Kem đánh răng là sản phẩm tiêu dùng quen thuộc của mọi gia đình, nhưng ít người chú ý đến các thành phần hóa chất bên trong nó là gì?
Kết quả nghiên cứu từ các nhà khoa học Mỹ cho biết, hầu hết các sản phẩm chăm sóc răng miệng đều chứa một lượng nhỏ các hóa chất độc hại tiềm ẩn có thể thấm sâu vào niêm mạc miệng, mạch máu, gan, thận, tim, phổi và biểu mô... gây bệnh ung thư, mù mắt hoặc thậm chí là tử vong.
Vì vậy, khi chọn kem đáng răng, bạn cần đọc rõ thành phần ghi trên bao bì để tránh mua hoặc chọn loại có chỉ số thấp nhất. Dưới đây là những hóa chất độc hại thường hiện diện trong sản phẩm kem đánh răng gồm:
• Sodium Fluoride (natri florua)
Mặc dù các bác sĩ nha khoa khuyến cáo người tiêu dùng dùng kem đánh răng có chứa natri florua để ngăn ngừa sâu răng. Thế nhưng, thực tế cho thấy hàm lượng natri florua nhỏ trong kem đánh răng cũng có thể giết chết một đứa trẻ chỉ trong vòng 2 – 4 tiếng đồng hồ sau khi chất độc này thấm sâu vào cơ thể.
Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo người tiêu dùng nên để kem đánh rắng tránh xa tầm tay trẻ em dưới 6 tuổi. Trong trường hợp người tiêu dùng nuốt phải kem đánh răng thì nên làm động tác nôn mửa ngay hoặc đi đến bác sĩ để được thăm khám kịp thời.
Các nhà khoa học Mỹ cho biết, mặc dù trẻ em và thanh thiếu niên hấp thu một lượng nhỏ natri florua vào cơ thể cũng có thể gây tiết nước bọt, buồn nôn, nôn mửa, đau thượng vị và tiêu chảy. Nếu sử dụng ở liều lượng cao có thể gây tê liệt thần kinh, yếu cơ và co giật, tiếp theo đó là những biểu hiện của suy hô hấp và bệnh tim mạch.
Ngoài là thành phần chính trong kem đánh răng và thuốc diệt chuột, natri florua cũng là một thành phần quan trọng trong thuốc gây mê, thôi miên và các loại thuốc trị tâm thần. Từ xa xưa, natri florua đã được sử dụng để thay đổi hành vi và tâm trạng của con người.
Một điều đang chú ý là natri florua đã không bao giờ được khuyên dùng bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Mỹ. Một nghiên cứu vào năm 1990 cho biết, natri florua đã được chứng minh là không làm giảm sâu răng đáng kể. Ngoài ra, các nhà khoa học còn cho rằng nó cũng có thể gây biến dạng răng, viêm khớp, dị ứng và đã có khoảng 10.000 trường hợp tử vong mỗi năm do bị ung thư có liên quan đến hợp chất natri florua gây nên.
• Thuốc nhuộm/chất tạo màu
Thuốc nhuộm/chất tạo màu cũng được tìm thấy trong các sản phẩm kem đánh răng thông thường và loạt sản phẩm công nghiệp khác. Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, chất FD&C Blue Dyes 1&2 có thể ảnh hưởng xấu đến hành vi, nhận thức và sức khỏe con người. Chất này có thể gây ra những phản ứng nghiêm trọng khác như gây dị ứng, hen, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, căng thẳng, thiếu tập trung và ung thư.
Sử dụng chất FD&C Blue Dyes 1&2 cũng giống như ăn phải dầu thô (tổng hợp từ dầu mỏ). Thuốc nhuộm/chất tạo màu có nguồn gốc chế xuất từ dầu hắc ín, than đá, dầu mỏ và nhiều hợp chất phức tạp khác. Nếu hấp thụ chất độc hại này vào cơ thể người trong thời gian dài, một số thành phần nhựa than đá sẽ phân lập thành các hoạt chất có thể gây ung thư.
Ngày nay, thuốc nhuộm/chất tạo màu thường được tổng hợp từ các hợp chất nhân tạo chứ không phải từ nhựa than đá tự nhiên. Do đó, giảm đáng kể khả năng bị nhiễm các chất gây ung thư trong cơ thể. Tuy nhiên, thuốc nhuộm/chất tạo màu vẫn còn chứa các đặc tính gây ung thư có hại cho sức khỏe nên không được FDA khuyến cáo sử dụng.
Ngay cả khi chúng ta không nuốt phải kem đánh răng, thuốc nhuộm/chất tạo màu chứa trong nó vẫn có thể hấp thụ nhanh chóng vào da môi và các màng nhầy trong miệng lên đến 90% chỉ trong vài giây. Trong khi đó, hầu hết người tiêu dùng thường có thói quen đánh răng từ 2 – 3 lần trong ngày.
