Loạn thần do rượu
PGS.TS.BS Bùi Quang Huy, Trưởng khoa Tâm thần (Bệnh viện 103), cho biết trong số 80 bệnh nhân đang điều trị tại khoa, 30% là do nghiện rượu. Độ tuổi nghiện rượu có xu hướng trẻ dần, trung bình 30 tuổi.
Theo BS Huy, nếu ngừng sử dụng rượu đột ngột đối với người nghiện rượu sẽ khiến người đó rơi vào cơn mê sảng. Lúc này xuất hiện hội chứng cai rượu khiến cơ thể bị xáo trộn.
Thông thường, các triệu chứng của bệnh xuất hiện sau khi giảm hoặc dừng uống rượu 12-24h. Lúc này, bệnh nhân thường thèm rượu, tìm mọi cách để uống, không loại trừ khả năng xô xát, cướp giật từ người khác.
Biểu hiện của hội chứng cai rượu
PGS.TS.BS Bùi Quang Huy cho biết, khi thiếu rượu, bệnh nhân có biểu hiện chân tay run lẩy bẩy, ăn bất cứ thứ gì cũng nôn trừ rượu và có thể bị rối loạn thần kinh thực vật (mồ hôi đầm đìa, huyết áp tăng giảm thất thường). Cơn thèm rượu cũng khiến bệnh nhân bị mất ngủ (chỉ ngủ được 1-2 tiếng), hay mê sảng, gặp ác mộng.
Đặc biệt, người mắc hội chứng cai rượu luôn sống trong tâm trạng lo lắng vô cớ, thái quá, kích động, sẵn sàng gây gổ với bất kỳ ai. Sau vài ngày, bệnh nhân còn có biểu hiện hoang tưởng (luôn nghĩ rằng vợ ngoại tình, có người hại mình), có ảo thanh (nghe tiếng nói bên tai), ảo thị (nhìn thấy những hình ảnh ghê rợn trước mặt). Nhiều bệnh nhân còn xuất hiện triệu chứng co giật cục bộ hoặc toàn thân, trong ngày có thể 4-5 cơn.
PGS.Huy cho biết, những biểu hiện này sẽ biến mất nếu người nghiện được uống rượu trở lại. Tuy nhiên, hội chứng này sẽ tiếp tục tái diễn nghiêm trọng hơn khiến bệnh nhân bị hoang tưởng, ảo giác nặng dẫn tới chi phối hành vi. Lúc này được gọi là loạn thần do rượu.
Nếu tình trạng này diễn ra trong 2-3 ngày mà không được chữa trị kịp thời và đúng lúc, người nghiện sẽ gặp hiện tượng sảng rượu.
Rối loạn tâm thần biểu hiện trong trạng thái sảng rượu thường kết hợp với các rối loạn cơ thể và thần kinh rất đa dạng. Các rối loạn cơ thể biểu hiện chủ yếu là bệnh lý mạch máu như sung huyết da, đặc biệt là da mặt, vữa xơ mạch, nhịp tim nhanh, tăng thân nhiệt, rối loạn chức năng gan và thận, có thể gặp viêm phổi, viêm gan, viêm tụy.
Người mắc hội chứng cai rượu luôn sống trong tâm trạng lo lắng vô cớ, thái quá, kích động, sẵn sàng gây hấn với bất kỳ ai
Sảng rượu gây tử vong
Theo PGS.TS.BS Bùi Quang Huy, sảng rượu là biến chứng nặng nhất từ hội chứng cai rượu. Tỷ lệ tử vong là 33%, tức là có 3 người sảng rượu, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, ít nhất một người sẽ chết. Tỷ lệ này ở bệnh nhân viêm ruột thừa chỉ 1%, viêm tủy cấp 15%.
Người nghiện rượu uống liên tục trên 10 năm, ít nhất 300 ml (nồng độ 40 độ). Khi tiêu thụ ở mức độ và tần suất như vậy, nếu buộc phải ngừng uống đột ngột (tự nguyện cai, bị bệnh buộc phải dừng uống rượu,…) sẽ gặp hội chứng cai rượu.
Để điều trị sảng rượu, đầu tiên, gia đình phải làm giảm nhẹ triệu chứng bằng cách cho bệnh nhân uống rượu vang 10 độ, hoặc pha thêm 3 phần nước vào rượu, uống 50 cc (khoảng một cốc nhỏ), chia làm 3 lần/ngày.
Sau khi đã làm ngưng hội chứng cai rượu, bệnh nhân sẽ tỉnh táo, lúc này cần chuyển lên điều trị tại chuyên khoa tâm thần của bệnh viện. Sau khoảng 5 ngày, hội chứng sẽ kết thúc. Điều đó chứng tỏ, nếu được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong chỉ còn khoảng 1%. Tuy nhiên, nhiều người đã xem nhẹ hội chứng này, dẫn tới hậu quả đáng tiếc.
Để không tái nghiện rượu
Đây là vấn đề quan trọng của các bệnh nhân sau khi ra viện. Trong trường hợp không có chất cồn để uống, bệnh nhân sẽ liên tục gặp hội chứng cai rượu. Để điều trị dứt điểm, người nghiện có thể dùng thuốc cai rượu (thuốc Esperal 500, mỗi ngày chỉ uống nửa viên vào buổi sáng).
Tuy nhiên, PGS. Huy khuyến cáo, để cai nghiện rượu thành công phải uống thuốc kiên trì, liên tục trong 2 năm để tạo phản xạ “sợ rượu” trong cơ thể. Đặc biệt, chỉ được dùng thuốc cai rượu khi bệnh nhân vừa được điều trị hội chứng cai rượu. Gia đình không dùng thuốc cho người đang uống liên tục.
Những người muốn cai, phải nhớ nguyên tắc giảm tửu lượng từ từ, tránh ngưng đột ngột sẽ gặp nhiều biến chứng.