Nếu són tiểu ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được khám và tư vấn. Tuy nhiên, nếu són tiểu chỉ thi thoảng xuất hiện do các nguyên nhân khách quan, chỉ cần thay đổi lối sống hoặc sử dụng thuốc điều trị cũng có thể làm giảm sự tình trạng đi tiểu không tự chủ và mang lại cảm giác thoải mái cho người bệnh.
Yếu tố nguy cơ gây són tiểu
Tiểu són do mất phản xạ xảy ra khi cơ bàng quang co bóp và nước tiểu bị rò rỉ (thường với lượng nước tiểu lớn) mà không có bất kỳ cảnh báo hoặc thôi thúc nào về sự buồn tiểu. Có nhiều nguyên nhân gây són tiểu trong đó có các nguy cơ gây tình trạng són tiểu sau:
- Nữ giới: Nữ giới có có tỷ lệ mắc són tiểu cao hơn nhiều so với nam giới do cấu trúc giải phẫu khác nhau (niệu đạo của nữ ngắn hơn so với nam), và có thời kỳ mang thai và sinh con. Tuy nhiên, nam giới cũng mắc bệnh này do các vấn đề về tiền liệt tuyến làm tăng kích thích són tiểu và đi tiểu không tự chủ.
- Tuổi: Tuổi càng lớn thì khả năng giảm trương lực các cơ thắt bàng quang và niệu đạo càng cao, dẫn tới tình trạng són tiểu.
- Thừa cân: Trọng lượng tăng làm tăng áp lực lên bàng quang và các cơ xung quanh, làm suy yếu cơ và làm cho nước tiểu chảy ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi.
- Hút thuốc: Sử dụng thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng tiểu không tự chủ.
- Di truyền: Nếu như trong gia đình hoặc họ hàng gần có mắc són tiểu thì khả năng thế hệ kế tiếp mắc són tiểu cao hơn so với gia đình khác.
- Tình trạng bệnh: Bệnh thần kinh hoặc bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ mắc són tiểu.
Điều trị són tiểu
Phụ thuộc vào nguyên nhân són tiểu, mức độ và loại són tiểu mà các bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ ưu tiên điều trị nguyên nhân trước và ưu tiên sử dụng các biện pháp ít xâm lấn trước, nếu phương pháp này thất bại thì sẽ chuyển sang phương pháp khác hay phối hợp nhiều phương pháp.
Són tiểu có thể gặp ở cả nam và nữ, trong đó nữ mắc nhiều hơn nam.
- Cần thay đổi lối sống: Việc són tiểu để giảm thì cần thay đổi lối sống, người bệnh cần tập thể dục, cần thay đổi các món ăn tốt cho bàng quang, tiết niệu.
- Việc tập thể dục, tập luyện bàng quang: tập luyện bằng cách nhịn đi tiểu khi bị kích thích. Bệnh nhân sẽ cố gắng nhịn trong 10 phút mỗi khi cảm thấy muốn đi tiểu. Mục tiêu là kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu từ 2,5 đến 3,5 giờ.
- Cần có thói quen ăn uống hợp lý: người bệnh cần cắt giảm hoặc tránh các loại thực phẩm có cồn, caffeine hoặc axit. Giảm tiêu thụ chất lỏng, giảm cân hoặc tăng hoạt động thể chất cũng có thể làm giảm tình trạng tiểu són.
- Tập luyện cơ sàn chậu (Kegel): việc thực hiện các bài tập này thường xuyên sẽ tăng trương lực các cơ đáy chậu, trong đó có cơ thắt bàng quang và niệu đạo. Bài tập này đặc biệt hiệu quả đối với tiểu tiện không tự chủ do căng thẳng.
- Sử dụng biện pháp tiểu ngắt quãng: Đây là kỹ thuật giúp người bệnh học cách làm trống bàng quang hoàn toàn hơn để tránh tình trạng són tiểu khi đầy bàng quang bằng cách đi tiểu 2 lần, lần thứ 2 đi tiểu sau lần thứ nhất khoảng vài phút.
Tại cơ sở y tế, các bác sĩ có thể sẽ lựa chọn phương pháp điều trị són tiểu cho thích hợp, cụ thể.
- Kích thích điện
Các điện cực được đưa vào trực tràng hoặc âm đạo của người bệnh để kích thích và tăng sức mạnh cho cơ sàn chậu. Kích thích điện nhẹ nhàng có hiệu quả đối với tiểu tiện không tự chủ do tăng áp lực ổ bụng và tiểu gấp, tuy nhiên người bệnh cần thực hiện phương pháp điều trị này trong vài tháng.
- Điều trị bằng thuốc
Dựa vào tình trạng của bệnh nhân, kết quả khám/xét nghiệm, các bác sĩ có thể chỉ định các thuốc để điều trị són tiểu phù hợp. Các loại thuốc được dùng để điều trị tiểu không tự chủ như: Anticholinergics ; Sử dụng Hormon Estrogen; Imipramine (Tofranil) …
- Sử dụng thiết bị chèn niệu đạo (Urethral insert) để ngăn chặn rò rỉ nước tiểu và có thể tháo ra trước khi đi tiểu.
Pessary là một chiếc vòng cứng được chèn vào âm đạo và thời gian đeo là cả ngày. Thiết bị này thường được sử dụng ở những người bị sa tử cung gây ra tình trạng tiểu tiện không tự chủ.
- Một số phương pháp ít xâm lấn
Botox (loại độc tố botulinum A): Tiêm vào cơ bàng quang, điều này có thể giúp bệnh nhân bàng quang tăng hoạt.
Điều trị tần số vô tuyến: Mô ở đường tiết niệu dưới được làm nóng. Khi lành, các mô sẽ cứng hơn, giúp kiểm soát tiết niệu tốt hơn.
Bộ kích thích thần kinh Sacral: Được cấy dưới da của mông, một sợi dây kết nối nó với dây thần kinh chạy từ tủy sống đến bàng quang. Dây phát ra một xung điện kích thích dây thần kinh, giúp kiểm soát bàng quang.
- Phẫu thuật là phương pháp xem xét cuối cùng nếu các biện pháp trên thất bại nhằm giúp cho niệu đạo đóng khi người bệnh ho hoặc hắt hơi thì không bị són tiểu.
