Cần làm gì để bảo vệ đôi bàn chân của mình?
1. Hãy quan tâm đến bệnh đái tháo đường của bạn.
- Hãy chọn cho mình lối sống lành mạnh để giúp giữ được đường huyết, huyết áp và cholesterol máu ở mức bình thường. Bạn cần:
Ngừng hút thuốc lá và uống rượu.
Tập thể dục hằng ngày. Hỏi ý kiến bác sĩ xem hình thức luyện tập nào là phù hợp với bạn.
Thực hiện chế độ ăn hợp lý: giảm lượng đường, mỡ, tăng cường hoa quả.
Dùng thuốc đúng giờ hằng ngày.
Kiểm soát tốt đường huyết. Bạn có thể đến các trung tâm y tế, bệnh viện hoặc tự kiểm tra bằng máy đo đường huyết cá nhân hằng tuần, hằng tháng hoặc khi cần thiết. Mỗi lần kiểm tra, hãy ghi lại kết quả đo được.
Kiểm tra bàn chân hằng ngày.
- Lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp với cuộc sống của bạn.
Lập kế hoạch chăm sóc bàn chân.
Lập kế hoạch khám bệnh định kỳ hằng tháng, hằng quý.
Giữ mối liên hệ thường xuyên với bác sĩ của bạn.
2. Hãy kiểm tra bàn chân của bạn hằng ngày.
Nên chọn một thời điểm thích hợp trong ngày để kiểm tra bàn chân, thường là buổi tối và làm việc đó như một thói quen của bạn.
Chọn nơi đủ ánh sáng để quan sát kỹ bàn chân và các kẽ ngón chân, tìm xem có các vết nứt trên da, các vết phỏng rộp, vết thâm, các nốt chai chân và những chỗ đau trên da.
Nếu bạn không cúi xuống để nhìn bàn chân được rõ, hãy sử dụng một chiếc gương hoặc nhờ người thân trong gia đình hay bạn bè giúp đỡ bạn.
3. Hãy rửa sạch chân hằng ngày
Rửa sạch chân một cách cẩn thận với nước ấm và xà phòng trung tính, đặc biệt là khoảng kẽ giữa các ngón chân; không ngâm chân trong nước quá lâu; trước khi rửa chân hay tắm, nên kiểm tra nhiệt độ của nước xem có quá nóng không. Dùng nhiệt kế, mu tay hoặc khuỷu tay để kiểm tra, nhiệt độ nước không nên quá 37oC; sau khi rửa, dùng khăn bông mềm thấm khô chân, đặc biệt các kẽ ngón chân. Nếu da chân khô có thể dùng kem dưỡng da bôi lên trên mu chân và dưới lòng bàn chân để giữ cho da được ẩm và trơn, nhưng không bôi vào kẽ ngón chân.
4. Cắt móng chân mỗi tuần hoặc khi cần thiết
Bạn nên cắt tỉa móng chân theo đường thẳng hoặc theo đường vòng của ngón. Không cắt móng quá ngắn và không cắt sâu vào các góc móng. Làm nhẵn móng sau khi cắt bằng một tấm bìa mài hoặc một chiếc giũa móng; trường hợp móng chân của bạn mọc quặp vào trong hoặc bạn nhìn không rõ, hãy nhờ người thân, bác sĩ, y tá của bạn cắt hộ.
5. Nếu chân của bạn có các cục chai chân
Không được tự ý cắt bỏ chai chân; không được dùng dao cạo, băng dính, hoặc dịch lỏng để loại bỏ vết chai. Điều đó có thể làm cho da của bạn bị tổn thương, tốt nhất hãy trao đổi với bác sĩ của bạn để tìm cách điều trị.
6. Hãy bảo vệ bàn chân của bạn
Không được đi chân trần, ngay cả khi đi trong nhà, bởi vì bạn có thể giẫm phải đinh hoặc vật nhọn mà không biết; nên đi giày làm bằng chất liệu mềm, vừa chân. Không đi giày cao gót hoặc các loại giày bó lấy bàn chân và gót chân; không được đi giày mà không mang tất chân. Thay tất chân hằng ngày. Chọn tất có màu sáng, làm bằng cotton hoặc sợi tổng hợp mềm, vừa chân. Không sử dụng các loại tất làm bằng chất liệu nilon hoặc tất bó; không dùng các chai nước nóng hoặc các vật nóng đặt lên chân để làm ấm. Thay vì thế, bạn hãy mang tất nếu cảm thấy lạnh; khi đi trên đường, bãi biển hoặc vỉa hè nóng, bạn cần đi giày kín mu chân để che nắng; trước khi xỏ giày vào chân và khi tháo giày ra, hãy dùng tay kiểm tra mặt trong của giày để chắc chắn không có vật gì ở trong mà có thể làm chân của bạn bị thương; nên mua giày vào buổi chiều hoặc cuối ngày. Với những đôi giày mới, nên đi thử từ từ, mỗi ngày khoảng 1 đến 2 giờ trong một vài tuần đầu để chân của bạn được làm quen.
7. Hãy giữ cho mạch máu được lưu thông
Hãy đặt chân lên ghế ở tư thế ngang khi bạn ngồi xuống; không bắt chéo chân trong thời gian dài; không đi tất chật, đàn hồi, có vòng cao su ở quanh cổ chân; tập cử động các ngón chân trong khoảng 5-10 phút, vài lần trong ngày. Các hình thức luyện tập như đi bộ, nhảy, bơi lội hoặc đạp xe là những bài tập thể dục tốt và dễ cho vận động của bàn chân, giúp cải thiện lưu thông mạch máu.
8. Hãy lập kế hoạch chăm sóc bàn chân của bạn ngay từ ngày hôm nay. Trước khi thực hiện kế hoạch của riêng mình, cần trao đổi với bác sĩ của bạn để chọn cách chăm sóc cụ thể và tốt nhất.
Tóm lại, biến chứng bàn chân là một vấn đề rất quan trọng và phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường. Nhưng nếu bạn biết cách chăm sóc tốt đôi chân và kiểm soát tốt đường huyết thì chính bạn có thể ngăn ngừa các biến chứng không đáng có của bệnh xuất hiện.
Dự án Phòng chống bệnh đái tháo đường - Bệnh viện Nội tiết TW