1. Triệu chứng viêm da cơ địa ở người lớn
Viêm da cơ địa ở người lớn là bệnh diễn biến mạn tính với các triệu chứng:
- Da dày thâm, ranh giới rõ, lichen hoá, các vết nứt đau. Đây là hậu quả của việc bệnh nhân ngứa gãi nhiều.
- Vị trí thường gặp là các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, cổ tay, cẳng chân.
- Bệnh thường tiến triển theo các giai đoạn:
- Bán cấp: Giảm phù nề, giảm xuất tiết, khô hơn.
- Mãn tính: Tổn thương khu trú, dai dẳng, khô, chàm hóa.
2. Cách lựa chọn kem dưỡng ẩm ở người viêm da cơ địa
Ngoài các thuốc bôi điều trị các đợt viêm cấp, người bệnh viêm da cơ địa nên thường xuyên dùng kem dưỡng ẩm để giúp da không bị khô - là một trong những nguyên nhân khiến da khô sần.
Tuy nhiên, khi lựa chọn kem dưỡng ẩm cho người bị viêm da cơ địa cần chú ý thành phần, kết cấu của sản phẩm.
Dưỡng ẩm đúng cách không chỉ giúp da mềm mịn, giảm khô ráp, bong tróc mà còn tăng đáp ứng với thuốc điều trị và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tái phát, giảm tần xuất và thời gian sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc có chứa corticoid.
Khi lựa chọn kem dưỡng ẩm cần lựa chọn sản phẩm có đặc tính riêng biệt, đáp ứng được nhu cầu dưỡng ẩm của da, nhưng phải có công thức an toàn, không gây dị ứng. Cụ thể:
- Nguồn gốc, xuất xứ: Chọn sản phẩm của những thương hiệu uy tín, không mua sản phẩm không rõ nguồn gốc, bán trôi nổi trên thị trường.
- Thành phần có trong sản phẩm: Để lựa chọn được sản phẩm phù hợp với người viêm da cơ địa, nên lựa chọn các loại kem dưỡng ẩm chứa những thành phần sau:
+ Kháng viêm: Các hoạt chất kháng viêm tác dụng nhẹ như chất béo ceramide; palmitoylethanolamine; glycyrrhetinic acid,... có tác dụng giảm nhẹ phản ứng viêm do viêm da cơ địa gây ra.
+ Ngăn mất nước: Các hoạt chất zinc oxide, mineral oil (dầu khoáng), petroleum và lanolin… có tác dụng tạo một lớp màng trên bề mặt da giúp ngăn chặn tình trạng thoát hơi nước. Từ đó hạn chế tình trạng da khô ráp, bong tróc.
Các thành phần như hyaluronic acid, urea và clycerin sorbitol có tác dụng hút nước từ lớp thượng bì đến lớp sừng nhằm giúp da mềm mịn, giảm bong tróc.
+ Mềm da: Các hoạt chất giúp làm mềm da như isopropyl palminate, dầu bơ, yến mạch, dầu thầu dầu… không chỉ giúp da mềm mà còn giúp ngăn chặn sự xâm nhập của dị nguyên; hạn chế tình trạng viêm da cơ địa cấp.
- Kết cấu của sản phẩm: Tùy tình trạng mức độ khô da cũng như giai đoạn viêm da cơ địa để lựa chọn sản phẩm phù hợp.
+ Lotion: Đây là sản phẩm dạng sữa, có kết cấu lỏng, mềm, nhiều nước, ít dầu. Loại này có ưu điểm là không gây bết, dễ tán đều, nhưng do kết cấu lỏng, nên lotion có hiệu quả dưỡng ẩm không cao, chỉ thích hợp với tình trạng da khô và bong tróc da nhẹ.
+ Cream: Loại này chứa hỗn hợp nước và dầu với tỷ lệ cân bằng; có ưu điểm là cung cấp độ ẩm lý tưởng, ít bết dính và dễ tán. Tuy nhiên, sản phẩm này có thêm chất bảo quản và chất ổn định để ngăn tách các thành phần. Do đó, một số người có thể bị dị ứng khi sử dụng các sản phẩm này. Khi thoa sản phẩm nếu thấy tình trạng dị ứng thì nên ngừng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ da liễu.
+ Ointment: Là sản phẩm dạng mỡ, có kết cấu đặc hơn với hơn 80% là dầu. Loại này có tác dụng dưỡng ẩm tốt nhất, giúp ngăn chặn mất nước và phục hồi hàng rào bảo vệ da. Tuy nhiên lại gây bết và làm bít tắc lỗ chân lông, sẽ không phù hợp với người da dầu, mụn. Chỉ nên dùng khi da quá khô, đặc biệt những vùng da bị dày sừng, thâm nhiễm, nứt nẻ nặng như bàn chân, bàn tay, mặt sau của khớp gối, khuỷu…
3. Lưu ý khi dùng kem dưỡng ẩm
Người bị viêm da cơ địa nên sử dụng kem dưỡng ẩm thường xuyên, do đó ngoài lựa chọn sản phẩm có công thức phù hợp, an toàn, lành tính, không chứa hương liệu và chất gây dị ứng; dễ sử dụng, tiện lợi… thì còn cần chọn loại có giá phù hợp để giảm gánh nặng kinh tế.
- Nên sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm ít nhất 2 lần/ngày, ngay cả khi da không có biểu hiện bệnh. Nếu da khô sần có thể dùng tăng lên 3-4 lần/ngày.
- Có thể thay đổi loại kem phù hợp với tình trạng da.
- Thoa kem ngay sau khi tắm để hạn chế hiện tượng thoát hơi nước khiến da khô căng, nứt nẻ và bong tróc.
- Chỉ lấy một lượng kem dưỡng ẩm vừa đủ, massage nhẹ để kem thẩm thấu tốt. Tránh sử dụng lượng kem quá dày sẽ gây khó chịu, bết rít và ảnh hưởng không nhỏ đến yếu tố thẩm mỹ.
- Nên làm sạch da trước khi thoa kem dưỡng để tránh tình trạng bít tắc lỗ chân lông và gây mụn.
- Trong giai đoạn bệnh bùng phát, nếu phải dùng corticoid, thì thoa kem dưỡng ẩm trước khi dùng thuốc bôi chứa corticoid.