ cần điều trị ngoại trú và có thể về nhà ngay trong ngày. Trong quá trình thực hiện cần gây mê nhẹ. Nhưng nhìn chung thời gian phục hồi nhanh và phụ thuộc một phần vào loại thuốc gây mê mà bác sĩ sử dụng.
Biến chứng suy thận khi điều trị không đúng cách
Tuy sỏi thận là một bệnh rất thường gặp và không quá phức tạp khi điều trị, nhưng cũng có không ít trường hợp gặp biến chứng suy thận.
Nguyên nhân của biến chứng suy thận là do:
Không phát hiện và điều trị sớm để cho sỏi tích tụ quá lớn làm tắc nghẽn đường tiết niệu, khiến cho chức năng thận suy giảm; Sỏi thận di chuyển trong đường tiết niệu nhưng không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, kịp thời nên gây viêm nhiễm; Người bị sỏi thận không đến các cơ sở y tế chuyên khoa để điều trị mà tự ý dùng thuốc dẫn đến suy thận và các cơ quan khác; Bệnh nhân được điều trị sai phương pháp dẫn đến tổn thương đường tiết niệu.