• Sodium Lauryl Sulfate (SLS)
Có lẽ thành phần nguy hiểm nhất trong các sản phẩm chăm sóc răng miệng là Sodium Lauryl Sulfate (SLS) vì nó có khả năng tạo bọt và thường được thêm vào trong kem đánh răng. Tuy nhiên, SLS đã được các nhà khoa học Mỹ chứng minh là có thể ăn mòn răng và gây hại cho tế bào da.
Trong ngành công nghiệp chất tẩy, SLS được sử dụng trong các sản phẩm như chất tẩy rửa sàn nhà, chất tẩy nhờn động cơ và xà phòng rửa xe. Ở những nơi khác, SLS được dùng để thử nghiệm lâm sàng như là một chất kích thích da đầu. Các nhà khoa học đã dùng nó để gây kích ứng da trên động vật thí nghiệm và một số tình nguyện viên nhằm kiểm tra các biện pháp điều trị đạt hiệu quả thế nào đối với làn da bị kích thích.
Các nhà khoa học Mỹ cũng còn cho biết, SLS có thể xâm nhập vào cơ thể và lưu giữ lại tại vùng mắt, não, tim và gan, gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng chúng trong thời dài.
Ngoài ra, SLS cũng còn được tìm thấy trong hầu hết các loại dầu gội dành cho trẻ em, có thể khiến cho thị lực trẻ phát triển không ổn định, gây đục thủy tinh thể ở người lớn và làm giảm tốc độ tăng trưởng của tóc.
• Triclosan
Triclosan là một loại thuốc trừ sâu được tìm thấy trong nhiều loại kem đánh răng. Hóa chất này có tính kháng khuẩn mạnh nên là thành phần chính trong nhiều chất tẩy rửa và kem đánh răng. Tuy nhiên, một số tác động của hóa chất này lên cơ thể con người được xem là có hại, các nhà khoa học trường Đại học Y khoa Tufts (Mỹ) cho biết.
Trong khi các công ty sản xuất hàng tiêu dùng có chứa triclosan cho rằng nó nằm ở mức độ an toàn, nhưng trong thực tế, cơ quan Bảo vệ môi trường liên bang Mỹ (EPA) đã liệt kê triclosan vào danh sách các loại thuốc trừ sâu nguy hiểm. EPA đánh giá chất triclosan gây nguy hiểm cho sức khỏe con người cao gấp 2 lần so với môi trường.
Được biết, triclosan vốn là một chlorophenol (hóa chất gây ung thư ở người) có thể gây ra một loạt kích ứng da, nhưng vì nó có thể tạm thời vô hiệu hóa dây thần kinh cảm giác nên khi tiếp xúc với hóa chất này sẽ ít gây ra cảm giác đau. Với liều lượng nhỏ, chlorophenol có thể khiến cho cơ thể đổ mồ hôi lạnh, suy tuần hoàn, co giật, hôn mê và thậm chí là tử vong.
Ngoài ra, chất triclosan còn có thể tích tụ trong chất béo cơ thể, khi lượng triclosan tích lũy nhiều và trong thời gian dài sẽ gây hại cho gan, thận, tim, phổi, ức chế hệ thống miễn dịch và gây ra sự rối loạn, tê liệt, vô sinh và não xuất huyết nội tiết tố.
Một loạt sản phẩm kem đánh răng Colgate total như: total white, total proclean, total progum đang được bán tại thị trường Việt Nam có chất triclosan, loại chất được Cục quản lý Thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ cho là có thể gây ung thư. Ảnh: Đăng Thư
• Hydrated silica
Hydrated silica (nguồn gốc từ thạch anh, cát, và đá lửa) trong kem đánh răng đóng vai trò như chất làm trắng răng có thể làm mài mòn và tổn thương men răng vì nó làm thay đổi sự cân bằng axit trong miệng, nướu răng và lưỡi.
Tiến sĩ Samuel Epstein, chủ tịch Liên minh phòng chống Ung thư và cũng là người đã nhận Giải thưởng Nobel vào năm 1998 đã khẳng định trong cuốn sách của ông, mặc dù các kích ứng do kem đánh răng là rất ít nhưng nó có thể gây đau miệng, viêm nướu, tổn hại men răng, đau lưỡi và tổn thương màng nhầy.
Ông khuyến cáo người tiêu dùng không nên dùng các sản phẩm chứa Hydrated Silica nhằm tránh gây hại men răng. Đặc biệt, tránh dùng kem đánh răng chứa thành phần hydrated silica và cellulose khi đang bệnh nướu răng, sâu răng và nướu răng nhạy cảm với các hoa chất.
Tờ báo The Naples Daily News dẫn lời tiến sĩ Warren Scherer thuộc Trường đại học Nha khoa New York (Mỹ) khuyến cáo, tốt nhất là người tiêu dùng nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc răng miệng có chiết xuất từ thảo mộc tự nhiên để bảo vệ an toàn cho sức khỏe của chính mình.
